Բաբկեն Թունյանը ներկայացնում է եկամտային հարկի փոփոխության այլընտրանքային տարբերակ

ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Բաբկեն Թունյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

«Հարգելի բարեկամներ

Ինչպես և խոստացել էի, ներկայացնում եմ եկամտային հարկի փոփոխության մի տարբերակ՝ որպես այլընտրանք առաջարկվող համահարթ դրույքաչափի տարբերակին։
Հատուկ ընդգծեմ՝ սա գաղափար է, որը օրենսդրական նախաձեռնություն դարձնելու ուղղությամբ դեռ որևէ քայլ չի կատարվել։

Գաղափարը քննարկվել է ՀՀ մեծ թվով տնտեսագետների հետ և բոլորի կողմից ընդունվել է։
Ակնկալում եմ ակտիվ մասնագիտական քննարկում՝ առայժմ մեկնաբանությունների տեսքով։

ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԳՐՈՒՄ՝ ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ԴԻՄԱՑ (Քեշբեք)

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը իր ելույթներում բազմիցս նշել է, որ պետությունը պետք է խրախուսի բարձր աշխատավարձերը։ Այդ թվում, հարկային համակարգի առաջարկվող փոփոխություններով նախատեսվում է ներկայումս գործող 23%, 28%, 36% պրոգրեսիվ հարկման ռեժիմից անցնել 23% համահարթ հարկման ռեժիմի։ Արդյունքում բարձր աշխատավարձ ստացողների տնօրինվող եկամուտը էապես կբարձրանա։
Առաջարկում ենք եկամտային հարկի այլընտրանքային տարբերակ, որը բոլոր վարձու աշխատողներին 23%-ով հարկվելու հնարավորություն տալով հանդերձ՝ միաժամանակ կապահովի այլ էական լրացուցիչ առավելություններ։

Այսպես.

Այն մարդիկ, որոնց եկամուտներն ընկնում են 28% և 36% հարկման ռեժիմի տակ, ապագայում ԿԱՄԱՎՈՐ հայտարարագիր ներկայացնելու դեպքում կարող են նվազեցումներ կատարել եկամտային հարկից ընդհուպ այն չափով, որ հարկման փաստացի դրույքաչափը կազմի 23%։

Մասնավորապես, եթե հարկվող սուբյեկտը ծախսեր է հայտարարագրել պետության կողմից գերակա ճանաչվող ուղղություններով (առողջապահություն, կրթություն, մշակույթ) և հիպոթեկային վարկի մարման գծով, ապա ետ կստանա վճարված եկամտային հարկի մի մասը (հայտարարագրված ծախսերի չափով)։
Ընդ որում, նվազեցումների առավելագույն ընդհանուր չափը պետք է լինի այնպիսին, որի դեպքում փաստացի եկամտային հարկի դրույքաչափը պակաս չի լինի 23%-ից։

* * *
Ամսական 3 մլն դրամ կեղտոտ աշխատավարձ ստացողի օրինակով ցույց տանք՝ ինչպես է դա աշխատում.
ԳՈՐԾՈՂ հարկային օրենսդրությամբ 3 000 000 դրամ աշխատավարձ ստացողի համար եկամտային հարկը կազմում է
Ամսական 912.5 հազար դրամ (30.5% էֆեկտիվ տոկոսադրույք),
Տարեկան՝ 10 մլն 950 հազար դրամ։

ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ ԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ՀԱՄԱՀԱՐԹ 23%-ով հարկվելու դեպքում հարկը կկազմեր
Ամսական՝ 690 հազար դրամ։
Տարեկան՝ 8 մլն 250 հազար դրամ։

Համահարթ 23%-ով հարկվելու դեպքում եկամտային հարկի տարբերությունը (վարձու աշխատողի շահածը) կկազմի
Ամսական՝ 222.5 հազար դրամ։
Տարեկան՝ 2 670 հազար դրամ։

ԸՍՏ ՄԵՐ ԱՌԱՋԱՐԿԱԾ ՏԱՐԲԵՐԱԿԻ

3 մլն դրամ ստացողը տարվա ընթացքում եկամտային հարկը վճարում է ըստ գործող պրոգրեսիվ սանդղակի՝ ամսական 912.5 հազար դրամ (տարեկան՝ 10 մլն 950 հազար դրամ)։

Եթե նա հաջորդ հարկային տարվա ապրիլին ԿԱՄԱՎՈՐ լրացնում է ծախսերի և եկամուտների հայտարարագիր, և եթե նրա կատարած ծախսերի մեջ կան կրթությանը, առողջապահությանը, մշակույթին և հիպոթեքային վարկի մարմանն ուղղված ծախսեր, ապա կառավարությունը նրան 2 ամսվա ընթացքում հետ է վերադարձնում մինչև 2 մլն 670 հազար դրամ։

3 մլն դրամ ստացողի եկամտային հարկի փաստացի դրույքաչափն այսպիսով կազմում է 23% (ամսական՝ 690 հազար դրամ ամսական, կամտարեկան՝ 8 մլն 250 հազար դրամ)։

* * *
Այս տարբերակի ԱՌԱՎԵԼՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
1. Խրախուսվում է բարձր աշխատավարձը, ինչի մասին շեշտադրում է վարչապետը։ Պետությունը բարձր ստացողներին հնարավորություն է տալիս հարկվել 23%-ով՝ փոխարենը պահանջելով թափանցիկություն,
2. Սահուն ներդրվում է ֆիզիկական անձանց եկամուտների և ծախսերի հայտարարագրման մեխանիզմը,
3. Նպաստում է բարձր ստացողների և նրանց գործատուների թափանցիկության ավելացմանը,
4. Կրճատում է ստվերը այլ ոլորտներում (աշխատավարձ ստացողը շահագրգռված է լինում փաստաթղթեր ստանալ իր կատարած ծախսերի դիմաց),
5. Նվազեցնում է պետբյուջեի կորուստը։ Ներկայումս առաջարկվող փոփոխությունների 27.5 մլրդ դրամի փոխարեն բյուջեի կորուստն ավելի քիչ է լինում, քանի որ ոչ բոլոր բարձր ստացողները կհայտարարագրեն իրենց բոլոր ծախսերը, ոչ բոլոր հայտարարագրողները կհայտարարագրեն բոլոր ծախսերը։
6. Բյուջեի բեռը 2020 թվականից տեղափոխում է 2021 թվականի կեսեր (2020 թվականի հայտարարագրերը լրացվում են 2021 թվականի ապրիլին, գումարը ետ է տրվում մայիս-հունիսին),
7. Բարելավում է է սոցիալապես ունևոր խավին վերաբերող վիճակագրությունը։
Հ. Գ. – Այս տարբերակը կարող է լինել միջանկյալ լուծում։ 2021 կամ 2022 թվականից կարող է անցում կատարվել համահարթ եկամտային հարկի՝ միաժամանակ պահպանելով հայտարարագրման պահանջը և այն աստիճանաբար տարածելով նաև եկամտային ավելի ցածր շեմերի տակ գտնվողների համար։

Նախապայմանները
1. Կա բավարար ժամանակ՝ ավելի քան 1.5 տարի (մինչև 2021թ. ապրիլ) հայտարարագրերի ձևն ու մեխանիզմները մշակելու համար։
2. Բարձր աշխատավարձ ստացող սեգմենտի ֆինանսական գրագիտության մակարդակն ավելի բարձր է, այսինքն հայտարարագիրը մշակելու դժվարություն չեն ունենա»: