Հայաստանը շարունակում է ապրել տեղեկատվական պատերազմի զենքերը մի կողմ դրած
Արցախյան վերջին պատերազմից մոտ քսան օր առաջ Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմի հանրային կապերի վարչության ղեկավար Ֆահրեթթին Ալթունն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի օգնական, աշխատակազմի արտաքին քաղաքականության հարցերի բաժնի ղեկավար Հիքմեթ Հաջիևի հետ հանդիպմանը պայմանավորվեցին ստեղծել Թուրքիա-Ադրբեջան միասնական մեդիա հարթակ, ինչը ենթադրում էր իրենց ժողովուրդներին տեղեկություն տրամադրելու հարցում արդյունավետ աշխատանք, մասնավորապես` «սոցցանցերում շրջանառվող ստերի և արտաքին աշխարհից եկող քարոզչության դեմ պայքարի համատեղ ռազմավարություն մշակում»:
«Քաոսի ու խառնաշփոթի շրջանում, երբ միջազգային համակարգը մոտ է փլուզման, իսկ նոր աշխարհակարգը չի ձևավորվել, մարտահրավերները հնարավոր է հաղթահարել միայն երկրների միասնական ջանքերով, այդ թվում՝ տեղեկատվական քաղաքականության ոլորտում»,- ասել էր Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմի կապի գրասենյակի ղեկավարը։
Այսինքն, փորձ արվեց պատերազմից առաջ ապահովել մարտական գործողությունների տեղեկատվական բաղադրիչը՝ Թուրքիայի գերակտիվ մասնակցությամբ, ընդհանուր տեղեկատվական ռեսուրսների մոբիլիզացմամբ։
Հայաստանի իշխանությունները սրան ոչ միայն լուրջ չվերաբերվեցին և հակազդող միջոցներ չձեռնարկեցին, այլև՝ ավելին, պատերազմի ժամանակ անհիմն սահմանափակումներ մտցրեցին լրատվամիջոցների համար: Մինչդեռ իշխանամերձ գործիչները շարունակում էին անթույլատրելի տեղեկատվական հոսքը սոցցանցային հարթակ:
Հայաստանն արցախյան վերջին պատերազմում պարտվեց նաև տեղեկատվական դաշտում՝ միաժամանակ զրկելով լրատվամիջոցներին ադրբեջանական տեղեկատվությանը հակազդելու հնարավորությունից, համապատասխան պաշտպանական գերատեսչությունները ճկուն, եթե չասենք՝ առհասարակ չաշխատեցին լրատվամիջոցների, ռազմական ոլորտի լրագրողների, փորձագետների հետ:
Չմոռանանք, որ պատերազմի օրերին ակտիվ աշխատում էին նաև ուկրաինացի ռազմական փորձագետներ՝ ամենօրյա ռեժիմով, քարտեզների ներկայացմամբ: Իսկ մենք սրան շատ ուշ անցանք և այն էլ՝ ոչ որակով։ Ավելին՝ պարզվեց, որ մեզ հրամցված քարտեզներն իրականության հետ հակասություն ունեին:
Պատերազմի օրերին տեղեկատվական հայկական պայքարի յուրաքանչյուր դրվագն դեռ առավել մանրամասն և մասնագիտական վերլուծելու առիթներ կունենանք:
Այսօր էլ թուրք-ադրբեջանական տանդեմը շարունակում է տեղեկատվական դաշտում համատեղ պայքարը, իսկ Հայաստանն անգործության է մատնվել, այն դեպքում, երբ, այսպես ասած, «հենման կետեր» կամ «բռնվելու տեղեր կան»:
Օրինակ, ադրբեջանական տելեգրամյան ալիքներում հաճախ կարելի է հանդիպել շարքային ադրբեջանցիների, կամավորների, որոնք իրենց հաղթանակած չեն համարում՝ չնայած Արցախի 75 տոկոսի նվաճմանը, նույնիսկ երբեմն իզուր են համարում իրենց զոհերը, մեղադրում են Ռուսաստանին իրենց նպատակներին լիարժեք հասնելուն խանգարելու համար, որ Ադրբեջանի քաղաքական էլիտան ևս թույլ չի տվել առաջանալ:
Վերջին օրերին ակտիվ քննարկումներ են լինում նաև ՀՀ տարածքներում ռուսական ուղեկալների տեղադրման մասով: Այսինքն, շարքային ադրբեջանցին ևս համարում է, որ արցախյան վերջին պատերազմը և դրա արդյունքը տեղավորվում է աշխարհաքաղաքական մեծ խաղի մեջ, որի կանոններն ամեն րոպե կարող են փոխվել:
Եվ հենց դրանից ելնելով՝ տելեգրամյան հարթակում կարծիքներ են հնչում, որ շարքային ադրբեջանցուն ոչ մի միջանցք էլ պետք չէ, որ այսօր շատ հանգիստ Ադրբեջանից կարող է մուտք գործել Նախիջևան, որ շարքային ադրբեջանցուն իր երկրի տարածքային ամբողջականությունն է պետք, ոչ թե ՀՀ-ի հետ ապաշրջափակումը: Այլ հարց է, որ ըստ նրանց, անհրաժեշտ է ընդլայնել Նախիջևանի և Թուրքիայի միջև ընկած սահմանը:
Ադրբեջանական հանրության որոշ հատվածի մոտ մտավախություն կա, որ իրենց հետ կարող է լինել այն, ինչ Վրաստանի դեպքում եղավ՝ ՌԴ-ի մասնակցությամբ:
Բացի այս, շարքային ադրբեջանցիներն իշխանություններին մեղադրում են ժողովրդին խաբելու մեջ՝ մեկ ասվում է, որ «դիրքային պայքար է, մեկ՝ միջանցքների հարցն է առաջնային և սկզբունքային դառնում»:
Այս ամենը հայկական պետական համապատասխան մարմինները չեն օգտագործում: Բնականաբար, ընդհանուր առմամբ, Ադրբեջանի ժողովուրդն ագրեսիվ է տրամադրված, բայց վերը նշված դեպքերը չպետք է անտեսել և չօգտագործել:
Երկրորդ՝ ամիսներ առաջ ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկը ծավալուն հոդված էր հրապարակել, որտեղ խոսվում է, որ Ադրբեջանի՝ Նախիջևանի հետ երկաթուղային հաղորդակցության վերականգնման դեպքում Վրաստանը տուժելու է:
Այսինքն, տարանցիկ այս միջանցքը՝ Նախիջևանից Ադրբեջան, թուլացնելու է Վրաստանի տարանցիկ ֆունկցիան:
Ըստ հոդվածագրի, այս մասով սոցցանցային հարթակում վրացիներից բազմաթիվ դժգոհություններ և մտավախություններ են հնչել: Այս թեման ևս չենք խաղարկում՝ սկսած պետական համապատասխան ՊՈԱԿ-ից մինչև համապատասխան գերատեսչություններ:
Տեղեկատվական պատերազմում օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներով պասիվացել են նաև հայրենի փորձագետները: Օրինակ, ադրբեջանական ՊՆ-ն հայտարարություն էր տարածել, որ ադրբեջանցի զինծառայողներ են մահացել Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից օկուպացված Քարվաճառի (Քելբաջար) շրջանում ճանապարհատրանսպորտային պատահարի հետևանքով: Չարժե՞ր հետաքննել՝ նրանց մահը վրա է հասել ավտովթարի՞ց, թե՞ հայկական կողմի հակազդող գործողությունների պատճառով:
Ինչպես հարկն է՝ չենք խոսում նաև ադրբեջանական զոհերից պատերազմի արդյունքում, չենք խոսում առանձին հատվածներում մեր տղաների հերոսություններից՝ մասնագիտական, ոչ էմոցիոնալ:
Աստվածաշնչում է գրված՝ արթուն եղե՛ք, հսկեցե՛ք, քանի որ ձեր ոսոխը` սատանան, մռնչում է առյուծի պես, շրջում ու փնտրում է, թե ում կուլ տա:
Մինչդեռ մենք զբաղված ենք միայն սեփական քայլերն արդարացնելով, իսկ թե ով պիտի հակազդի թշնամուն, ոչ ոքի չի հետաքրքրում: Իսկ պատերազմը չի ավարտվել և ոչ մի ֆրոնտում:
