
Էրդողանը տանել չի կարողանում կատակները. Լեմանի երգիծաբանները բանտարկվել են իսլամը «վիրավորելու» համար

Թուրքիայում սկանդալ է բռնկվել հայտնի երգիծական LeMan ամսագրում հրապարակված ծաղրանկարի պատճառով, որը ավելի քան 30 տարի ծաղրում է կառավարությանը: Նկարը, որը պատկերում է երկու կերպար՝ մորուքավոր տղամարդ՝ թաքիայով (ավանդական մուսուլմանական գլխարկ), որը ներկայացել է որպես Մուհամմադ և գլխարկով տղամարդ՝ Մուսա անունով հասիդական հրեայի, հանգեցրել է ոստիկանության կողմից խմբագրության վրա հարձակման և աշխատակիցների ձերբակալությանը: Այրվող շենքերի և հրթիռների թռիչքի ֆոնին երկու կերպարներն էլ պատկերված են թևերով, գրում է Index on Censorship-ը։
LeMan-ի խմբագիրների խոսքով՝ Մուհամմադ կերպարը մուսուլմանի հորինված պատկեր է, որը մահացել է իսրայելական ռմբակոծության հետևանքով: Սոցցանցերում տարածված հայտարարության մեջ հրատարակությունը շեշտել է. «Սա Մուհամմադ մարգարեի (խաղաղություն և օրհնություն լինի նրա վրա) ծաղրանկար չէ: Իսլամական աշխարհում ավելի քան 200 միլիոն մարդ կրում է Մուհամմադ անունը»:
Սակայն հուշագիրը քիչ բան է արել զայրույթի ալիքը զսպելու համար: Երկուշաբթի օրը ոստիկանությունը խուզարկել է ամսագրի Ստամբուլի գրասենյակը, որտեղ հավաքված է եղել զայրացած ամբոխ: Չորեքշաբթի օրը դատարանը մեղադրանք է առաջադրել չորս աշխատակցի՝ «կրոնական արժեքները հրապարակայնորեն նվաստացնելու» համար և որոշել է նրանց նախնական կալանքի տակ պահել: Նրանցից մեկը՝ ծաղրանկարիչ Դոան Փեհլիվանը, նույնպես մեղադրվում է «նախագահին վիրավորելու» մեջ: Երկու այլ աշխատակիցներ հետաքննության տակ են և հավանաբար, գտնվում են երկրից դուրս:
Իշխանություններն արդեն արգելել են վիճահարույց համարը, հրամայել են այն հանել վաճառքից և արգելափակել ԼեՄանի կայքէջն ու հաշիվները Թուրքիայում: Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը անձամբ դատապարտել է ծաղրանկարը՝ այն անվանելով «նողկալի սադրանք»:
«Եվ այս ամենը ծաղրանկարի պատճառով է։ Եվ այն նույնիսկ չի պատկերում Մուհամմադ մարգարեին։ Բայց նույնիսկ եթե պատկերեր, նման արձագանքը միևնույն է անընդունելի կլիներ», – նշել է թուրք լրագրող Ջան Դյունդարը։ Նրա խոսքով՝ «Էրդողանը, ինչպես շատ ավտոկրատներ, չի հանդուրժում հումորը» և այս նոր հարվածը կարող է վերջապես «լռեցնել արդեն իսկ վախեցած երգիծական հրատարակություններին»։
LeMan վաղուց Էրդողանի աչքի փուշն է եղել և այս միջադեպը կարող է հարմար պատրվակ լինել իշխանությունների համար՝ ամսագիրն ամբողջությամբ փակելու համար։ Սա տեղի է ունենում նախագահի աճող կրոնական պահպանողականության ֆոնին, որը թուրք վերլուծաբաններն ու լրագրողները տարիներ շարունակ արձանագրել են։
Միևնույն ժամանակ, մարդիկ, որոնց միակ «հանցագործությունը» ստեղծագործական արտահայտման իրավունքն ու լրատվամիջոցների ազատությունն է, մնում են ճաղերի հետևում։