«Մենք հանցագործ չենք, հանցագործություն չենք կատարել, իսկ մեր քաղաքական դիրքորոշումն ու հայացքները փոփոխության ենթակա չեն». Արմեն Հովհաննիսյան
Նոյեմբերի 5-ին լրացավ «Ցեղակրոն» կուսակցության առաջնորդ Շանթ Հարությունյանի և մյուսների գործով դատապարտված Արմեն Հովհաննիսյանի պատժի կրման 2 տարին, և նա ազատ արձակվեց: Զրուցել ենք Արմեն Հովհաննիսյանի հետ:
– 2 տարի առաջ դուրս էիք եկել արժեքների հեղափոխության: Ի՞նչ եք կարծում` Ձեր գործողությունները, ինչո՞ւ չէ, նաև դատավարությունն արդյունք ունեցա՞ն:
– Երբ ընկերներով (առաջին հերթին` գաղափարակից, հետո նոր ընկերներ՝ որպես ընդհանուր հասկացություն) դուրս եկանք արժեքների հեղափոխության, բոլորս հասկանում էինք, որ առաջնահերթ պիտի վերականգնվի մեր հասարակության մեջ դեգրադացված արժեհամակարգը: Այն, ինչ հիմա կատարվում է՝ տարբեր հասարակական կազմակերպություններ, կուսակցություններ կոչեր են անում՝ դուրս գալ քաղաքացիական անհնազանդության, հասնել իրենց առաջ դրված նպատակներին, ես տեսնում եմ, որ հասարակության մեջ արթնացել է այն պահանջը, որ արժեքները, իրոք, պիտի վերանայվեն ու վերագնահատվեն:
Այսինքն՝ այն, ինչ արեցինք 2 տարի առաջ, հիմա հասկանալով, որ դա պայքարի միակ ճիշտ տարբերակն է, բոլորը միաձայն կոչ են անում հենց այդ քաղաքացիական անհնազանդության միջոցով հասնել այս կամ այն հարցի լուծմանը: Այդ տեսանկյունից տեսնում եմ ու հասկանում եմ, որ մենք 2 տարի առաջ ճիշտ ենք եղել, մենք ճիշտ ենք մնում այսօր, ու իրոք հասարակության մեջ տեղաշարժ տեղի է ունենում: Հարցը նրանում է, որ այդ տեղաշարժը, կարող է՝ շատ դանդաղ է կատարվում, կամ այդ գիտակից մասսան, որն արժանապատվություն ունի, հասկանում է, որ իրական արժեքները պետությունն ու հայրենիքն են, շատ քիչ են: Բայց խնդիրը որակի մեջ է, ոչ թե քանակի: Այնպես որ, վստահ եմ, որ արդյունք անպայման լինելու է:
– Դատարանում Ձեր ելույթների ընթացքում էլ խոսում էիք այն մասին, որ մարդիկ շարունակում են խոհանոցներում ու տարբեր անկյուններում լուռ բողոքել: Ի՞նչ եք կարծում՝ ի՞նչն է պատճառը, և ե՞րբ մարդիկ պատրաստ կլինեն դուրս գալ փողոց՝ արտահայտելու իրենց անհնազանդությունը:
– Իմ խորին համոզմամբ՝ բավական երկար ժամանակ, եթե չասեմ` մեր Երրորդ, անկախ Հանրապետության ստեղծման առաջին իսկ օրվանից ՀՀ բնակչությունը գտնվում է շատ ծանր սոցիալական պայմաններում, և օրեցօր խճճվելով այդ սոցիալական ճահճի մեջ՝ առաջնային դարձնելով հացի պատառ վաստակելու խնդիրը, ժամանակի ընթացքում արժեհամակարգը ձևափոխվել է, ու վարկաբեկվել են այնպիսի արժեքներ, ինչպիսիք են հայրենասիրությունը, պատիվը, ազնվությունը, արդարությունը: Ներկայումս գործադիր իշխանությունը ոչ մի քայլ չի ձեռնարկում այդ սոցիալական իրավիճակը բարելավելու համար:
Չի կարելի տարանջատել երկրում քաղաքական դիրքորոշումը, քաղաքական իրավիճակը` ժողովրդի սոցիալական իրավիճակից: Դրանք փոխկապակցված երևույթներ են, եթե կարելի է այդպես ասել: Քանի մեր ժողովուրդն այդ սոցիալական ծանր պայմաններում է, այս ժողովրդի մեջ օրեցօր բարձրանալու ու աճելու է դժգոհության այդ ալիքը: Անշուշտ, դա բերելու է այն եզրին, երբ ժողովրդական դժգոհության պոռթկումն ուղղված է լինելու սոցիալական այդ ծանր իրավիճակից դուրս գալուն, ինչո՞ւ չէ, նաև գործող իշխանությունը տապալելուն:
– Դատարանի վճռով՝ Դուք դատապարտվեցիք 2 տարվա ազատազրկման, որն ամբողջությամբ կրեցիք: Այս տարիներն ինչ-որ բան Ձեզ տվեցի՞ն, սովորեցրի՞ն:
– Ես միայն ավելի համոզվեցի, որ մենք ընկերներով ճիշտ ենք եղել, ես հաստատուն մնացի իմ գաղափարների ու իմ դիրքորոշման մեջ: Ուրիշ ոչինչ այնտեղ չէի կարող սովորել, որովհետև այդ քրեակատարողական հիմնարկն ու ազատազրկման այդ 2 տարիներն ինձ ոչինչ չէին կարող սովորեցնել և չեն էլ սովորեցրել:
– Ի՞նչ եք կարծում՝ ինչո՞վ էին պայմանավորված Ձեր ու Ձեր ընկերների նկատմամբ նշանակված բարձր պատժաչափերը:
– Միայն ու միայն վրեժխնդրությամբ ու վախով, վախով` իշխանության կողմից, որովհետև գործադիր իշխանությունը հասկանում է, որ մեզ ազատության մեջ թողնելով կամ մեր նկատմամբ ավելի մեղմ պատիժներ կիրառելով միգուցե կարող են պատճառ դառնալ, որ ժողովրդի մեջ դժգոհությունը բարձրաձայնողների թիվն աճի: Մեզ հետ այդպես վարվելով՝ այդպիսի մեծ պատժաչափեր են տվել, որպեսզի մյուսներին, ովքեր հանկարծ փորձեն մեզ պես դուրս գալ ու արտահայտել իրենց դժգոհությունը կամ քաղաքական դիրքորոշումը, վախեցնեն:
– Հայաստանի դատարաններում ինչպես` Դուք, այնպես էլ` Ձեր ընկերներն արդարություն չգտան: ՄԻԵԴ դիմե՞լ եք կամ պատրաստվո՞ւմ եք դիմել:
– Գիտեք՝ իմ ընկերներից 9-ի դիմումներն արդեն հասել են ՄԻԵԴ, և բողոքները վարույթ են ընդունվել: Իմ բողոքը ևս արդեն պետք է ուղարկված լինի: Արդարություն չգտնելով ՀՀ դատական համակարգում՝ մենք դիմել ենք ՄԻԵԴ:
– Այդ դատարանից արդարության ակնկալիք ունե՞ք:
– Ճիշտն ասած՝ ես արդարության ակնկալիք չունեմ ոչ մի դատական ատյանից, բայց ՄԻԵԴ-ը պարտավոր է պաշտպանել մեզ, քանի որ իրենք ստեղծված են հենց դրա համար՝ որպեսզի ապահովեն մարդու իրավունքների պաշտպանությունը: Մենք ընդամենն օգտվել ենք մեր սահմանադրական իրավունքից: Մենք՝ որպես ՀՀ քաղաքացի, իրավունք ունեինք արտահայտել մեր դիրքորոշումը, ինչն արեցինք: Այն, որ իշխանությունը չթողեց, որ մենք կարողանանք արտահայտել մեր դիրքորոշումը՝ ճնշեցին մեզ, բռնություն գործադրեցին, նաև ազատազրկման դատապարտեցին, միայն ու միայն ցույց է տալիս, որ ՀՀ-ում ազատություն գոյություն չունի, ՀՀ քաղաքացիների սահմանադրական իրավունքները պաշտպանված չեն:
– Դուք դատական նիստերի ընթացքում անդրադարձաք նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությանը, երբ ԱՄՆ-ում նա հայտարարել էր, որ Շանթ Հարությունյանը խուլիգանություն է կատարել…
– Ես համոզված եմ՝ դա պատահական չէր, դա միտումնավոր արված էր՝ ոչ միայն մեր դատական համակարգին ցուցում տալու համար, թե ինչպես պետք է վարվել Շանթի կամ ընկերների հետ, այլև մնացած քաղաքակիրթ աշխարհին, որ ՀՀ-ում գործադիր իշխանությունը կարող է անել այն ամենը, ինչ ցանկանում է:
– Հասցրե՞լ եք ծանոթանալ սահմանադրական փոփոխություններին: Ձեզ համար պա՞րզ է՝ ինչի են ցանկանում հասնել:
– Գտնվելով ՔԿՀ-ում՝ ես և իմ ընկերները հետևում էինք իրավիճակի զարգացմանը սահմանադրական փոփոխությունների շուրջ հենց այն օրվանից, երբ շրջանառության մեջ դրվեց սահմանադրական փոփոխությունների հասկացությունը: Ես միանշանակ դեմ եմ սահմանադրական փոփոխություններին և դեմ եմ ոչ միայն այն պատճառով, որ գործող Սահմանադրությունը չի գործում. եթե ցանկանում ես փոխել նավի երթուղին, բավական չէ փոխել նավապետին, անհրաժեշտ է փոխել նաև նավի շարժվելու ուղղությունը: Բայց քանի որ ռեժիմը, իշխանությունը մնում է նույնը, Սահմանադրությունը փոխե՞ն, թե՞ ոչ, միևնույն է՝ գործելու են այդ ռեժիմի օրենքները:
– Ձեր հետագա անելիքները պա՞րզ են:
– Ինչպես արդեն ասել եմ, ես շարունակելու եմ պայքարել արժանապատիվ և բարեկեցիկ ապրելու համար: Չգիտեմ՝ ինչ միջոցներով: Վաղ է խոսել այդ միջոցների ու գործողությունների մասին: Բայց քանի իմ ընկերները բանտախցերում, ճաղավանդակների ետևում են գտնվում, ես հանգիստ նստել չեմ կարող:
– Պատիժը կրելու ընթացքում Ձեր ընկերների հետ շփման մեջ եղե՞լ եք:
– Այնպես դասավորվեց, որ ես, Վարդանն ու Շանթը (խոսքը Վարդան Վարդանյանի և Շանթ Հարությունյանի մասին է.- Օ.Հ.:) իմ՝ պատիժ կրելու վերջին 4 ամիսը միասին ենք եղել: Միասին ենք եղել «Վարդաշեն» ք/h-ում՝ մի խցում: Այնպես որ, մենք շփվել ենք միմյանց հետ, իսկ կոնկրետ Վարդանի ու Շանթի հետ մենք շփվել ենք անմիջականորեն՝ 4 ամիս լինելով մի խցում:
– Իրենց տրամադրվածությունն ինչպիսի՞ն է:
– Իմ ընկերները մարտական են տրամադրված: Բոլորս վստահ ենք, որ մենք կատարել ենք այն, ինչ պարտավոր ենք եղել կատարել՝ որպես ՀՀ-ի արժանապատիվ քաղաքացի: Եթե ուզում եք իմանալ` զղջո՞ւմ ենք, թե՞ ոչ, իհա՛րկե չենք զղջում, մենք հանցագործ չենք, հանցագործություն չենք կատարել, իսկ մեր քաղաքական դիրքորոշումն ու հայացքները փոփոխության ենթակա չեն:
