Գրիպի վիրուս. A և B խմբերն ու դրանց ախտանշանները

Գրիպը սուր վարակիչ վիրուսային հիվանդություն է, որն առաջանում է գրիպի վիրուսով։ Գրիպի վիրուսները բաժանվում են երեք սերոլոգիական տիպի` A, B և C, որոնք առաջացնում են տարբեր ծանրության հիվանդություններ: Գրիպի վիրուսները մարդու շնչառական հիվանդությունների հարուցիչներ են, որոնք փոխանցվում են, որպես կանոն, վարակված մարդուց օդակաթիլներով, բայց երբեմն նաև վիրուսով վարակված առարկաների հետ շփման միջոցով:

Գրիպի A վիրուսները կարող են առաջացնել գլոբալ համաճարակներ, որոնք բնութագրվում են նոր ենթատեսակների արագ տարածմամբ, ունեն մարդուց մարդուն փոխանցվելու հատկություն և հակագենային կառուցվածքով տարբերվում են վերջերս շրջանառվող գրիպի վիրուսներից:

Գրիպի A և B վիրուսները առաջացնում են գրիպի սեզոնային համաճարակներ, իսկ սեզոնից դուրս՝ հազվադեպ դեպքեր: Գրիպի C վիրուսը վաղուց համարվում է վերին շնչուղիների թեթև հիվանդությունների հարուցիչ, հիմնականում երեխաների մոտ՝ կյանքի առաջին տարիներին: Մոլեկուլային գենետիկական մեթոդների զարգացումը նպաստել է վարակի մասին նոր գիտական ​​գիտելիքների ձեռքբերմանը։ Ներկայումս ցույց է տրված ոչ միայն վերին շնչուղիների թեթև հիվանդություններ առաջացնելու վիրուսի կարողությունը, այլև նկարագրված են ծանր հիվանդության դեպքեր, այդ թվում՝ թոքաբորբի զարգացում։

Գրիպը տարածված է, և ամեն տարի ազդում է մեծահասակների 5-10%-ի և երեխաների 20-30%-ի վրա: Բարեխառն կլիմայական պայմաններում սեզոնային համաճարակները սովորաբար տեղի են ունենում ձմռանը, մինչդեռ արևադարձային շրջաններում գրիպը կարող է առաջանալ ողջ տարվա ընթացքում՝ անկանոն պարբերականությամբ առաջացնելով բռնկումներ:

Վերջին շրջանում Հայաստանում տարածված է B տիպի վիրուսը՝ ինչպես մեծահասակների, այնպես էլ երեխաների շրջանում։

Գրիպի ինկուբացիոն շրջանը տատանվում է 1-ից 4 օր, միջինը՝ 2 օր: Նորածինների և փոքր երեխաների մոտ վիրուսների փոխանցումը կարող է սկսվել նախքան ախտանիշների ի հայտ գալը և շարունակվել հիվանդության սկզբից մինչև 2 շաբաթ, մինչդեռ մեծահասակների մոտ տևում է ընդամենը մի քանի օր:

Գրիպի հիվանդությունը կարող է ներառել հետևյալ ախտանիշներից մի քանիսը կամ բոլորը՝ ջերմություն, հազ, ֆարինգիտ, քթահոսություն, գլխացավ, մկանային ցավ, արթրալգիա և ընդհանուր վատթարացում: Ջերմությունը և մկանային ցավը կարող են տևել 3-5 օր, իսկ հազը՝ 2 և ավելի շաբաթ։ Երեխաների մոտ ծանր հիվանդության նշանները ներառում են ապնոէ, տախիպնո, շնչառություն, ցիանոզ, վատ ախորժակ, ջրազրկում, մտավոր կարգավիճակի փոփոխություններ և դյուրագրգռություն: Երկրորդային բակտերիալ թոքաբորբը գրիպի ընդհանուր բարդություն է, հատկապես տարեցների և որոշակի քրոնիկ հիվանդություններ ունեցողների մոտ:

Գոյություն ունեն հակագրիպի դեմ դեղերի 3 խումբ. Գրիպի, հատկապես սպորադիկ դեպքերի ախտորոշումը պահանջում է լաբորատոր հաստատում, քանի որ հիվանդության ախտանիշները դժվար է տարբերել այլ վարակների ախտանիշներից:

Լաբորատոր ախտորոշման մեթոդները ներառում են վիրուսի մեկուսացում հյուսվածքների կուլտուրայում, արագ ախտորոշման մեթոդներ, ներառյալ արագ ախտորոշիչ թեստավորում, իմունֆլյորեսցենտություն, հակադարձ տրանսկրիպցիոն-պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա և հեագգլուտինացման արգելակման թեստ:

Արագ ախտորոշման մեթոդները կարող են հայտնաբերել գրիպի A կամ B վիրուսները 15 րոպեի ընթացքում: Այնուամենայնիվ, զգայունությունը տատանվում է և սովորաբար ավելի բարձր է երեխաների մոտ, քան մեծահասակների մոտ և ավելի բարձր է A գրիպով, քան գրիպի B-ով:

Գոյություն ունեցող սեզոնային գրիպի դեմ պատվաստանյութերի մեծ մասը ներառում է գրիպի վիրուսի A տիպի 2 շտամ և գրիպի վիրուսի տիպի 1 շտամ: Վիրուսի բարձր փոփոխականության պատճառով պատվաստանյութի պատրաստուկներն արդյունավետ են մնում 1 տարի, ուստի դրանցով պետք է պատվաստվել ամեն տարի։