«Արցախահայության անվտանգությունը պետք է երաշխավորված լինի բոլոր հնարավոր միջազգային և ներքին մեխանիզմներով»․ Սերժ Սարգսյան

Ֆրանսիա աշխատանքային այցի շրջանակներում նախագահ Սերժ Սարգսյանը հունվարի 23-ի երեկոյան հանդիպում է ունեցել Ֆրանսիայի Հանրապետության Ազգային ժողովի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամության խմբի նախագահ Ժակ Մարիլոսյանի, Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամության խմբի նախագահ Ժիլբեր-Լյուկ Դըվինազի և այդ պատգամավորական խմբերի անդամների հետ: Հանդիպմանը նախագահ Սերժ Սարգսյանը և Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամության խմբի նախագահ Ժակ Մարիլոսյանը հանդես են եկել ելույթներով:

Նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթը Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի և Սենատի բարեկամության խմբերի անդամների հետ հանդիպմանը։

Հարգելի՛ Ժակ Մարիլոսյան,
Հարգելի՛ պատգամավորներ,

Այսօրվա հանդիպումն ինձ համար, իհարկե, առաջին հերթին հանդիպում է իսկական բարեկամների հետ՝ մարդկանց, ում համար բարեկամության խմբի անդամ լինելն ինքնանպատակ չէ, իսկ բարեկամությունը՝ թանկ։ Մարդկանց հետ, ովքեր իսկապես հանձն են առել իրենց ներդրումը բերել հայ-ֆրանսիական առանձնաշնորհյալ բարեկամության ամրապնդմանը, մեր միջպետական օրակարգի համալրմանը, մեր ժողովուրդների միջև փոխըմբռնման բարձրացմանը։ Եվ այդ պատասխանատու առաքելությունը ձեզ հաջողվում է հիանալի իրականացնել։ Շնորհակալ ենք, որ անկախություն ձեռք բերելուց ի վեր դուք միշտ մեր կողքին եք և կայուն զարգացման ուղին բռնած Հայաստանին աջակցում եք կարևոր հարցերում, այդ թվում նաև՝ ժողովրդավարության և բարեփոխումների ամրապնդման գործում, Արցախի խնդրի արդարացի առաջմղման հարցում:
Հանդիպելով թե՛ Հայաստանում և թե՛ Ֆրանսիայում, մենք միշտ էլ քննարկելու հարցեր ունենք, քանի որ իսկական բարեկամներին վայել մեր ծավալուն օրակարգը դինամիկ զարգացում է ունենում, միշտ նորացվում է, փոփոխվում է՝ մեր երկրների, տարածաշրջանի և գլոբալ զարգացումներին համընթաց:

Ուրախ եմ, որ հայ-ֆրանսիական բարեկամական ոգուն համահունչ՝ խորհրդարանական համագործակցությունը դրսևորվում է նաև բազմակողմ հարթակներում` Եվրոպայի խորհրդի, ԵԱՀԿ-ի, ՆԱՏՕ-ի խորհրդարանական վեհաժողովներում: Գիտեմ, իհարկե, որ վերջին խորհրդարանական ընտրություններից հետո այդ վեհաժողովներում ֆրանսիական պատվիրակությունների կազմերը նորացվել են, բայց ես հույս ունեմ, որ այսօրվա պատվիրակությունները կշարունակեն համագործակցությունը մեզ հետ, մշտապես հետամուտ կլինեն այն հարցերին, որ զգայուն են նաև Հայաստանի համար: Իհարկե, նաև շատ բարձր եմ գնահատում Եվրոպական խորհրդարանի անդամներին: Մենք այնտեղ ներկայացված չենք, բայց շատ շնորհակալ եմ նաև այդ պատգամավորներին, ովքեր մշտապես ուշադիր են հայկական հարցերի նկատմամբ:

2017 թվականն, իսկապես, կարևոր տարի էր թե՛ Հայաստանի և թե՛ Ֆրանսիայի համար. Ֆրանսիայի ժողովուրդն ընտրեց նոր նախագահ, նոր խորհրդարան։ Ես վստահ եմ, որ այս Ազգային ժողովն էլ կշարունակի մեծ դերակատարում ունենալ Ֆրանսիան ավելի զարգացնելու և հզորացնելու գործում: Իհարկե, Հայաստանում ևս կայացան խորհրդարանական ընտրություններ, որոնք դարձան մինչ այդ իրականացված Սահմանադրական բարեփոխումների և ընդունված նոր Ընտրական օրենսգրքի յուրահատուկ փորձաքարը։ Իսկ դա նշանակում է, որ Հայաստանում առավել ամրապնդվեցին ժողովրդավարության հիմքերը, ինչի շնորհիվ մենք ապրիլին սահուն անցում կկատարենք կառավարման խորհրդարանական ձևին։ Անշուշտ, սա բեկումնային որոշում էր, որ մենք կայացրեցինք հիմնվելով մեր քաղաքական դաշտի ավանդույթների և մշակութային առանձնահատկությունների վրա՝ նպատակ ունենալով ապահովել Հայաստանի երկարաժամկետ կայուն զարգացումը։

2017 թվականին ստորագրվեց նաև Հայաստան-Եվրոպական միություն Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը: Դա մեզ համար առաջին հերթին նշանակում է, որ Հայաստանը, հայ ժողովուրդն իրեն համարում է եվրոպական քաղաքակրթության անքակտելի մաս՝ հավատարիմ իր ակունքներին, իր դավանանքին, մեր ընդհանուր եվրոպական արժեքներին:

Հարգելի՛ գործընկերներ,

Մենք համոզված ենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորումն այլընտրանք չունի: Այս մասին ես հայտարարել եմ հնարավոր բոլոր բարձր ամբիոններից և այժմ էլ վերահաստատում եմ մեր այս հանձնառությունը: Եվ իհարկե, այս առումով մենք շատ բարձր ենք գնահատում մեր բարեկամ և վստահելի գործընկեր Ֆրանսիայի՝ որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրի ջանքերն ուղղված հիմնահարցի խաղաղ բանակցային կարգավորմանը: Միաժամանակ, բոլորը պետք է շատ հստակ գիտակցեն, որ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդիրը մարդու իրավունքների խնդիր է: Եվ այն կարող է լուծվել միայն մարդու հիմնարար և անօտարելի իրավունքներից մեկի՝ ժողովրդի ազատ ինքնորոշման միջոցով: Ադրբեջանը պետք է ճանաչի և հարգի Արցախի ժողովրդի կողմից սեփական ապագան ինքնուրույն որոշելու իրավունքը, իսկ արցախահայության անվտանգությունը պետք է երաշխավորված լինի բոլոր հնարավոր միջազգային և ներքին մեխանիզմներով: Եվ այս առումով նույնպես ի դեմս ձեզ շատ կարևոր է Ֆրանսիայի ձայնը, քանզի Ֆրանսիան խաղաղության ջատագով է, իսկ մարդու իրավունքների պաշտպանությունն ու խթանումը մշտապես Ֆրանսիայի առաջնահերթությունն է եղել:

Եվ այս համատեքստում մեծապես կարևորում եմ նաև ֆրանսիացի խորհրդարանականների այցերը Արցախ, սեփական աչքերով տեսածի փոխանցումը Ֆրանսիայի հանրությանը, ինչը հսկայական, ուղղակի անգնահատելի նպաստ է բերում Արցախի խնդրի արդարացի կարգավորմանը: Եվ հետևելով ձեր օրինակին՝ արդեն իսկ բազմաթիվ երկրների օրենսդիրներ են այցելում ԼՂ, ինչն, անշուշտ, տալիս է իր դրական արդյունքները: Մեր բարեկամ պետությունների նմանօրինակ ջանքերի շնորհիվ՝ Արցախի ժողովուրդը փոքր, բայց հաստատուն քայլերով հաղթահարում է Ադրբեջանի քարոզչական կեղծիքը:

Հարգելի՛ բարեկամներ,

Ուրախ եմ ձեզ ասել, որ այս տարի մեր մայրաքաղաքում կտիրեն ֆրանկոֆոն ոգին, ֆրանսիական շունչը, կծածանվեն ֆրանսիական խորհրդանիշերը։ Երևանը հոկտեմբերին կհյուրընկալի Ֆրանկոֆոնիայի 17-րդ գագաթնաժողովը։ «Ապրել միասին»՝ չափազանց կարևոր այս ուղերձը պիտի մենք բարձրաձայնենք։ Եվ ուրախ կլինենք բոլորիդ տեսնելու այդ միջոցառմանը:

Եվ, իհարկե, ես լիահույս եմ, որ դուք կշարունակեք խորացնել արդյունավետ համագործակցությունը ձեր հայ գործընկերների հետ, կշարունակեք այցելել Հայաստան և Արցախ, տեղեկանալ մեր անցուդարձին, կարող եք օբյեկտիվ տեղեկատվություն տարածել՝ ի շահ մեր երկրների, ի նպաստ եվրոպական ժողովրդավարության, մարդասիրության և խաղաղության: Ձեր աշխատանքն, իսկապես, շատ կարևոր է, մեզ համար շատ արժեքավոր:

Ինչպես դուք՝ ֆրանսիացիներդ եք ասում «Ցանկանալ նշանակում է կարողանալ» (Vouloir, c’est pouvoir): Վստահ եմ, որ ցանկության դեպքում հետևողական, ամենօրյա, ամենժամյա աշխատանքով մենք կարող ենք հասնել ավելիին՝ ի նպաստ մեր երկրների բարօրության և ի հարատևումն մեր ժողովուրդների պատմական բարեկամության։ Եվ ուզում եմ կրկնել պարոն Մարիլոսյանի խոսքերը՝

Կեցցե՛ Ֆրանսիան,
Կեցցե՛ Հայաստանը,
Կեցցե՛ հայ-ֆրանսիական բարեկամությունը:

Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամության խմբի նախագահ Ժակ Մարիլոսյանի ելույթը Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի և Սենատի բարեկամության խմբերի անդամների հետ հանդիպմանը։

Պարո՛ն Նախագահ,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև հարաբերությունները բազմադարյա են, ունեն փառավոր էջեր, բայց նաև սև էջեր, այդ թվում՝ Ցեղասպանության ժամանակահատվածի էջերը, երբ Ֆրանսիան դարձավ շատ հայերի համար երկրորդ հայրենիք՝ տալով անվանի զավակներ՝ մեծ երգիչներ, պատգամավորներ, անգամ «Ֆորմուլա-1»-ի վարորդներ:

Այսօր մեր երկու երկրների միջև փոխհարաբերությունների ընդհանուր համատեքստում մենք հատկապես ուզում ենք շեշտը դնել տնտեսական բաղադրիչի վրա: Եվ մեր մյուս գործընկերը՝ պարոն Գիյոմ Գասպարյանը՝ դարձյալ պատգամավոր, առանձնահատուկ ուշադրություն կդարձնի երկկողմ հարաբերություններում տնտեսական զարգացմանը: Ինչպես այսօր արդեն խոսեցինք նախագահ Մակրոնի ներկայությամբ` հունիս ամսին մենք մտադիր ենք ֆրանսիական պատգամավորական պատվիրակություն բերել Հայաստան: Մեր այցի ծրագիրը դեռևս մշակման ընթացքում է, բայց նախատեսում ենք ներառել մասնավորապես բարձրագույն կրթության ոլորտի պատասխանատուներին, այդ թվում` Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարանի ղեկավարությանը: Կուզենայինք ինչ-որ կերպ նպաստել Հայաստանում ներդրումների խրախուսմանը: Մենք կուզենայինք նաև փորձի փոխանակում իրականացնել սահմանադրական գործընթացների և սահմանադրական նորմերի կիրառման հետ կապված երկու երկրների խորհրդարանականների միջև քննարկումների անցկացմամբ:

Եվ վերջապես մի թեմա, որի մասին, կարծեմ, Ձեր այցի ընթացքում շարունակ խոսվել է. հոկտեմբերին լինելու է Ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժողովը: Այդ մեծ միջոցառումը, որը տեղի է ունենալու Երևանում, կգա ևս մեկ անգամ խորհրդանշելու ձեր երկրի խորքային կապը մեր լեզվի և մեր մշակութային ինքնության հետ:

Ես առայժմ խոսեցի միայն 2018 թվականի մեր ծրագրերի մասին, բայց, անկասկած, կան հետագա տարիներ, որոնք կգան տարեցտարի ամրապնդելու մեր երկու երկրների միջև գոյություն ունեցող դաշինքը:

Ուրեմն, թող հայ-ֆրանսիական հարաբերությունները հարատև լինեն: Կարծեմ, հայերեն դա այդպես է հնչում՝ կեցցե՛ հայ-ֆրանսիական բարեկամությունը: