– Դա կախված է նաեւ հասարակությունից, մենք այժմ քաղաքացիական հասարակություն ստեղծելու գործընթացում ենք: Երբ հասարակությունը նման դեպքերի համար բողոքում, պայքար է ծավալում, այդ պրոցեսում էլ քաղաքացիական հասարակություն է ստեղծվում:
– Այսինքն` ՀՀ-ում նման դեպքերը կրկնվում եւ անպատիժ են մնում, քանի որ քաղաքացիական հասարակությունը կայացած չէ եւ լավ չի՞ պայքարում:
– ԽՍՀՄ տարիներին նման դեպքեր լինում էին, բայց կոծկվում էին: Հիմա տեղեկատվությունը բաց է: Մի բան պատահում է, 2 ժամ հետո ողջ կայքերն այդ մասին գրում են: Սա նշանակում է, որ դեպի հասարակություն տեղեկատվության ազատ հոսք կա: Բայց նման դեպքերի վրա պիտի լինի նաեւ բարոյական ազդեցություն: Հայաստանում այդ գործընթացն է գնում: Աշխարհում անհնար է ընդհանրապես հանցագործությունը վերացնելը: Բայց որքան հասարակությունը դա մերժում է, այնքան դա պակասում է:
– «Հարսնաքարի» դեպքից հետո հայտնի դարձավ, որ սպանության եւ այլ հանցագործության համար կասկածում են ՀՀԿ խմբակցության մեկ այլ պատգամավորի` Մհեր Սեդրակյանի քրոջ որդուն: ՀՀԿ խմբակցությունում եւ ընդհանրապես ԱԺ-ում բազմաթիվ պատգամավորներ կան, որոնց անունները պարբերաբար կապվում են հանցագործության հետ: Ինչո՞ւ նախագահ Սերժ Սարգսյանը նրանց իշխանության բերեց, կամ ինչո՞ւ նրանց դեպքում էլ պատասխանատվության հարց չի դրվում:
– Եթե իմ քրոջ որդին հանցագործություն է կատարում, ես դրա համար ի՞նչ պատասխան պետք է տամ: Ամեն անհատ ինքն է իր համար պատասխան տալիս: Կարող է մարդը կրի բարոյական պատասխանատվություն, ինչպես արեց Ռուբեն Հայրապետյանը: Նախագահը մենակ չի կարող ոչինչ անել, հենց քաղաքացիական հասարակության ազդեցությունն է, որ ստիպում է միջամտել: Մենք անցումային ժամանակահատվածում ենք ապրում` համեմատած այն պետությունների հետ, որոնք 200-250 տարվա կայացած պետություններ են: Նման անցումային ժամանակահատվածում միշտ էլ խախտումներ, թերություններ լինում են:
– ԲՀԿ մամլո քարտուղար Տիգրան Ուրիխանյանը հայտարարեց, թե կոալիցիոն հուշագիրն ուժի մեջ չէ, քանի որ այդ կոալիցիան այլեւս գոյություն չունի: Ի վերջո, դա ուժի մե՞ջ է, թե՞ ոչ:
– Ըստ ինձ, ուժի մեջ է, բայց դրա մասին չենք գովազդում, ըստ Ուրիխանյանի, ուժի մեջ չէ, բայց էլի չենք գովազդում:
– Ճի՞շտ են այն տեղեկությունները, թե ԲՀԿ-ն խոստացել է նախագահական ընտրություններում պաշտպանել Ս.Սարգսյանի թեկնածությունը:
– Չեմ կարող ասել, այդ քննարկումներից տեղյակ չեմ: Նախագահին պաշտպանելու մասին գրավոր համաձայնագիր կա, իրենք ասում են, թե դա ուժի մեջ չէ: Բայց ես կարող եմ տրամաբանել, որ երբ իրենք ասում են, թե ոչ իշխանություն են, ոչ էլ ընդդիմություն, այլընտրանքային ուժ են, դա այնքան էլ չի նշանակում, որ չեն պաշտպանի նախագահի թեկնածությունը: Դա ավելի ձեռնտու է, քան այն ուժերը, որ ասում են, թե հրաժարական տվեք, իմփիչմենտ կանենք, եւ այլն: Գոնե այս ուժն այդ մասին չի հայտարարում: Այսինքն` 30 տոկոս հավաքած ուժը կարող է մտածել, թե ինքն էլ ժամանակին կարող է հավակնել լիակատար իշխանության, մեծամասնության: Եվ իրեն պահում է ծանրակշիռ ու հավասարակշիռ: Այսինքն` հեղափոխական եւ արմատական չէ, ու իր ուսերին կվերցնի իշխանության ծանր բեռը:
– Բայց այդպես էլ Դուք կունենաք հզոր մրցակից, դա Ձեզ չի՞ մտահոգում:
– Մենք հավերժ իշխանություն չենք լինելու, դա անհնար է ժողովրդավարական երկրում: Կգա ինչ-որ ժամանակ, երբ այլ ուժեր կհավակնեն իշխանության, եւ հասարակությունը նրանց կտա իր ձայնը: Բայց այս պահին ժողովրդի մեծ մասն իր քվեն տվել է ՀՀԿ-ին:
– Փաստորեն, ճի՞շտ են այն վերլուծությունները, թե ընտրություններում ԲՀԿ-ի այս հաջողությունը պայմանավորվածությունների արդյունք է: Այսինքն` իշխանությունները ծրագրում են 2 կուսակցությունների համակարգ ստեղծել, որ ժամանակ առ ժամանակ իշխանությունը փոխանցեն միմյանց: Ինչպես Դուք ԱՄՆ-ի օրինակն էիք բերում:
– Տեսե՞լ եք երբեւէ, որ ԱՄՆ-ում դեմոկրատները դժգոհեն, թե ինչու են հանրապետականները գալիս իշխանության, կամ հակառակը: Եվ իշխանության չի գալիս ավելի արմատական ուժ: Որովհետեւ հասարակությունը հիմնականում համախմբվել է այդ երկու ուժերի շուրջ: Մեզ մոտ էլ բեւեռացում է գնում: Հասարակությունը տարիների ընթացքում տեսնում է, թե որ ուժերն են հավասարակշռված ու խնդիրներ լուծող: Եվ տեսնում է, որ կան երկու ուժեր, որոնք ունեն պետության ղեկը, ծանրությունը վերցնելու բոլոր հնարավորությունները: Դա ՀՀԿ-ն ու ԲՀԿ-ն են: Մյուսները` քիչ չափով: ԲՀԿ-ն չկարողացավ մեծամասնություն ստանալ, բայց եւ իրեն այլընտրանք համարեց: Նա կուզենար ինքն իրագործել այն ծրագրերը, որոնք անում է ՀՀԿ-ն: ՀԱԿ-ի ու մյուսների նման հեղափոխություն չի պահանջում: Դա ասում է այն մասին, որ ձեւավորվում է երկրորդ բեւեռ: Եվ եթե հանկարծ հանգամանքների բերումով ՀՀԿ-ն չկարողանա մեծամասնություն վերցնել, ԲՀԿ-ն կարողանա: Դրա համար էլ նրանք ոչ իշխանություն են, ոչ էլ ընդդիմություն են, այլընտրանք են:
– Կարծիք կա, որ ԲՀԿ-ն էլ ստեղծվել է նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից: Այսինքն` քաղաքական դաշտը հիմնականում բաժանվել է նախկին եւ գործող նախագահներին սատարող ուժերի՞ մեջ:
– Անընդհատ շեշտում եք, թե Ռ.Քոչարյանը ստեղծեց ԲՀԿ-ն: Ի վերջո, մեկը պիտի ստեղծե՞ր: ՀՀԿ-ի հիմնադիր նախագահը եղել է Աշոտ Նավասարդյանը: Միգուցե ԲՀԿ-ն էլ ստեղծվել է Ռ.Քոչարյանի կամ Գ.Ծառուկյանի եւ այլ հիմնադիր անձանց կողմից: Վա՞տ է, որ Ռ.Քոչարյանը կուսակցություն է ստեղծել եւ կարողանում է հավակնել իշխանության: Եվ հասարակությունն այդ ուժին 30 տոկոս ձայն է տվել:
– Բայց արդյունքում երկու նախագահներն ու նրանց սատարող ուժերն` իրենց ֆինանսական, տնտեսական, վարչական ու այլ լծակներով, ընտրությունների արդյունքներն են որոշում, որն այնքան էլ չի արտահայտում հասարակության կամքը:
– Ժողովուրդն իր ձայնը տարիների համար է տալիս եւ այդ ընթացքում հետեւություն է անում, թե արդյո՞ք նորից նրան ձայն տա: Ի վերջո, բոլոր ուժերին ծնում է հասարակությունը: Թող ոչ մեկին չթվա, որ ինքը սուպեր տղա է եւ աղմուկով եկավ իշխանության: Մինչեւ հասարակությունը ձայն չտա, դու երբեք չես կարող գալ իշխանության: Հնարավոր բան չէ: Նույնիսկ պատերազմները թելադրում է հասարակությունը, եթե տեսնում է, որ երկրին պաշտպանություն է պետք, անվտանգությանը սպառնում են:
– Բայց Ձեր ասած «ժողովրդավարական» երկրում տեղի ունեցած ընտրությունների պատճառով Բրյուսելում չկայացավ դոնորների համաժողովը, որի արդյունքում ՀՀ իշխանությունները մեծ գումարներ ստանալու ակնկալիքներ ունեին:
– Ասել են` հաջորդ անգամ կտանք: Ասել են, թե` մի քիչ էլ ցույց տվեք ձեր իրավական պետության կայացումը, ժողովրդավարական ընտրություն, քաղաքացիական հասարակության ազդեցությունը որոշակի պրոցեսների վրա: Մենք էլ ցույց ենք տալիս:
– Կարելի՞ է ենթադրել, որ Մաշտոցի պուրակի դեպքերից սկսած` մինչեւ Վահե Ավետյանի մահվան դեպքի շուրջ ձեւավորված պայքարի մեջ նաեւ իշխանությունները մասնակցություն ունեն:
– Ես խիստ զարմանում եմ լրատվամիջոցների վրա, որ երբ քաղաքացիական հասարակության մի պրոցես է գնում, ասում են, թե սա էլ է իշխանության ձեռքի գործը: Ի՞նչ է, մենք դե՞մ ենք քաղաքացիական հասարակության ստեղծմանը: Ինչ-որ տեղ էլ կարող է մենք խթանենք, դաշտ ստեղծենք քաղաքացիական ուժերի կայացման համար: Ի՞նչ վատ բան կա, որ պետությունն աջակցի: Չէ՞ որ մենք, ի վերջո, պարտավորություններ ունենք եվրոպական կառույցների նկատմամբ: Մենք ուզում ենք այս տարածաշրջանում լինել ժողովրդավարական, կայուն երկիր, եւ դրա շնորհիվ ունենալ միջազգային կառույցների աջակցությունը: Մեր տարածաշրջանում Հայաստանը վտանգավոր գոտում է գտնվում: Դրա համար մենք եւ Եվրոպայի հետ ենք համագործակցում, եւ Ռուսաստանի: Ուժեղ լինելու համար պետք է դառնանք ժողովրդավարական երկիր եւ ստանանք ժողովրդավարական երկրների աջակցությունը:
