Աստուծոյ բաժինը Աստուծոյ տուէք կայսրին բաժինը կայսրին տուէք
Փարիսեցիները զՔրիստոս փորձելու համար, իրենց աշակերտներէն ոմանք ղրկեցին անոր, որպէսզի անոր հարցնեն. «Մեր Օրէնքին համաձայն պէ՞տք է կայսրին տուրք տանք, թէ ոչ» (Մտ 22.17)։ Քրիստոս անոնցմէ պահանջեց ցոյց տալ իրեն տուրքի արծաթ դրամ մը։ Երբ անոնք բերին դրամը, Քրիստոս ըսաւ. «Ասիկա որո՞ւն պատկերն ու արձանագրութիւնն է»։ «Կայսրին» պատասխանեցին անոնք։ Յիսուս եզրակացուց ըսելով. «Գացէք եւ ինչ որ կայսրին կը պատկանի՝ կայսրին տուէք, եւ ինչ որ Աստուծոյ՝ Աստուծոյ տուէք» (Մտ 22.21)։
«Աստուած եւ կայսր» բացատրութեան տակ ոմանք հասկցած են «կրօնք եւ պետութիւն», իսկ ուրիշներ, զայն ակնարկութիւն կը նկատեն «երկնաւոր եւ երկրաւոր կեանքերուն»։ Երկու բացատրութիւններն ալ ճի՛շդ են։ Անոնք զիրար չեն հակասեր, այլ կամբողջացնեն։ Աստուծոյ կամքին հնազանդող մարդը երբե՛ք ալ պետական իշխանութեանց թշնամութիւն ըրած պիտի չըլլայ։ Աստուծոյ զաւակը դարձած «ամէն մարդ պէտք է հնազանդի պետական իշխանութեանց, որովհետեւ առանց Աստուծոյ թոյլտուութեան իշխանութիւն չի կրնար ըլլալ, եւ գոյութիւն ունեցող իշխանութիւնները Աստուծմէ կարգուած են» (Հռ 13.1)։
Շատ կարեւոր ճշմարտութիւն մը կայ որ մեր ուշադրութենէն պէտք չէ խուսափի։ Զուր տեղ չէ որ Քրիստոս արծաթ դրամի մը օրինակը կու տայ երբ կը խօսի երկնաւոր եւ երկրաւոր իրականութեանց հանդէպ մեր ունեցած պարտականութեանց մասին։ Բոլորս ալ գիտենք որ դրամը երկու երես ունի։ Եթէ երբեք ուզենք խորհրդանշականօրէն բացատրել այս իրողութիւնը, կարելի է ըսել, որ դրամին մէկ երեսը կը ներկայացնէ երկնաւոր կեանքը, իսկ միւս երեսը կը ներկայացնէ մեր երկրաւոր կեանքը։ Հետեւաբար, Քրիստոս դրամին օրինակը տալով, մեզի սորվեցուցած կըլլայ երկու բան.
Առաջին.- Քրիստոնեայ մարդը պարտաւորութիւն ունի ե՛ւ Աստուծոյ նկատմամբ ե՛ւ երկրաւորին նկատմամբ։ Առաքեալը երբե՛ք չի յանձնարարեր մեզի անտարբեր եւ անպատասխանատու ըլլալ երկրաւոր իշխանութեանց հանդէպ, ընդհակառակը, ան կը պատուիրէ հնազանդիլ անոնց, եւ քայլ մըն ալ անդին անցընելով կըսէ. «Անոնցմէ (երկրաւոր իշխանութիւններէն) իւրաքանչիւրին հանդէպ ձեր պարտաւորութիւնը կատարեցէք, տուրքը տալով անոր՝ որուն տուրք պէտք է տաք, մաքսը տալով անոր՝ որուն մաքս պէտք է տաք, հնազանդելով անոր՝ որուն հնազանդութիւն կը պարտիք եւ յարգելով ան՝ որուն յարգանք կը պարտիք» (Հռ 13.7)։ Ուշագրաւ է որ աշխարհին տրուելիք բաները տուրք, մաքս, հնազանդութիւն եւ յարգանք են, եւ ո՛չ թէ կեանք եւ սիրտ, միտք եւ հոգի։ Վերջիններս Աստուծոյ բաժինն են։ Աստուծոյ բաժինը Աստուծոյ պէտք է տանք։ Մեր կեանքերը Աստուծոյ կը պատկանին երկու իմաստով։ (1) Նախ որովհետեւ ի՛նք մեզ ստեղծած է եւ (2), որովհետեւ իր Որդիին արիւնով մեզ գնեց։ Ինչպէս մեզմէ գնուած որեւէ առարկայ ա՛լ մեզի չի պատկանիր, այնպէս ալ մեզմէ գնուած մեր անձերը, ա՛լ կը դադրին մեր սեփականութիւնը ըլլալէ։
Երկրորդ.- Վերեւ հաստատեցինք, որ դրամին երկու երեսները կը ներկայացնեն երկնաւոր եւ երկրաւոր կեանքերը։ Ինչպէս կարելի չէ դրամին երկու երեսները իրարմէ բաժնել, այնպէս ալ կարելի չէ մեր երկրաւոր կեանքն ու մեր երկնաւոր կեանքերը իրարմէ անկախ սեպել։
Դարձեալ, ինչպէս դրամին մէկ երեսը շարունակութիւնն է միւս երեսին, այնպէս ալ մեր երկնաւոր կեանքը շարունակութիւնը պիտի ըլլայ մեր երկրաւոր կեանքին։
«Ինչ որ կայսրին կը պատկանի՝ կայսրին տուէք, եւ ինչ որ Աստուծոյ՝ Աստուծոյ տուէք»։ Ի՞նչն է այդ բանը որ Աստուծոյ կը պատկանի եւ հետեւաբար Աստուծոյ պէտք է տալ։ Աստուծոյ պատկանող «բանը» մեր անձերն են, մեր սիրտերը, մեր կեանքերը, մեր մարմիններն ու զօրութիւնը, մեր կարողութիւններն ու շնորհքները, մեր ժամանակն ու պատրաստակամութիւնը, մեր սէրն ու վստահութիւնը։ Ինքզինք Աստուծոյ տրամադրութեան ներքեւ դնող մարդը, դաւաճան եւ ուրացող պիտի չնկատուի պետական իշխանութեանց ակնոցով։ Աստուածասէր եղող մարդը կը յարգուի պետական իշխանութեանց կողմէ եւ կը սիրուի Աստուծոյ կողմէ։
Քրիստոս երբե՛ք կրօնք եւ պետութիւն զիրար հակադրող իրականութիւն իբրեւ չներկայացուց։ Քրիստոնէութիւնը որ մեզ երկինքի քաղաքացիներ կը դարձնէ, երբե՛ք չարտօներ մեզի որ ուրանանք մեր պարտականութիւնները իբրեւ երկրաքաղաքացիներ։ Այն մարդը որ լաւ երկրաքաղաքացի մը չէ, չի կրնար երկնաքաղաքացիութեան պարգեւը ձեռք ձգել։ Երկրաւոր կեանքը Աստուծոյ ժամանակաւոր պարգեւն է մեզի տրուած։ Այդ պարգեւին տէր չկանգնող եւ այդ պարգեւը Աստուծոյ փառքին եւ ընկերութեան բարիքին համար չօգտագործող մարդը, պիտի չկրնայ տիրանալ ա՛յն կեանքին, որ երկնաւորն է եւ յաւիտենական։
«Ինչ որ կայսրին կը պատկանի՝ կայսրին տուէք, եւ ինչ որ Աստուծոյ՝ Աստուծոյ տուէք»։ Եկէք քիչ մը աւելի խորը թափանցենք այս խօսքին։ Քրիստոսի ժամանակ ամբողջ Պաղեստինը Հռոմէական կայսրութեան իշխանութեան ներքեւ կը գտնուէր։ Կայսրին պատկերն ու արձանագրութիւնը կրող դրամին ներկայութիւնը Պաղեստինի սահմաններէն ներս, ցոյց կու տայ, որ Պաղեստինը կը ղեկավարուէր կայսրին կողմէ հաստատուած օրէնքներով։ Հրեաներ պարտաւոր էին հնազանդելու կայսրին հաստատած բոլոր օրէնքներուն։ Տուրք գանձելը կայսրին կատարեալ եւ օրինական իրաւունքն էր, քանի որ տուրքը կայսրին պատկերն ու արձանագրութիւնը կը կրէր։ Ահա թէ ինչո՛ւ Քրիստոս կայսրին տուրք գանձելու իրաւունքը հարցականի տակ չառաւ։
Փարիսեցիներուն կողմէ ղրկուած աշակերտներն ու Հերովդէսի կողմնակիցները փորձեցին զՔրիստոս ծուղակը ձգել։ Եթէ երբեք Քրիստոս մերժէր կայսրին տուրք տալու գաղափարը, ան պիտի նկատուէր խռովարար մը, ինչպէս նաեւ Հռոմէական կայսրութեան դէմ ապստամբութիւն հրահրող մը, իսկ եթէ ըսէր թէ կայսրին պէտք է տուրք վճարել, այդ պարագային ան պիտի մեղադրուէր իբրեւ անհայրենասէր մը, եւ հետեւաբար, անկարելի պիտի ըլլար ընդունիլ անոր խոստացեալ Մեսիան ըլլալը։ Հրեայ ժողովուրդը կը հաւատար որ գալիք խոստացեալ Մեսիան ճշմարիտ հայրենասէր մը պիտի ըլլար։ Հայրենասէր մը, որ քաղաքական յեղափոխութիւն պիտի յառաջացնէր, Հռոմէական տիրապետութեան լուծը պիտի փշրէր, եւ Դաւիթին թագաւորական աթոռը պիտի վերականգնէր։ Այլամերժ եւ Նախանձայոյզ Հրեաները փորձեցին այս բոլորը իրականացնել Քրիստոսի օրով եւ Քրիստոսի ձեռքով բայց չյաջողեցան, որովհետեւ Քրիստոս բացարձակապէս առիթ չտուաւ անոնց, եւ իրեն ուղղուած հարցումներուն ան պատասխանեց մեծ ճարտարութեամբ։
«Ինչ որ Աստուծոյ կը պատկանի Աստուծոյ տուէք» կըսէ Աստուած։ Հրեաներ պէտք չէ մոռնային, որ ինչպէս կայսրը իր իրաւունքը ունէր եւ կը պահանջէր զանիկա, այնպէս ալ Աստուած իր իրաւունքը ունի եւ կը պահանջէ զանիկա։ Մարդը Աստուծոյ կը պատկանէր եւ պէտք է վերադառնայ Աստուծոյ պատկանելու։ Աստուած մարդը ստեղծեց իր պատկերին եւ նմանութեան համաձայն (Ծն 1.26)։ Մարդը կորսնցուց իր աստուածային պատկերն ու նմանութիւնը երբ մեղանչեց։ Մեղքը դադրեցուց մարդը Աստուծոյ բաժինը ըլլալէ։ Հետեւաբար, Աստուծոյ բաժինը Աստուծոյ տալ, կը նշանակէ ջանալ վերականգնել մեր ներսիդին աստուածային աղարտեալ պատկերն ու նմանութիւնը։ Այո՛, Աստուծոյ զաւակները պէտք է աշխատին Քրիստոսի՛ նմանիլ, պէտք է տքնին զԱստուած «շալկել» իրենց ուսերուն վրայ, զԱստուած «կրել» իրենց սիրտերուն մէջ։ Ան որ իբրեւ անտաշ քարի կտոր մը կը յանձնուի Աստուծոյ եւ կաղաչէ անոր որ զինք տաշէ իր Հոգիով, ան Աստուծոյ պատկանածը Աստուծոյ տուած կը սեպուի։
«Ինչ որ կայսրին կը պատկանի՝ կայսրին տուէք, եւ ինչ որ Աստուծոյ՝ Աստուծոյ տուէք»։ Սա հաստատումով, Քրիստոս ուրիշ կարեւոր ճշմարտութիւն մըն ալ կը սորվեցնէ մեզի որ մեր ուշադրութենէն պէտք չէ վրիպի։ Քրիստոս չուզեր որ Աստուծոյ պատկանած բաժինը տանք կայսրին եւ կայսրին պատկանած բաժինը տանք Աստուծոյ։ Կայսրը պէտք չէ պաշտուի իբրեւ Աստուած եւ ո՛չ ալ Աստուած իբրեւ բռնակալ կայսր մը։ Սխա՛լ է կայսրին հետ վերաբերիլ ինչպէս Աստուծոյ հետ պիտի վերաբերէինք եւ Աստուծոյ հետ վերաբերիլ ինչպէս կայսրին հետ պիտի վերաբերէինք։
Աստուած բռնակալ կայսր մը չէ։ Աստուած գուրգուրացող եւ կարեկցող Հայր մըն է։ Հայր մը, որ կը սիրէ իր որդիները միշտ իր մօտ տեսնել, ահա թէ ինչո՛ւ Քրիստոս պատուիրեց Աստուծոյ պատկանածը Աստուծոյ տալ։ Ճշմարիտ որդին երբե՛ք չի փափաքիր իր երկնաւոր Հօրմէն հեռու մնալ։
Քրիստոս յստակ տարբերութիւն կը դնէ Աստուծոյ եւ կայսրին միջեւ։ Մէկուն բաժինը կարելի չէ միւսին տալ։ Եկէք հարց տանք մենք մեզի։ Մեզմէ քանինե՞ր Աստուծոյ ընծայուելիք պատիւը իրենց նմաններուն չեն ընծայեր։ Օրական քանի՞ անգամ Առաջնահերթը երկրորդական մակարդակի վրայ կը դնենք։ Մենք ալ յաճախ մեր սիրած մարդիկը Բարձրեալէն աւելի չե՞նք բարձրացներ։ Չէ՞ պատահած որ փառաւորենք անարգը եւ անարգենք Փառաւորը։ Չէ՞ պատահած որ կատարենք մեր կամքը գիտնալով հանդերձ որ ատիկա Աստուծոյ կամքին հակառակ է։ Այսպէս ընողներ, Աստուծոյ բաժինը ուրիշին է որ կու տան։
Աստուծոյ բաժինն է պաշտուիլն ու երկրպագուիլը, փառաւորուիլն ու մեծարուիլը, օրհներգուիլն ու բարձրացուիլը։ Աստուծո՛յ կը պատկանի բացարձակ հնազանդութիւն եւ ամբողջական պատրաստակամութիւն պահանջելու իրաւունքը։ Մի՛շտ պէտք է հնազանդիլ մեր մեծաւորներուն, մեր վրայ իշխողներուն, բայց եթէ երբեք անոնք մեզմէ կը պահանջեն ընել բան մը որ հակառակ է Աստուծոյ կամքին, նման պարագայի, «Աստուծոյ պէտք է հնազանդիլ, քան թէ մարդոց» (Գրծ 5.29)։ Աստուածաշունչն ու պատմութիւնը լեցուն է օրինակներովը այն սուրբերուն, որոնք նախընտրեցին նահատակուիլ, քան ուրանալ զԱստուած, որոնք նախընտրեցին մեռնիլ ճշմարտութեան համար քան մեռցնել ճշմարտութիւնը։
Սիրելի՛ ընթերցող եղբայր, որեւէ կասկած չունիմ որ աշխարհին բաժինը աշխարհին կու տաս, բայց թոյլ տուր հարցնեմ քեզի, որ Աստուծոյ բաժինն ալ Աստուծոյ կու տա՞ս։ Աշխարհին մէջ ապրիլդ եւ ծառայելդ երբե՛ք չեն կրնար պատճառ ըլլալ որ չծառայես Աստուծոյ եւ չդառնաս անոր ծառան։ Տո՛ւր Աստուծոյ ինչ որ Աստուծոյ կը պատկանի՝ քու անձդ. տո՛ւր աշխարհին ինչ որ աշխարհին կը պատկանի՝ քու լոյս ու բարերար ներկայութիւնդ։
Վաղինակ վրդ. Մելոյեան
«Բա՛ց դուռը սրտիդ, Յիսուս կը սպասէ» գրքից
