Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակների օրենքի կիրառման վերաբերյալ Օմբուդսմենը հրատապ գրություն է ներկայացրել ՍԴ
Հայաստանի ատոմակայանի բազմաթիվ աշխատակիցներ փետրվարի 17-ին հրապարակային դիմում են ներկայացրել Մարդու իրավունքների պաշտպանին, որից հետո Օմբուդսմենը հրատապ գրությամբ դիմեց Սահմանադրական դատարան:
Ստորեւ ներկայացնում ենք Պաշտպանի գրությունն ամբողջությամբ:
«Բարձր դատարան,
Սահմանադրական դատարանի հունվարի 24-ին կուտակային կենսաթոշակների մասին օրենքի վերաբերյալ կայացրած աշխատակարգային որոշումը տարաբնույթ մեկնաբանությունների եւ գործողությունների տեղիք տվեց թե՛ գործատուների, թե՛ աշխատողների եւ թե՛ պետական մարմինների ղեկավարների կողմից: Որոշ գործատուներ, հղում կատարելով օրենքի չկասեցված դրույթներին, պնդում էին, որ կուտակային կենսաթոշակների մասին օրենքն ուժի մեջ է, գործում է եւ պահում էին կուտակայինի համար նախատեսված 5 տոկոսը: Աշխատողներն իրենց հերթին առաջ էին քաշում ՍԴ կասեցման որոշումը եւ պահանջում էին չգանձել կուտակայինի 5 տոկոսը: Այս խառնաշփոթի հետեւանքով բազմաթիվ քաղաքացիներ, դժգոհություն հայտնելով, որ գործատուներն իրենց կամքին հակառակ պահումներ են կատարում իրենց աշխատավարձից, դուրս եկան փողոց՝ արտահայտելու իրենց կամքը/դժգոհությունը: Առանձին դեպքերում այս ակցիաներին մասնակցած աշխատողները ղեկավարության նախաձեռնությամբ ազատվեցին աշխատանքից, ինչի պատճառը, աշխատողների պնդմամբ, նրանց դժգոհության բարձրաձայնումն է եղել:
Այս խառնաշփոթ իրավիճակն էլ ավելի խորացավ որոշ պետական մարմինների կողմից արված հայտարարությունների արդյունքում: Նախ Պետականեկամուտների կոմիտեն նշեց, որ պարտադիր կուտակային վճարների հաշվարկման համակարգչային ծրագիրն ավտոմատ հաշվարկում է պարտադիր կուտակային վճարները, եւ ՊԵԿ-ն իրավասու չէ հաշվետվության ձեւից հանել պարտադիր կուտակային վճարների դաշտը:
Անմիջապես հետո Կենտրոնական բանկը հանդես եկավ հայտարարությամբ՝ մեկ անգամ եւս հիշեցնելով քաղաքացիներին, որ Սահմանադրական դատարանն իր աշխատակարգային որոշմամբ պարտադիր կուտակային վճարները կատարելու պարտականությունից չի ազատել գործատուներին: Ավելին, ԿԲ-ը հայտնեց, որ «վիճարկվող դրույթների` ՀՀ Սահմանադրությանը համապատասխանող ճանաչվելու պարագայում պարտադիր կուտակային բաղադրիչի մասնակիցների համար հետեւանքները, թերեւս, ավելի ծանր կլինեն եւ կհանգեցնեն բաց թողնված ժամանակահատվածի համար կուտակային վճարներ միանվագ կատարելու պարտավորությանը»:
Նշյալ հայտարարություններից հետո բազմաթիվ քաղաքացիներ սկսեցին ահազանգել Մարդու իրավունքների պաշտպանին` մտավախություն ունենալով, որ հետագայում իրենց պարտադրելու են վճարել նաեւ նախորդ ամիսների կուտակային վճարները: Ավելին, փետրվարի 18-ին ատոմակայանի մի խումբ աշխատակիցներ նույն հարցով դիմեցին իրենց իրավունքների պաշտպանության համար:
Հիմնվելով գործող օրենքի դրույթների, ՍԴ կայացրած աշխատանքային որոշման եւ սամանադրական իրավունքի նորմերի եւ մարդու իրավունքների գերակայության սկզբունքի վրա` Պաշտպանը հրապարակեց պարզաբանումներ պարտադիր կուտակային վճարների հետ կապված քաղաքացիների հարցերի վերաբերյալ:
Մեր պարզաբանումներից հետո լրագրողի հետ հեռախոսազրույցի ժամանակ ՍԴ աշխատակազմի ղեկավար Առուշան Հակոբյանը ԿԲ հայտարարության վերաբերյալ նշել էր, որ «Կենտրոնական բանկում ով որ դա արել է, նվազագույնը ոչ միայն ՀՀ օրենքների, այլ նաեւ սահմանադրական համապատասխան սահմանումներին դեմ է գնացել… որեւէ գործատու, որեւէ վճարող անձ իրավունք չունի երեք ամիս առաջվա աշխատավարձից պահումներ կատարել: Դա արգելված է օրենքով… նրանց ի՞նչ գործն է մեկնաբանել, թե Սահմանադրական դատարանը 2 ամիս հետո, 3 ամիս հետո ինչպիսի որոշում կկայացնի… Ոչ մեկը չի կարող երեք ամսվա աշատավարձերից միանգամից պահումներ կատարել»:
Քաջ գիտակցելով, որ ՍԴ անդամներն ու աշխատակազմը պարտավոր են ձեռնպահ մնալ ՍԴ որոշումը մեկնաբանելուց, որեւէ կերպ նպատակ չունենալով ներգործել ՍԴ վերջնական որոշում կայացնելու վրա, սակայն հաշվի առնելով ստեղծված խառնաշփոթը եւ անընդունելի իրավիճակը, ինչպես նաեւ գործատուների եւ քաղաքացիների վրա գործադրվող ճնշումները` հարկ եմ համարում դիմել Բարձր դատարանին` տեղեկացնելով խնդրի եւ դրա հրատապության մասին»,- ասվում է Կարեն Անդրեասյանի գրության մեջ:
