2015թ. առանձնահատուկ տարի կլինի Հայաստանում Ֆրանկոֆոնիայի համար. Է. Նալբանդյան

ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի ելույթը Ֆրանկոֆոնիայի խորհրդարանական վեհաժողովի Եվրոպայի տարածաշրջանի նախագահների համաժողովի շրջանակներում.

«Հայաստանի Ազգային ժողովի հարգելի պարոն նախագահ,
Եվրոպայի տարածաշրջանի պատվիրակության պարոն ղեկավար,
Տիկնայք և պարոնայք խորհրդարանական սեկցիաների նախագահներ,
Տիկնայք և պարոնայք խորհրդարանականներ,
Տիկնայք և պարոնայք,

Ցանկանում եմ նախևառաջ ողջունել ձեզ Հայաստանում՝ Ֆրանկոֆոնիայի խորհրդարանական վեհաժողովի Եվրոպայի տարածաշրջանի սեկցիաների նախագահների համաժողովի կապակցությամբ:

Ֆրանկոֆոնիայի այս կարևոր ժողովի անցկացումը Հայաստանում, հիրավի, վկայում է Հայաստանը Ֆրանկոֆոնիային կապող ինստիտուցիոնալ հարաբերությունների կարևորության մասին:

Ֆրանկոֆոնիայի խորհրդարանական վեհաժողովին Հայաստանի Ազգային ժողովի լիիրավ անդամակցությամբ Հայաստանը ևս մեկ անգամ հաստատեց իր նվիրվածությունը ֆրանկոֆոն մեծ ընտանիքին:

Ֆրանկոֆոնիան հայ հասարակության մեջ արմատավորելու Հայաստանի ցանկությունը դրսևորվում է Հայաստանում Ֆրանկոֆոնիայի երկամսյակի միջոցով, որն ամեն տարի կազմակերպվում է Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային օրվա կապակցությամբ, և դարձել է Հայաստանում ֆրանկոֆոն մշակույթին նվիրված կարևոր իրադարձություն: Այս տարի շուրջ երկու ամիս շարունակ Հայաստանի բոլոր մարզերում կազմակերպվելու են ավելի քան 550 միջոցառումներ, ինչը Հայաստանում ֆրանկոֆոն մեծ ակտիվության վկայությունն է:

2015թ. իսկապես առանձնահատուկ տարի կլինի Հայաստանում Ֆրանկոֆոնիայի համար. ս.թ. հոկտեմբերի 30-ից 31-ը Երևանում կանցկացվի Ֆրանկոֆոնիայի 31-րդ նախարարական համաժողովը: Ֆրանկոֆոնիայի ղեկավար մարմնի այս հերթական հանդիպումը բացառիկ միջոցառում է լինելու մեր երկրի համար: Մենք ուրախ կլինենք այս առիթով հյուրընկալելու նաև Ֆրանկոֆոնիայի խորհրդարանական վեհաժողովի ներկայացուցիչներին:

Տիկնայք և պարոնայք,

Համաժողովի բացումից անմիջապես առաջ ձեր այցելությունը Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր և Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին ձեր կողմից ծաղկեպսակի զետեղումը հիրավի խորհրդանշական է:

Օսմանյան կայսրության իշխանությունների կողմից Հայոց ցեղասպանության իրագործումից անցել է 100 տարի, սակայն ցեղասպանությունների կանխարգելման դեմ պայքարը շարունակում է լինել հրամայական:

Ցեղասպանությունների դարաշրջանը անցած իրողություն չէ: Կանխարգելումը պետք է մշտապես լինի քաղաքակիրթ աշխարհի մշտական ուշադրության կենտրոնում և համախմբի նրա բոլոր ջանքերը՝ չստորադասելու այս վեհ մարդասիրական գործը աշխարհաքաղաքական որևէ հաշվարկների:

20-րդ դարի առաջին ցեղասպանությունը վերապրած հայ ժողովուրդը բարոյական պատասխանատվություն է զգում՝ աջակցելու մարդկության դեմ հանցագործությունների կանխարգելմանն ուղղված միջազգային ջանքերին: Մենք ակտիվորեն գործում ենք և հետագայում ևս շարունակելու ենք աշխատել այս ուղղությամբ:

Այս համատեքստում, կարևոր է ընդգծել, որ մի քանի օր առաջ՝ մարտի 27-ին, ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը կոնսենսուսով ընդունեց Հայաստանի կողմից նախաձեռնած և 64 պետությունների կողմից համահեղինակած՝ Ցեղասպանության կանխարգելման վերաբերյալ բանաձևը:

Տիկնայք և պարոնայք,

Հակամարտությունները և ճգնաժամերը, որոնք ուղեկցվում են մարդու իրավունքների ոտնահարմամբ, շարունակում են վտանգել ֆրանկոֆոն տարածքի որոշ տարածաշրջանների կայունությունը:

Մենք առավել քան երբևէ արժևորում ենք Ֆրանկոֆոնիայի դերակատարությունը՝ ի նպաստ խաղաղության, ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների պաշտպանության: Կազմակերպության ներգրավվածությունը մեր հիմնարար արժեքների տարածման և հակամարտությունների կանխարգելման ու կարգավորման գործում նշանակալի ձեռքբերում է:

Այս համատեքստում, և ի պատասխան Ֆրանկոֆոնիայի գլխավոր քարտուղարի նախաձեռնությանը՝ հօգուտ մեր Կազմակերպության անդամ երկրների միասնական ներգրավվածության ապահովման՝ կցանկանայի տեղեկացնել, որ Հայաստանը դիտարկում է ֆրանսիական զորախմբի կազմում աֆրիկյան մայրցամաքում իրականացվող ՄԱԿ-ի խաղաղապահ առաքելություններին իր հնարավոր մասնակցությունը բերելու հարցը։

Տիկնայք և պարոնայք,

Մենք բոլորս նաև գիտակցում ենք, որ անհրաժեշտ է համախմբվել ընդդեմ ահաբեկչության արհավիրքի, որը վտանգում է խաղաղությունը և անվտանգությունը աշխարհի տարբեր տարածաշրջաններում և ոտնահարում է մարդասիրական արժեքները: Ահաբեկչության դեմ պայքարը պահանջում է ֆրանկոֆոն ընտանիքի բոլոր անդամների միասնականությունը:

Որտեղ էլ որ ահաբեկչությունը գլուխ բարձրացնի, այն ամենուր հանդես է գալիս բարբարոսության նույն կերպարով: Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված՝ Սիրիայի Դեյր Զոր քաղաքի Սրբոց Նահատակաց հայկական եկեղեցու՝ վերջերս տեղի ունեցած ավերումը՝ ահաբեկչական խմբավորումների կողմից իրականացվող բազմաթիվ ստոր գործողություններից մեկն է:

Տիկնայք և պարոնայք,

Անդրադառնալով Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը՝ ցանկանում եմ ձեզ հետ կիսել մեր խորին մտահոգությունը՝ տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի առնչությամբ, որը ստեղծվել է Ադրբեջանի կողմից սադրանքների և հրադադարի ռեժիմի կոպիտ խախտումների հետևանքով:

Դժբախտաբար, Ադրբեջանի ղեկավարությունը հրաժարվեց բարձրաստիճան հանդիպումների ընթացքում ստանձնած իր հանձնառություններից՝ հանգուցալուծելու այս հակամարտությունը բացառապես խաղաղ ճանապարհով, և դիմեց իրավիճակը առավել սրելուն ուղղված հանցավոր սադրանքների:
Դակարի գագաթաժողովը, ինչպես նաև Ֆրանկոֆոնիայի նախարարական համաժողովներն ամրագրել են մեր Կազմակերպության լիակատար աջակցությունը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ջանքերին՝ ուղղված ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը, և կոչ արել ձեռնպահ մնալ ուժի կամ ուժի սպառնալիքի կիրառումից և բանակցությունների համար հիմք ընդունել Մինսկի խմբի համանախագահների կողմից առաջարկված սկզբունքները՝ որպես մեկ միասնական ամբողջություն, մասնավորապես՝ ուժի կամ ուժի սպառնալիքի չկիրառման, տարածքային ամբողջականության և ժողովուրդների իրավահավասարության և ինքնորոշման միջազգային իրավունքի սկզբունքները՝ որպես հակամարտության հավասարակշիռ և տևական կարգավորման հիմք:

Չնայած Ադրբեջանի կողմից բանակցային գործընթացի տապալմանն ուղղված քայլերին՝ Հայաստանը` միջազգային հանրության հետ համատեղ, շարունակելու է ջանքերն` ուղղված ղարաբաղյան հիմնախնդրի բացառապես խաղաղ կարգավորմանը։

Տիկնայք և պարոնայք,

Որպես փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող թեմաների շուրջ քննարկումների ծավալման, առաջարկների ներկայացման և տեղեկատվության փոխանակման հարթակ՝ Ֆրանկոֆոնիայի խորհրդարանական վեհաժողովը շարունակում է լինել ժողովրդավարության, իրավական պետության և մարդու իրավունքների խրախուսման, ինչպես նաև խորհրդարանական կառույցների միջև համերաշխության ջատագովներից մեկը: Մենք մեծապես կարևորում ենք ֆրանկոֆոն երկրների խորհրդարանների միջև համագործակցության ներուժը և աշխարհում խորհրդարանական դիվանագիտության դերը:

Տիկնայք և պարոնայք,

Մաղթում եմ հաջողություն ձեր համաժողովի աշխատանքներին»:

ՀՀ Արտաքին գործերի նախարարություն