Պաշտոնապես հայտարարվել են քիմիայի բնագավառում նոբելյան մրցանակակիրները
Շվեդիայի Թագավորական գիտությունների ակադեմիան պաշտոնական արարողության ժամանակ հայտարարել է քիմիայի բնագավառում 2023 թվականի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներին։ Այդ մասին տեղեկանում ենք ՏԱՍՍ գործակալությունից:
Դափնեկիրների անունը բացահայտվել էր առավոտյան՝ ժամանակից շուտ ուղարկված հաղորդագրության մեջ։ Նրանք են ամերիկացիներ Մունգի Բավենդին և Լուիս Բրյուսը, ինչպես նաև ռուսաստանցի Ալեքսեյ Եկիմովը։
Մրցանակը շնորհվել է «քվանտային կետերի հայտնաբերման և սինթեզի համար», ասված է ակադեմիայի որոշման հիմնավորման մասում։
«Քվանտային կետերը բազմաթիվ հետաքրքրական և անսովոր հատկություններ ունեն: Կարևոր է նշել, որ դրանք ստանում են տարբեր գույներ՝ կախված չափից», – ասել է քիմիայի բնագավառում Նոբելյան կոմիտեի նախագահ Յոհան Օքվիստը:
Ըստ հաստատության մամուլի տեղեկագրի՝ քվանտային կետերը նանոմասնիկներ են, որոնց չափը որոշում է դրանց հատկությունները: Դրանք կիրառվում են QLED տեխնոլոգիայով լուսադիոդների ստեղծման համար, օրինակ՝ հեռուստացույցի էկրանների համար, ինչպես նաև օգտագործվում են բժշկության մեջ։ Մասնավորապես, վիրաբուժության մեջ դրանք օգտագործվում են ուռուցքային հյուսվածքների լուսավորման համար, ինչը հեշտացնում է դրանց հեռացման գործընթացը։
«Միմյանցից անկախ Եկիմովին և Բրյուսին հաջողվել է ստեղծել քվանտային կետեր, իսկ Բավենդին հեղափոխություն է կատարել քիմիական արտադրության բնագավառում», – պարզաբանել է ակադեմիան:
Շվեդ փորձագետները կարծում են, որ այս գիտնականների հայտնագործությունները «մեծագույն օգուտ կբերեն մարդկությանը», ինչպես և դա կտակել է Ալֆրեդ Նոբելը։ Հետազոտողները կարծում են, որ «ապագայում քվանտային կետերը կարող են նպաստել ճկուն էլեկտրոնիկայի, մանր սենսորների, ավելի բարակ արեգակնային տարրերի և ծածկագրված քվանտային կապի ստեղծմանը», իսկ այս փոքրիկ մասնիկների ներուժի ուսումնասիրությունը միայն նոր է սկսվել:
