Անպատրաստ փոխնախարար, փնթի թարգմանություն, անկատար վարկային համաձայնագիր. ՍԴ-ում ավարտվեց 102 միլիոն եվրո վարկի սահմանադրականության հարցի քննությունը
Այսօր Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ) քննում է Հայաստանի Հանրապետության ու Վերակառուցման և զարգացման միջազգային բանկի միջև «Համընդհանուր առողջապահական ծածկույթի ծրագրի իրականացում» վարկային համաձայնագրում ամրագրված պարտավորությունների՝ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը որոշելու վերաբերյալ գործը:
Այսինքն՝ ՀՀ քաղաքացիներիս վզին կառավարությունը՝ ի դեմս Առողջապահության նախարարության, փաթաթում է հերթական 102 միլիոն երվրո վարկը: Գործը քննվում է բանավոր ընթացակարգով: Գործով զեկուցողը ՍԴ դատավոր Սեդա Սաֆարյանն է, ով ասաց՝ հարցեր ունի կառավարության ներկայացուցչին, իր համար անհասկանալի բաներ կան գործում: Եվ ընդհանրապես ինչպե՞ս է գոյացել հենց 102 միլիոն եվրո վարկ վերցնելու անհրաժեշտությունը:
Կառավարության ներկայացուցիչն առողջապահության փոխնախարար Լենա Նանուշյանն է, ով ասաց՝ չի կարող պատասխանել այդ հարցին, չգիտի՝ ինչպես է գոյացել 102 միլիոն եվրո գումարի չափը: Հավելեց նաև, որ այդ հարցին կարող էր պատասխանել ֆինանսների փոխնախարարը, որը սակայն չէր եկել՝ մասնակցելու գործի քննությանը:
Սեդա Սաֆարյանից հետո առողջապահության փոխնախարարին հարցեր ուղղեց ՍԴ դատավոր Էդգար Շաթիրյանը: Վերջինիս համար էլ մի շարք հիմնավորումներ հասկանալի չէին, մասնավորապես՝ ի՞նչ կապ ունի էլեկտրոնային դեղատոմսերի պարտադրումը՝ 102 միլիոն եվրո վարկի հետ:
Հաջորդիվ Լենա Նանուշյանին հարցեր ուղղեց ՍԴ դատավոր Հրայր Թովմասյանը: Նրան մասնավորապես՝ հետաքրքրում էր՝ ո՞րն է այս համաձայնագրով նախատեսված գումարների նպատակը: Վերջինս նաև նկատեց՝ առողջապահության համապարփակ ապահովագրությունը փոխնախարարի նշած հարցերը պետք է լուծեր, հետևաբար՝ ինչո՞ւ է պետք նոր գումար վերցնել:
«Եթե էդ օրենքը չկա, էս ծրագրի իրականացումն ինչո՞վ է պայմանավորված: Էդ օրենքում պետք է լիներ՝ ի՞նչ գումարներ են ծախսվելու, ո՞ր խմբերն են օգտվելու»,- հարցը կրկնեց Հրայր Թովմասյանը:
Լենա Նանուշյանն ընդհանուր առմամբ համաձայն էր ՍԴ դատավորի մատնանշած խնդիրների հետ, բայց այդպես էլ նրա հարցին կոնկրետ չպատասխանեց:
«Օրենքը պետք է 2023թ. ընդունվեր, դուք էլ գրել եք՝ 9 միլիոն 270 000 եվրո գումարը նախատեսվում է, եթե ապահովագրված 35-68 տարեկանը կանխարգելիչ կերպով այցելեն առաջնային օղակներ: Չկան էդ ապահովագրվածները, էդ գումարը ո՞նց եք ծախսելու: Սայլը ձիուց առաջ եք դրել: Հնարավոր է՝ առողջության համապարտադիր ապահովագրության մասին օրենքն այդպես էլ չներդրվի, ի՞նչ եք անելու»,- հարցրեց Հրայր Թովմասյանը:
Լենա Նանուշյանն ի պատասխանեց՝ վատթարագույն սցենարի դեպքում տվյալ գումարի մասնահանումները չեն կատարվի Համաշխարհային բանկի կողմից:
Հարցին՝ նշանակո՞ւմ է արդյոք, որ նոր վարկային պայմանագրի գումարները բարելավելու են առողջապահական ծառայությունների մակարդակը: Պատասխանը եղավ՝ ոչ:
«Եթե ոչ, ուրեմն չեն բարելավելու առողջապահությունը: Դուք Ձեզ հակասում եք: Չի կարող որևէ վարկային պարտավորություն լինել, եթե դա ուղղված չի լինելու ոլորտի բարելավմանը… Կամ ի՞նչ երաշխիք ունեք, որ օրենքը 2026թ. ընդունվելու է: Բա որ չընդունվեց»,- արձագանքեց Հրայր Թովմասյանը:
Առողջապահության փոխնախարարը կրկին խուսափեց հարցին հստակ պատասխանելուց, և Հրայր Թովմասյանը ստիպված եղավ որերորդ անգամ կրկնել հարցը՝ ի՞նչ է լինելու, եթե չընդունվի Առողջության համապարտադիր ապահովագրության ներդրման մասին օրենքը, որովհետև եթե այն չընդունվի, այս վարկի ստացումն արդարացված չէ:
ՍԴ նիստն ընդմիջվեց: Ընդմիջումից հետո Հրայր Թովմասյանը շարունակեց իր հարցերն առողջապահության փոխնախարար, կառավարության ներկայացուցիչ, գործով պատասխանող Լենա Նանուշյանին:
Հրայր Թովմասյանի հերթական դիտարկմանն ի պատասխան՝ Լենա Նանուշյանը փորձեց իր մոտ եղած փաստաթղթերի մեջ գտնել ՍԴ դատավորի մեջբերած հատվածի անգլերեն տարբերակը՝ կարծիք հայտնելով, որ միգուցե թարգմանության սխալ կարող է լինել ընկալումը, սակայն անգլերեն տարբերակն այդպես էլ չգտավ:
ՍԴ դատավորի հաջորդ հարցերը վերաբերում էին Արմեդ համակարգին, մահացության մակարդակով մեծ ցուցանիշներ ունեցող հիվանդություններին, թարգմանական սխալներին, ֆինանսական հարցերին:
«Բա ես Ձեզ սկզբից հարցրեցի՝ ի՞նչ վարկ է սա. հիմա ասում եք՝ բյուջետային վարկ է. էս տերմինների տարընթերցումը չեմ հասկանում»,- ասաց Հրայր Թովմասյանը:
Ավարտին Հրայր Թովմասյանը հիշեցրեց, որ «Սահմանադրական դատարան» և «Կառավարություն» բառերը մեծատառով են գրվում, մյուս անգամ ուշադիր լինեն:
Վահե Գրիգորյանը հարց չուներ, խնդրեց սխալներն ուղղել: Մոտավորապես նույնաբովանդակ հարց ուներ Երվանդ Խունդկարյանը:
«Ի՞նչ է նշանակում չառհանել. Հայերենում ես նման բառ չեմ լսել»,- նշեց նա՝ նախապես խնդրելով իր հարցերին պատասխանելուց առաջ «շնորհակալություն» չհայտնել ու իր հարցերին կարճ պատասխանել:
Լենա Նանուշյանը պատասխանեց՝ հավանաբար թարգմանական սխալ է: Վերջինս չկարողացավ պատասխանել նաև ՍԴ նախագահ Արման Դիլանյանի հարցերին:
«Պատվարժան բարձր դատարան, ցավում եմ, բայց հարցերին պատասխանել չեմ կարող»,- ասաց նա:
Դատարանը գործի քննությունը համարեց ավարտված: Գործով որոշում կկայացվի գրավոր ընթացակարգով քննվող մյուս գործերի ավարտից հետո: Դատարանը հեռացավ խորհրդակցական սենյակ:
Մանրամասները՝ տեսանյութում
