Նուման Քուրթուլմուշը թուրք-ամերիկյան լարվածության ֆոնին գործողությունների նոր պլան է առաջարկել
Թուրքիայի իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության (ԱԶԿ-AKP) փոխնախագահ Նուման Քուրթուլմուշը նշել է այն քայլերը, որոնք Թուրքիան պետք է ձեռնարկի՝ ի պատասխան ԱՄՆ-ի տնտեսական պատժամիջոցներին։
Անդրադառնալով ԱՄՆ-ի՝ Ռուսաստանի, Չինաստանի, Ճապոնիայի, Կանադայի և այլ երկրների հետ ունեցած հարաբերություններին` թուրք գործիչն առկա միջազգային իրավիճակը բնութագրել է որպես «առևտրային պատերազմ»։ Նա համոզմունք հայտնել, որ Թրամփը պարզապես փորձության է ենթարկում Թուրքիային, ուզում է հասականալ՝ Թուրքիան ի՞ր հետ է, թե՞ հակառակ ճակատում է։
Քուրթուլմուշն առաջարկել է 4 ոլորտի վերաբերող գործողությունների մի ծրագիրը, որին, ըստ նրա, Թուրքիան պետք է հետևի ԱՄՆ-ի հետ առկա հարաբերությունների պայմաններում։
1․ Եվրամիություն
Թուրքիան պետք է կարգավորի ԵՄ-ի հետ իր հարաբերությունները։ Դրանք տնտեսապես դրական ազդեցություն կարող են ունենալ Թուրքիայի վրա։ Պետք է պահ առաջ լուծել Թուրքիա–ԵՄ հարաբերություններում առկա խնդրահարույց հարցերն ու վերացնել լարվածություն առաջացնող գործոնները։
2․ Չինաստան
Ամենակարճ ժամկետում պետք է ապահովել Չինաստանի հետ հարաբերությունների սերտացումը։ Քուրթուլմուշի խոսքով՝ երկկողմ հարաբերությունները շատ կարևոր մակարդակի են հասել, այս տարի մեծ թվով չինացի զբոսաշրջիներ են սկսել այցելել Թուրքիա։ Սրանից հետո էլ պետք է ավելի մեծ թափով զարգացնել երկու երկրների միջև համագործակցությունը։
3․ Ռուսաստան և ԱՄՆ
Պետք է նպաստել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների էլ ավելի խորացմանն ու տարածաշրջանային համագործակցության ընդլայնմանը։
«ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունները պետք է հիմնովին վերակառուցել։ Իհարկե, առևտրի ոլորտում ազգային արժույթին և ոսկու վրա հիմնված դրամական համակարգին անցումը, BRICS-ի (Բրազիլիա, Ռուսաստան, Հնդկաստան, Չինաստան, Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն – խմբ․) անդամ դառնալու Թուրքիայի մտադրությունը, Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ հարաբերությունների խորացումը կարող են մտահոգած լինել ԱՄՆ-ին։ Բայց ԱՄՆ-ը երբեք չի խզի իր հարաբերությունները Թուրքիայի հետ։ Պետք է ցույց տալ ԱՄՆ-ին, որ եթե Թուրքիան տարածաշրջանում թուլանա, դա ԱՄՆ-ին որևէ օգուտ չի բերի, այլ միայն կթուլացնի նրա հենակետերը այս տարածաշրջանում», – ասել է ԱԶԿ փոխնախագահը։
4․ Կառուցվածքային փոփոխություն
Թուրքիան պետք է իր ներսում կառուցվածքային փոփոխություններ կատարի, և դա առաջին հերթին վերաբերում է տնտեսության ոլորտին։ Եվ այդ փոփոխություններն արդեն չի կարելի հետաձգել ու պետք է իրականացնել որքան հնարավոր է շուտ։