Չար աչք
Իր մեջ չարություն պարունակող նախանձը կարող է վնասել ուրիշներին: Դա էլ հենց չար աչքն է՝ դիվական ներգործությունը:
– Հա՛յր, իսկ մի՞թե Եկեղեցին ընդունում է չար աչքը:
– Այո՛, նույնիսկ հատուկ պահպանիչ աղոթք կա*: Չար աչքն ուրիշներին այն ժամանակ է վնասում, երբ մարդ ինչ-որ բան նախանձով է ասում:
– Հա՛յր, շատերը մեզնից թալիսման են խնդրում՝ նորածիններին չար աչքից պաշտպանելու համար: Կարելի՞ է այդպիսի թալիսմաններ կրել:
– Ո՛չ, չի՛ կարելի: Մայրիկներին ասացեք, որ երեխաները պետք է խաչեր կրեն:
– Հա՛յր, իսկ եթե որևէ մեկը մի հրաշալի իր պատրաստի, մեկ ուրիշը գովի նրան, առաջինն այդ գովեստը հպարտությամբ ընդունի և հետո այդ իրը ինչ-որ կերպ վնասվի, դա չար ա՞չք է:
– Ո՛չ, չար աչք չէ՛: Այդ դեպքում հոգևոր օրենքներն են սկսում գործել: Աստված վերցնում է մարդուց Իր շնորհը, և այդ պատճառով էլ վնասը տեղի է ունենում: Չար աչքը հազվադեպ է պատահում: Հատկապես նախանձի հետ միասին նաև չարություն ունեցող մարդիկ կարող են աչքով տալ ուրիշներին, իսկ այդպիսիք շատ չեն: Օրինակ՝ նախանձ կինը մի մայրիկի է տեսնում իր սիրունիկ բալիկի հետ ու չարությամբ ասում է. «Իսկ ինչո՞ւ ե՛ս այդպիսի երեխա չունեմ: Ինչո՞ւ է Աստված նրան տվել այդ երեխային»: Այդ դեպքում փոքրիկը կարող է տուժել՝ չի քնի, կսկսի լաց լինել, տանջվել, որովհետև այն կինը դա չարությամբ է ասել: Եվ եթե այդ երեխան հիվանդանար ու մահանար, ապա այդպիսի չար ու նախանձ կինը կուրախանար: Իսկ մեկ ուրիշն, օրինակ, ուրիշի հորթուկին է տեսնում, չափազանց շատ է ուզում, որպեսզի այն իրեն պատկանի և շուտով կենդանին սատկում է:
Սակայն հաճախ մայրն ինքն է մեղավոր, որ իր երեխան տանջվում է: Օրինակ՝ մայրն ուրիշի նիհարիկ երեխային է տեսնում ու ասում. «Ա՜յ քեզ վտիտ երեխա: Միայն կաշին ու ոսկորն է մնացել»: Իր երեխայով հիանում է, իսկ ուրիշինին վերևից է նայում: Բայց ուրիշի երեխայի մասին չարությամբ ասված խոսքերն իր սեփական զավակին են հարվածում: Եվ երեխան, մեղավոր չլինելով, տառապում է մոր պատճառով: Խեղճ երեխան աչքի առաջ հալումաշ է լինում՝ որպես պատիժ իր մորը, որպեսզի նա իր մեղքը գիտակցի: Բայց երեխան էլ, իհարկե, նման դեպքում մարտիրոսների շարքին է դասվում: Աստծու գործերն անհուն են:
* См. Εύχολόγιον Α. Άγιασματάριον. ΑΓΙΟΝ ΟΠΟΣ. 2001, Σ. 161. Старец неоднократно подчеркивал, что молитву “От презорства очес” может читать только священник.
Հայր Պաիսիոս Աթոսացի
Ռուսերենից թարգմանեց Էմիլիա Ապիցարյանը
