«Մարդ դատելով՝ մենք անտառ չենք փրկի»

«Այս տարի Հայաստանում նվազել է ապօրինի հատումների քանակը՝ կապված վերահսկողության խստացման հետ, սակայն ոլորտի խնդիրները լուծված չեն»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Հայաստանի անտառներ» հ/կ-ի նախագահ Նազելի Վարդանյանը:

«Ես ակնկալում էի, որ այս տարի կներդրվեր ստուգանշման համակարգը, որի շնորհիվ ծառերը կկոդավորվեին, համակարգչի միջոցով յուրաքանչյուր քաղաքացի կկարողանար հետևել տվյալ ծառին՝ ճանապարհից մինչև արտադրություն: Ամենամեծ ձեռքբերումը դա կլիներ: Մենք անընդհատ ասել ենք, որ այն, ինչ որ իրենք հատում են, բոլորը փաստաթղթեր են ցույց տալիս: Հնարավոր է՝ առանց փաստաթղթի մի քանի գյուղացիներ գնան, երկու ծառ կտրեն, որն այն նշանակությունը չունի, ինչը մեծ քանակությունով են անում: Մեծաքանակ հատումները պետք է վերահսկելի լինեն, թե չէ՝ մի թուղթ վերցնում են, 10 անգամ գնում-գալիս են, դա ցույց են տալիս, ու չես իմանում՝ ինչքան փայտ է դուրս բերվել անտառից այդ թույլտվությամբ: Ապօրինի հատումներն այս դեպքում կա՛մ կբացառվեն, կա՛մ այնքան կնվազեն, որ արդեն այդ ձևի էկոլոգիական աղետի չի բերի, ինչպես մենք հիմա ունենք»,- ասաց Ն. Վարդանյանը:

Խնդիրները, որոնք նախկինում այս ոլորտն ունեցել է, Նազելի Վարդանյանի գնահատմամբ, այդպես էլ չեն լուծվել, քանի որ բյուջեով գումար չէր նախատեսվել անտառների տնկման, վերահսկման, հսկողության համար: Ըստ «Հայաստանի անտառներ» հ/կ-ի նախագահի՝ ոլորտի խնդիրներից են կադրերի, աշխատավարձերի պակասը. «Մենք պատասխանատվության մեծ բեռ ենք դնում մեր անտառապահների վրա, բայց  ոչ մի իրավունքներ նրանց չենք տվել: Դրա համար առաջարկել էի օրենսդրությամբ անտառապահին շնորհել այն իրավունքները, որոնք նա նախկինում ուներ՝ ինքը տեղում ակտ էր կազմում, տեղում տուգանում էր, տեղում առգրավում էր գողացված փայտանյութը, զենքը, գործիքները:

Հիմա նա ակտը կազմում է, ուղարկում է իրավապահ մարմիններին, այնտեղ ինչ են անում՝ չգիտես, հետո էլ ամբողջ մեղքը բարդում են անտառապահի վրա, մի անտառապահ գնում-դատվում է, ու դրանով ամեն ինչ վերջանում է: Հիմա մասնագետներ էլ չեն կարողանում գտնել, որ բերեն անտառներում աշխատեն: 40.000 դրամ աշխատավարձ են տալիս անտառապահին, տալիս են մի քանի հա հողատարածք, որ ինքը ոտքով շրջի. ոչ ձի են տալիս, ոչ տեխնիկական միջոցներ: Պրակտիկորեն այնպիսի միջավայր է ստեղծվում, որ կա՛մ անտառապահը պետք է գողերին միանա, գողություն անի, կա՛մ պետք է ինքը գնա, դատվի: Պետք է նորմալ պայմաններ ստեղծենք, հետո խստագույնս պատժենք. մարդ դատելով՝ մենք անտառ չենք փրկի»:

Ն. Վարդանյանը նաև համոզված է, որ  գազի, էլեկտրաէներգիայի սակագների թանկացման պարագայում, ինչի մասին պարբերաբար խոսում են, լուրջ խնդիրների առաջ կհայտնվենք. «Ես միշտ ասել եմ, որ դրանով մենք լրիվ մեր անտառը կկորցնենք»:

Այնուամենայնիվ, Նազելի Վարդանյանը որոշակի առաջընթաց տեսնում է այս ոլորտում, սակայն, ըստ նրա, պետական մոտեցումը խնդրի նկատմամբ՝ չի փոխվում: Նրա կարծիքով՝ «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի կարգավիճակը պետք է բարձրացվի, ու ավելի շատ լիազորություններ պետք է վերապահվի «Հայանտառին»:

ՕՖԵԼՅԱ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ