Oդի աղտոտվածությունը ազդում է շախմատիստների խաղի որակի վրա
Նույնիսկ շախմատի մասնագետներն ավելի վատ են խաղում, երբ օդի որակն ավելի ցածր է, ինչը ենթադրում է բացասական ազդեցություն ճանաչողական աշխատանքի վրա: Այս մասին հոդված է հրապարակել «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը։
Դա վերջերս հրապարակված հետազոտության էությունն է: Այն համահեղինակվել է Մասաչուսեթսի Տեխնոլոգիական ինստիտուտի հետազոտողի կողմից, և ցույց է տալիս, որ շախմատիստները օբյեկտիվորեն ավելի վատ են խաղում և ավելի ցածր օպտիմալ շարժումներ են կատարում, ինչպես չափվում է նրանց խաղերի համակարգչային վերլուծության միջոցով, երբ օդում ավելի շատ մանր մասնիկներ կան:
Oգտագործվել են 3 ցանցային սենսորներ մրցաշարի անցկացման վայրում՝ չափելու ածխաթթու գազի կոնցենտրացիան, PM2.5-ը և ջերմաստիճանը: Կրկնվող փորձի ժամանակ հեղինակները հայտնաբերել են օդի աղտոտվածության նույն ազդեցությունը շախմատի պատմության ամենաուժեղ խաղացողների վրա՝ օգտագործելով Գերմանիայի շախմատի լիգայի 20 տարվա առաջին դիվիզիոնի խաղերի տվյալները:
Միևնույն ժամանակ, խաղացողների կատարողականը գնահատելու համար գիտնականներն օգտագործել են ծրագրակազմ, որը գնահատում է յուրաքանչյուր շախմատային խաղում արված յուրաքանչյուր քայլը՝ բացահայտելով օպտիմալ որոշումները և նշելով էական սխալները:
Մրցաշարերի ընթացքում PM2.5-ի կոնցենտրացիաները տատանվում էին 14-70 մկգ/մ3:
Հետազոտողները ուսումնասիրել և բացառել են խաղացողների կատարողականի անկման այլընտրանքային պոտենցիալ բացատրությունները, ինչպիսիք են աղմուկի բարձրացումը: Նրանք նաև պարզել են, որ ածխաթթու գազի և ջերմաստիճանի փոփոխությունները չեն համապատասխանում արտադրողականության փոփոխություններին: Օգտվելով շախմատիստներին տրված ստանդարտացված վարկանիշներից՝ գիտնականները հաշվի են առել նաև յուրաքանչյուր խաղացողի հանդիպած մրցակիցների որակը։
Ի վերջո, քամու ուղղության փոփոխության հետևանքով առաջացած աղտոտման հավանական պատահական փոփոխությունների կիրառմամբ վերլուծությունը հաստատում է, որ արդյունքները պայմանավորված են օդի մասնիկների ուղղակի ազդեցություններով:
Հետազոտողները նաև պարզել են, որ օդի աղտոտվածության ավելի բարձր մակարդակի դեպքում շախմատիստներն ավելի վատ են հանդես գալիս, երբ ժամանակի վրա ճնշում են գործադրում: Մրցաշարի կանոնները թելադրում են, որ 110 րոպեի ընթացքում պետք է կատարվի 40 քայլ: Բոլոր հանդիպումներում 31-40-րդ քայլերի դեպքում օդի աղտոտվածության 10 մկգ-ով ավելացումը հանգեցրել է 3.2% սխալի հավանականության բարձրացմանը, ընդ որում այդ սխալների մեծությունն աճել է 17.3%-ով:
Եվ չնայած այս կոնկրետ ուսումնասիրության կենտրոնացումը շախմատիստների վրա է, հեղինակները գրում են, որ բացահայտումները լուրջ հետևանքներ ունեն բարձր որակավորում ունեցող գրասենյակային աշխատողների համար, ովքեր կարող են նաև բախվել բարդ ճանաչողական խնդիրների հետ օդի աղտոտվածության փոփոխական միջավայրում:
