2023 թվականի հոկտեմբերի դրությամբ Վրաստանի արտաքին պետական պարտքը գերազանցել է 8,440 մլրդ դոլարը, այսօրվա փոխարժեքով այն գերազանցել է 22,830 մլրդ լարին։
Ամենուրեք հարկային բեռ են ավելացնում, տուրքեր են դնում, տույժերն ու տուգանքներն են բարձրացնում, այնտեղ, որտեղ ժամանակին արտոնություններ են սահմանված եղել՝ տնտեսական խթաններ ստեղծելու համար, կրճատում ու վերացնում են։ Մի նպատակ ունեն, որքան հնարավոր է՝ շատ փող ունենան ձեռքի տակ՝ բյուջեի հաշվին իրենց ճոխություններ թույլ տալու, իրենց կարիքներն ուզածի չափ բավարարելու համար։
2018թ. Հայաստանում աղքատ էր՝ 792 հազար, 2022թ. աղքատ է եղել՝ 833 հազար մարդ։
Թուրքիայի արտահանողների խորհրդի (TID) տեղեկությունների համաձայն՝ Թուրքիայից «Թյուրքական պետությունների կազմակերպության» (ԹՊԿ-TDT) անդամ երկրներ իրականացված արտահանման ծավալները զգալիորեն աճել են:
«Իրանական գազամուղը, դժբախտաբար, մի քիչ ավելի նեղ խողովակով է կառուցված: Նրանով կարելի է ստանալ մաքսիմում մինչև 1 միլիարդ խմ գազ: Մատակարարվող գազի ծավալը կախված է ոչ միայն խողովակի լայնությունից, այլև թե ճանապարհին քանի կոմպրեսորային կայան կա, որ ճնշումն ապահովի: Այսօր Հայաստանն Իրանից ստանում է ռուսական գազի մոտ 10-15 %-ը: Շատ-շատ կարող է հասնել 30%-ի»,- ասաց Հրանտ Բագրատյանը:
Եթե այսքան հնարավորությունների պայմաններում տնտեսությունը չի կարողացել ընդլայնել կարողությունները, դժվար չէ պատկերացնել, թե ինչ կարող է լինել, երբ խոչընդոտները երկարաժամկետ լինեն ու համընդհանուր։ Իսկ այդպիսի հավանականությունն անհնարին է բացառել՝ այն ակնհայտ քայլերի պարագայում, որոնք անում են իշխանությունները՝ երբեմնի ռազմավարական գործընկերոջ հետ հարաբերություններում, որից կախված ենք տնտեսական բազմաթիվ լծակներով։ Այդ թվում, ինչպես ներսում, այնպես էլ դրսում։
«Իշխանությունների քաղաքականությունը պահանջում է կայացրած որոշումների հետևանքների նկատմամբ խիստ պատասխանատվության զգացում, քանի որ ՌԴ հետ քաղաքականության սառեցումը բարձր գին ունի. ո՞վ է վճարելու այդ գինը:
«Կարմիր գծերի» իսպառ վերացման համար պայքարելու նպատակով ժամանակին մի այսպիսի նախաձեռնություն էր գործում՝ «Դուրս մեր գրպանից»։ Շարժման մասնակիցները մի պահ նույնիսկ բոյկոտում էին «կարմիր գծերը», հրաժարվում վճարումներ կատարել։
Բիզնես հատվածի, այսինքն՝ ավելացված արժեքի հարկ (ԱԱՀ) վճարող ձեռնարկությունների շրջանառությունը հոկտեմբերին կազմել է 12,2 մլրդ լարի, ինչը 6 տոկոսով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Աճ է արձանագրվում տնտեսության ճյուղերի մեծ մասում, թեև անշարժ գույքի հետ կապված գործառնությունների նվազում կա։
«Թող Երևանին տան այն բյուջեն, որը հասնում է՝ 100-120 մլրդ-ից բյուջեն կդառնա 300-350 մլրդ։ Երևանում էլ կառուցեն էստակադա, թունել, մետրո։ Երևանի կենտրոնում են հետաքրքիր վայրերը, թատրոնները, համերգասրահները և այլն, հիմա մարդը, ով Նորքի 4-րդ զանգվածից ուզում է իր երեխային բերել Կենտրոն, սրանից հետո չի կարողանալու։ Իրեն կարծես ասեն՝ տեղդ նստած մնա, կամ հասարակական տրանսպորտով արի։ Խնդիր է նաև Երևանի կենտրոնում ապրող մարդկանց համար, մարդը, ով ստանում է 45 հազար դրամ թոշակ՝ իր ստացած 4 ամսվա թոշակը տա դրա՞ն»,- եզրափակեց Հրանտ Բագրատյանը։
Ինձ համար մեծ պատիվ է և մեծ երջանկություն լինել Հայաստանում, ես այստեղ առաջին անգամ եմ։ Այս մասին «Գիտության և գործարարության օրեր 2023» համաժողովի շրջանակներում տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց փիլիսոփա, գրող և գիտնական Նասիմ Թալեբը։
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի խորհուրդը հաստատեց Եվգենիյ Մոտովիլովին՝ ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի Գլխավոր տնօրենի-տնօրինության նախագահի տեղակալի պաշտոնին։ Նա կվերահսկի Բանկի կորպորատիվ բիզնեսի զարգացման դեպարտամենտի աշխատանքը և պատասխանատու կլինի միջին և փոքր բիզնեսի զարգացման ռազմավարության իրականացման համար։
Եվրոպական ներդրումային բանկը (ԵՆԲ)՝ Եվրամիության (ԵՄ) վարկային ինստիտուտը, 25 միլիոն եվրո արժողությամբ վարկ է ստորագրել Հայաստանի հետ՝ Երևանի պոլիկլինիկաների և մանկապարտեզների էներգաարդյունավետությունը բարելավելու նպատակով։
Հատիս լեռան ստորոտին՝ ծովի մակերևույթից 2300 մետր բարձրության վրա, գտնվում է «Հաթերք Ֆուդի» մեղվանոցը, որի հարևանությամբ՝ 10 հեկտար տարածության վրա, աճում է Սպիտակ մելիլոտուսը, որից էլ ընկերությունը ստանում է համային յուրահատուկ հատկանիշներով առողջարար ծաղկային մեղր։
«Ցանկացած տնտեսվարող ինքը ևս պետք է գնահատի, եթե ինքն ունի մի գնորդ մեկ երկրում, ապա այդտեղ կա մեկ գնորդի ռիսկ, կամ մեկ երկրի ռիսկ։ Օրինակ, շատ խոհեմ կլինի, եթե ցանկացած երկիր արտահանման չափը չգերազանցի 20 տոկոսը»,- շեշտեց Վահան Քերոբյանը։
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը, ելնելով ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված տվյալներից, վերլուծել է ՀՀ տնտեսության սոցիալ-տնտեսական զարգացումները 2023թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին։
Այսօր ԱԺ տնտեսական հանձնաժողովի նիստում «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Թադևոս Ավետիսյանը Վերին Լարսում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ հարց ուղղեց Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանին։
Կենտրոնական բանկը վերանայել է ֆինանսական ծառայություններ մատուցող ինքնասպասարկման սարքերի շահագործման կարգը․ կանոնների վրա հիմնված կարգավորումից անցում է կատարվել սկզբունքների վրա հիմնված կարգավորման: Ֆինանսական կազմակերպություններն այսուհետ կարող են ինքնասպասարկման սարքերի միջոցով մատուցել իրենց լիցենզիայով թույլատրված բոլոր ֆինանսական գործառնությունները՝ պահպանելով Կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված սկզբունքները:
ՀՀ ընդհանուր արտահանումը կազմել է 5,42 մլրդ ԱՄՆ դոլար, իսկ ՀՀ արտահանումը ՌԴ՝ 2,463 մլրդ դրամ, կամ ընդհանուրի 45,5 տոկոսը։
Կոնվերս Բանկը հայտարարում է «Եվրոթերմ» ՓԲԸ կորպորատիվ պարտատոմսերի հրապարակային տեղաբաշխման մասին: Ազդագիրը Կենտրոնական բանկում գրանցվել է սույն թվականի նոյեմբերի 14-ի թիվ 1/575 որոշմամբ:
Անասնաբուժական և բուսասանիտարական վերահսկողության դաշնային ծառայությունը («Ռոսսելխոզնադզոր») մտահոգություն է հայտնում Հայաստանից բուսական արտադրանքի մատակարարման ժամանակ հաճախակի դարձած խախտումների կապակցությամբ: Տեղեկությունը նշվածէ գերատեսչության հայտարարության մեջ, որի տեքստը մեջբերում է ՌԻԱ Նովոստին։
Հիփոթեքով ձեռք բերված բնակարանների սեփականատերերի փոխարեն՝ բյուջեի հարկային եկամուտների 3,1 տոկոսը կառավարությունը տալու է բանկերին՝ եկամտային հարկի սպասարկման նպատակով։ Սա է պատճառը, որ բանկերն այդքան հետաքրքրված են այս ծրագրով և հանդիսանում են ծրագրի առանցքային շահառուներից մեկը։ Պետական բյուջեի հաշվին հսկայական գումարներ են մտնում բանկեր, որոնք ամբողջությամբ ապահովագրված են կորուստներից։ Ու այդպես՝ ոչ թե մեկ կամ երկու, այլ՝ տասնյակ տարիներ։
Օրեր առաջ 168.am-ը հրապարակումներ էր ներկայացրել ՀԽՍՀ Կենտկոմի երկարամյա առաջին քարտուղար Կարեն Դեմիրճյանի՝ 1991թ. փաստավավերագրող Ռուբեն Գևորգյանցին տված ծավալուն հարցազրույցի առանձին հատվածների վերաբերյալ:
Մասնավորապես, 2023 թվականի հոկտեմբերի 25-ին ընդունված «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՕ-340-Ն օրենքի համաձայն անշարժ գույքի վարձակալության հետ կապված օրենսգրքով սահմանված պահանջները չպահպանելու դեպքում սահմանվել է տուգանք՝ անշարժ գույքի՝ օրենքով սահմանված կարգով գնահատված՝ շուկայական արժեքին մոտարկված կադաստրային արժեքի 5 տոկոսի չափով, բայց ոչ ավելի, քան 500 հազար դրամը։ Մեկ տարվա ընթացքում խախտումը կրկնելու դեպքում կգանձվի տուգանք 10 տոկոսի չափով, բայց ոչ ավելի, քան մեկ միլիոն դրամը։
Հիփոթեքային վարկերի տոկոսների դիմաց եկամտային հարկի վերադարձի ինստիտուտի վերացման գործընթացի մեկնարկն ազդարարվեց 2021 թվականին, երբ համապատասխան օրենսդրական փոփոխությունների արդյունքում, հաստատված ժամականացույցով, 2022 հուլիսի 1-ից աստիճանաբար (և 2025 թվականի հունվարի 1-ից՝ ամբողջապես) սահմանվեց Երևանի վարչական տարածքից համակարգի գործողության հանման գործընթացը։
Թուրքիայի արդյունաբերության և տեխոնոլոգիաների նախարար Մեհմեդ Ֆաթիհ Քաջըրը մասնակցել է նոյեմբերի 28-ին գումարված Թուրքիայի արտահանողների խորհրդի ընդլայնված կազմով նիստին:
Հայաստանում և Արցախում տեղի ունեցած բոլոր խոշոր ներդրումներն արվել են նախորդ իշխանությունների, մասնավորապես Ռոբերտ Քոչարյանի ու Սերժ Սարգսյանի կառավարման տարիներին՝ հստակ երաշխիքների և վստահելի գործընկերային հարաբերությունների պարագայում:
ՀՀ հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի նախագահ Գարեգին Բաղրամյանի կարծիքով՝ էներգետիկայի ոլորտի համար նշանակալից միջոցառումներից մեկն, անկասկած, շուկայի ազատականացումն էր, որն, ըստ նրա, արմատական է ոլորտի զարգացման պատմության մեջ։
ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանի կարծիքով՝ Հայաստանում ավանդական դարձած էներգետիկ շաբաթն ուրույն հարթակ է դարձել՝ ներկայացնելու, քննարկելու և ամփոփելու էներգետիկայի բնագավառի զարգացումները, բարեփոխումները, ձեռքբերումները, ինչպես նաև լսելու միջազգային գործընկերների և փորձագետների առաջարկները։
ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Հիմա չափազանց կարևոր է, որ հայերը՝ Հայաստանում և Սփյուռքում գնեն բացառապես հայկական արտադրության ապրանքներ՝ գյուղատնտեսական ապրանքներ, խմիչք, Հայաստանի ընկերությունների կողմից մատուցվող ծառայություններ:
