«Ալիևը պատճառ է փնտրում պատերազմ սկսելու համար». Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան
Երեկ Ալիևը կրկին սպառնացել է Հայաստանին՝ Բաքվում Արևելյան գործընկերության հարցերով Եվրամիության (ԵՄ) հատուկ բանագնաց Դիրկ Շյուբելի հետ հանդիպման ընթացքում: Ադրբեջանի պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն, երկրի նախագահն արձագանքելով Նիկոլ Փաշինյանի՝ նոյեմբերի 10-ի Կառավարության նիստում արված հայտարարությանը, նախ հակադարձել է, որ ՀՀ ղեկավարության խոսքերը հակասում են նրանց գործողություններին և պլաններին, և, որ երկիմաստությունը կամ այն պահպանելու ցանկությունը բնավ չի օգնում գործին:
«Եթե Հայաստանը խաղաղություն է ուզում, պետք է հրաժարվի շատ վտանգավոր հռետորաբանությունից։ ՀՀ պետական դեմքերը վերջերս Ադրբեջանը համեմատել են «Իսլամական պետության» և Ալ-Քաիդայի հետ: Իմ կարծիքով, դա շատ վտանգավոր հռետորաբանություն է: Երբ Փաշինյանը նման բաներ է ասում, պետք է հասկանա՝ մենք դա լսում ենք, և մտածի՝ ինչպիսին կարող է լինել մեր արձագանքը»,- հայտարարել է Ալիևը։
Նշենք, որ նոյեմբերի 10-ի Կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Ադրբեջանն իր գործելակերպով հիշեցնում է «Ալ-Քաիդա»-ին և «Իսլամական պետությանը»՝ նշելով, որ Արցախի բնակչության նկատմամբ ցեղասպան քաղաքականության դրսևորում էր 2022 թվականի մարտին աննախադեպ ցրտի պայմաններում Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղը բնական գազով ապահովող միակ խողովակի պայթեցումը և դրա վերականգնման տևական խոչընդոտումը:
168.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն անդրադառնալով Ալիևի այս հայտարարությանը, նկատեց՝ այս ամենը, իհարկե, բացահայտ սպառնալիք է՝ ուղղված Հայաստանին։ Բացի այդ, կան մեղադրանքներ, իբրև թե Հայաստանն ու հայկական կողմն են ցեղասպանական գործողություններ իրականացրել ադրբեջանցիների հանդեպ։
«Այս ամենը բխում է թշնամական ու հակահայկական քաղաքականության տրամաբանությունից, որը վարում է Ադրբեջանը։ Այս տեսակետից ես տարօրինակ չեմ համարում Ալիևի հայտարարությունները, ավելին՝ նա բացահայտ խոսում է իրենց մտադրությունների մասին և փորձելու է օգտագործել յուրաքանչյուր պատճառ՝ այդ ծրագրերը կյանքի կոչելու համար։ Այդ պատճառով կարծում եմ՝ Հայաստանում և հայ դիվանագետներն ընդհանրապես պարտավոր են հասկանալ, որ Ալիևն այժմ պատճառ է փնտրում պատերազմ սկսելու համար, և իրենց խոսքը, մեղադրանքները, որոնք իրապես արդարացված են՝ կառուցեն այնպես, որպեսզի դրանք թշնամուն հնարավորություն չտան՝ ռազմական հռետորաբանությունից անցնեն իրական գործողությունների»,- նշեց Հրանտ Մելիք Շահնազարյանը։
Ինչ վերաբերում է Ալիևի մեկ այլ հայտարարությանը, որ «հայերը ցանկանում են խաղաղության պայմանագրում ներառել Ղարաբաղում ապրող հայերին վերաբերող հարցեր, սակայն դա չի լինելու», և այդ համատեքստում ՀՀ իշխանության հայտարարություններին, որ խաղաղության պայմանագիրը չի ներառելու Արցախին վերաբերող հարցեր, Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն ընդգծեց, որ Հայաստանի իշխանությունների դիրքորոշումն այս առումով լավ հայտնի է։
«Ցավոք, Հայաստանի իշխանությունները պատրաստ են ճանաչել Ադրբեջանի, այսպես կոչված, «տարածքային ամբողջականությունը»՝ ներառելով Արցախը։ Ըստ էության սրա վերաբերյալ արդեն երկու հայտարարություն եղել է Պրահայում և Սոչիում, որը ծրագրել է Նիկոլ Փաշինյանը։
Վերջին երկու շաբաթների ընթացքում ինչ-որ բան փոխվել է Փաշինյանի խոսքում, նա փորձում է, այդուհանդերձ, Արցախի հարցին ինչ-որ յուրահատուկ ընթացք տալ, կարծում եմ՝ դա մի իրողություն է, որն այսօր Հայաստանի իշխանությանը պարտադրվում է, չեմ բացառում, նույնիսկ կարծում եմ՝ հենց Ռուսաստանի կողմից։ Այսինքն՝ Ռուսաստանն այս փուլում չի ցանկանում մեր տարածաշրջանում ունենալ լուծված հակամարտություն և ճնշում է գործադրում երկու կողմերի վրա՝ այդ գործարքը, որն ըստ էության Ալիևի և Փաշինյանի միջև արդեն համաձայնեցված էր, կասեցնելու, դանդաղեցնելու համար»,- հավելեց քաղաքագետը։
Այս համատեքստում նա շեշտեց՝ երեկ Ալիևը մեղադրում էր Ռուսաստանին գործընթացին խանգարելու մեջ։ Այդուհանդերձ ինչ-որ բան փոխվել է, և այդ փոփոխությունների պատճառը Ռուսաստանի դիրքորոշումն է, որը շատ բաց տեքստով հայտարարել է նաև ՌԴ նախագահը։
«Այսինքն՝ Պուտինը ցույց է տվել, որ հայերի համար կա այլ տարբերակ, քան Արցախը՝ Ադրբեջանի կազմում լինելն է, սա, բնականաբար, մի կողմից՝ զայրացնում է Ալիևին և ավելի ագրեսիվ է դարձնում, մյուս կողմից՝ շանս է տալիս հայկական կողմին օգտվել այդ հնարավորությունից և առաջ գնալ։ Այդ պատճառով էլ մենք տեսնում ենք, որ այդ հայտարարությունների մեջ վերջին շրջանում կա բացասական դինամիկա, այսինքն՝ լարվածության աճ կա Ալիևի ու Փաշինյանի հայտարարությունների մեջ։ Ամեն դեպքում պաշտոնական Երևանն այնպես պետք է անի, որպեսզի այդ լարվածության աճը հանկարծ չբերի նոր պատերազմի, որովհետև դիվանագիտական ճանապարհով Արցախի համար ինչ-որ առավելություններ ստանալու հնարավորություն է հիմա բացվել, իսկ Ադրբեջանը պատերազմի միջոցով կարող է փորձել այդ ամենը չզոքացնել։ Այդ ամենն անելու համար նրան պատճառներ տալ ուղղակի չի կարելի»,- եզրափակեց Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը։
