Իշխանությունը՝ ընդդեմ մամուլի

Այս տարեսկիզբը նշանավորվեց Նոր Հայաստանի իշխանությունների կողմից մամուլի թիրախավորմամբ։ Սպասելի քայլ էր։ Երբ հեղափոխությունը վերացրեց ընդդիմությունը խորհրդարանում, այն փոխարինեց հեղափոխական սուռոգատներով՝ «Բարգավաճ Հայաստան»-«Լուսավոր Հայաստան»-ով (ԲՀԿ-ԼՀԿ), սպասելի էր, որ հաջորդ քայլով նա կհարձակվի մյուս ընդդիմախոսի՝ մամուլի վրա։

Հայտնի խաշի պատմությանը բուռն արձագանքից հետո Նիկոլ Փաշինյանն այն հավելեց՝ մյուս լրատվամիջոցներին, մասնավորապես՝ հեռուստատեսություններին քննադատելով, թեև խաշը նրանց հետ ոչ մի կապ չուներ։ Նա մասնավորապես հայտարարեց, որ մամուլի 90%-ը գտնվում է նախկին իշխանության ներկայացուցիչների ձեռքին, ինչը մտահոգիչ է։ Այնուհետև իշխանությանը կից հ/կ-ները սկսեցին խոսել լրատվամիջոցների իրական տերերին գտնելու անհրաժեշտության մասին։ Ավելի ուշ մեկ այլ նախկին լրագրող, այժմ՝ պատգամավոր, սկսեց խոսել մամուլից ապատեղեկատվությունն արմատախիլ անելու մասին։ Հետո լրատվամիջոցներից մեկի հետ առնչություն ունեցող ևս մեկ անձ, այժմ՝ պատգամավոր, պնդեց, որ մամուլն իրենց պատերազմ է հայտարարել՝ զուգահեռ պնդելով, որ անհրաժեշտ է փոխել Հայաստանի հիմնը։

Այս պնդումների հիմնական մասը կեղծ է։ Նախ, ներկա իշխանությունը տիրապետում է զգալի թվով լրատվամիջոցների՝ բազմաթիվ են լրատվամիջոցների տերերը, ովքեր ներկա իշխանության մաս են կազմում, իշխանությունը նաև տիրապետում է պետական լրատվամիջոցներին (հայկական և ամերիկյան)։ Սակայն ամենակարևորն այն է, որ անկախ սեփականության ձևից և սեփականատերերից՝ մեդիան իրականում պայքարում է իր վարկանիշի համար, քանի որ վարկանիշի շնորհիվ է այն գովազդային միջոցներ ներգրավում։ Փաստորեն, նախկին լրագրողներին՝ ներկա պատգամավորներին, անծանոթ են «անկախ լրատվամիջոց», «մամուլի ազատություն» գաղափարները, թերևս, իրենց աշխատանքային պրակտիկայում նրանք սովոր են եղել միայն փողի դիմաց պատվերներ կատարել, և ըստ այդմ, իշխանության թերացումների վերհանումը մամուլում դիտարկում են ոչ թե՝ որպես լրագրողական առօրյա աշխատանք, այլ՝ մամուլի կողմից պատերազմ իրենց դեմ։

Իշխանության պնդումներն ունեն նաև տրամաբանական լուրջ հակասություն՝ կապված այն հանգամանքի հետ, որ իրենք իշխանության եկան մեդիա հեղափոխության շնորհիվ, մինչդեռ  նախկին իշխանավորների 90% մամուլն ինքն իր դեմ հեղափոխություն չէր անի։ Դրա համար հեղափոխականները հետո սկսեցին հայտարարել, որ իրենց հեղափոխությանը մամուլը չի, որ նպաստել է, այլ Ֆեյսբուքը, դրանով արդարամբ արժանանալով իրենց գործընկերների (ովքեր այս պահին պատգամավոր չեն) բարկությանը և «ուտող-ուրացող» որակմանը։

Մեդիա սեփականատերերի հետ կապված հայտարարությունները զարմանալի են նաև այն պատճառով, որ լրատվամիջոցները, ի վերջո, հանդիսանում են ապրանք, իսկ ներկայումս Հայաստանի մեդիա դաշտում ընթանում են ակտիվ տեղաշարժեր, իրարից գնում ու վաճառում են կայքեր ու հեռուստաալիքներ, և նոր իշխանության ներկայացուցիչներին կամ նրանց հովանավորներին ու կից օլիգարխներին ոչ ոք չի խանգարում մասնակցել այս պրոցեսին։

Ավելին, նրանք կարող են նաև նոր լրատվամիջոցներ ստեղծել։ Սակայն հեղափոխության ներկա պնդումների տրամաբանությունը ցույց է տալիս, որ իշխանությունները ցանկանում են ոչ թե ֆինանսներ ծախսել ու ստեղծել, այլ «բալանսավորել» մեդիա դաշտը՝ հանուն հեղափոխության խլելով։ Թեև այս առթիվ Նիկոլ Փաշինյանը շեշտեց, որ իրենք դեռևս չեն գնա նման քայլի։

Ըստ երևույթին, ներկա քաղաքական գործիչներից՝ նախկին լրագրողներից, շատերը չեն աշխատել մրցակցային մեդիայում, այլ սովոր են եղել փողերի դիմաց ամսագրի շապիկին նկարներ տեղադրել, սակայն նրանք ունեն նաև մի կարևոր առանձնահատկություն՝ մամուլ են կարդում ու Ֆեյսբուքից դուրս չեն գալիս։

Միաժամանակ, նրանք իրենց վարած քաղաքականության մեջ չեն կարողանում արձանագրել լուրջ հաջողություններ։ Այդ պատճառով էլ իշխանությունները խիստ ցավագին են արձագանքում մամուլի հրապարակումներին, և քաղաքականության ճշգրտումների փոխարեն՝ շարունակում են հեղափոխականությունը՝ թշնամիներ ու սաբոտաժնիկներ են փնտրում։ Իսկ մամուլն աշխատում է, և, բնականաբար, սա իրենց թշնամին է։

Աղասի Ենոքյան