«Ավելի շատ վաճառում են, քան գնում». ի՞նչ է կատարվում անշարժ գույքի շուկայում, որքանո՞վ են աճել գները. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ «2021 թվականին անշարժ գույքի շուկայում գործարքների աճը գերազանցել է թե՛ 2020-ի, թե՛ 2019-ի, թե՛ նաև 2018-ի ցուցանիշները: 2021-ին 2020-ի համեմատ գործարքների թիվը հանրապետությունում ավելացել է 27 տոկոսով: Միայն Երևանում գործարքներն ավելացել են 24,2, մարզերի բնակավայրերում` 24,4, իսկ գյուղական բնակավայրերում` 30,7 տոկոսով: Նախորդ տարի ևս ընդհանուր գործարքների մեջ առավել մեծ մասնաբաժին է ունեցել օտարումը՝ կազմելով 35,5 տոկոս:
Առանձին դիտարկելով օտարման գործարքները` Կադաստրի պետական կոմիտեի տվյալները փաստում են, որ, մասնավորապես, առուվաճառքի դեպքում նախորդ տարվա համեմատ 21,4 տոկոս աճ է գրանցվել: 2021-ին հանրապետությունում գրանցվել է առուվաճառքի 56 044 գործարք: Վարձակալության, նվիրատվության, նաև գրավադրման գործարքների դեպքում ևս աճ կա: 2020-ի համեմատ շուրջ 20 տոկոսով նվազել են միայն փոխանակման գործարքները: Ինչ վերաբերում է գործարքներին, ըստ անշարժ գույքի տեսակների, ապա նկատենք, որ 2021-ին ամենամեծ մասնաբաժինն այս առումով ունեցել են հողերը (37,8%), այնուհետև բնակարաններն (26,9%) ու բնակելի տները (21,7%):
2021-ին 2020-ի համեմատ բնակարանների նկատմամբ գործարքներն ավելացել են 30,5 տոկոսով, տներինը՝ 25,2 տոկսով, հողերի դեպքում գործարքներն ավելացել են շուրջ 25 տոկոսով: Անշարժ գույքի բորսայի տնօրեն Արտյոմ Պրիբիլսկին, անդրադառնալով 2021-ի վերաբերյալ ներկայացված տվյալներին, «Փաստի» հետ զրույցում նշել է, որ 2020-ը 2021-ի համեմատ ավելի ակտիվ է դարձել. «Եթե պատերազմը չլիներ, 2020-ին այլ իրավիճակ կլիներ, շուկայում ամեն ինչ իր հունով կգնար:
Մենք, ըստ էության, մեկ տարի հետ ընկանք: Հիմա շուկան ակտիվ զարգանում է, բայց, ամեն դեպքում, հետպատերազմական շրջանից բխող խնդիրներն առկա են: Թեպետ կամաց-կամաց այդ ազդեցությունը թուլանում է, որովհետև մարդկանց հիշողությունը երկար չէ, բայց պատերազմն ու հետպատերազմական շրջանը շուկայի տեսանկյունից իրենց ազեդեցությունն ունեցել են մարդկանց վրա»:
Նա դրական միտում է համարում հատկապես գյուղական բնակավայրերում առկա աճը. «Բոլոր ուղղություններով ամբողջությամբ աճ է գրանցվել: Միևնույն ժամանակ, կառանձնացնեմ արտադրական նշանակության շինությունների նկատմամբ առկա վիճակը: Այստեղ, ցավոք, առանձնապես դինամիկա չեմ տեսնում»: Մասնագետի հետ զրույցում անդրադարձել ենք նաև օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից կատարված առքուվաճառքի գործարքներին: 2021-ին, ընդհանուր առմամբ, Հայաստանում առքուվաճառքի կողմ է հանդիսացել 4621 օտարերկրյա քաղաքացի: Նշենք, որ 2021-ին առքուվաճառքի գործարքներից 1466-ի դեպքում օտարերկրյա քաղաքացիները հանդիսացել են միայն գնորդ, 3034-ի դեպքում՝ միայն վաճառող: Այսինքն, օտարերկրյա քաղաքացիների 31,7 տոկոսը՝ գնորդ, իսկ 65,7 տոկոսը միայն վաճառող է եղել: Ե՛վ գնորդ, և՛ վաճառող է եղել ընդամենը 2,6 տոկոսը:
2021-ին օտարերկրյա քաղաքացիները գնել են 1335 միավոր անշարժ գույք, վաճառել 2573-ը: Թե՛ գնված, թե՛ վաճառված անշարժ գույքի տեսակների մեջ ամենամեծ մասնաբաժինը բնկարաններինն է: Ընդ որում, նկատենք, որ ՀՀ անշարժ գույքի շուկայում ամենամեծ հետաքրքրությունը ՌԴ քաղաքացիներն են դրսևորել: Երկրորդ տեղում ԱՄՆ քաղաքացիներն են: 2021-ին 2020ի համեմատ, օրինակ, ՌԴ քաղաքացիները 8,6 տոկոսով ավելի շատ անշարժ գույք են գնել: Միևնույն ժամանակ, նրանց կողմից վաճառված գույքն ավելացել է 34,6 տոկոսով: Անդրադառնալով օտարերկրյա քաղաքացիների կողմից գույքն ավելի շատ վաճառելու ու ոչ թե գնելու փաստին՝ փորձագետը նշեց. «Նրանք հիմնականում նախկինում այստեղ ապրած հայաստանցիներն են: Իրականում այս տեսանկյունից պատերազմը շատ է մարդկանց վրա անդրադարձել, նշված ցուցանիշները ևս հետպատերազմյան հետևանք են:
Նույնիսկ հանդիպել եմ մարդկանց, զրուցել ու զգացել եմ, որ զգուշանում են, իրենց համար դիսկոմֆորտ է: Մեծ հաշվով, բոլոր ուղղություններով մարդիկ ավելի շատ վաճառում են, քան ձեռք են բերում»: Անդրադառնալով հատկապես ՌԴ քաղաքացիներին՝ նա նշեց, որ այս առումով ևս, ըստ էության, մեծամասամբ գործ ունենք նախկինում ՀՀ քաղաքացի հանդիսացող անձանց հետ. «Վերջին 30 տարվա մեջ մեր ժողովուրդը հիմնականում ՌԴ էր մեկնում: Նախորդ տարիներին ամենաշատ անշարժ գույք ձեռքբերողները հենց իրենք էին: Անպայման ուզում էին Հայաստանում տուն ունենալ՝ հիմնականում՝ նորակառույցներում: Վերոնշյալ թվերը կարող են վկայել նաև այն մասին, որ այնտեղ ևս իրենց վիճակն առաջվանը չէ՝ վատացել, ծանրացել է»:
Վերջում անդրադառնալով անշարժ գույքի շուկայում առկա գնային փոփոխություններին՝ Արտյոմ Պրիբիլսկին նշեց. «Չեմ կարող ասել, որ անշարժ գույքի գները շատ կտրուկ բարձրացել են, բայց աճ կա, նոր աճի միտում՝ ևս: Համաշխարհային շուկայում ևս անշարժ գույքի շուկայում գներն աճում են, պարզապես մեր պարագայում այդ գները ոչ մի կերպ չեմ կարողանում կապել մեր քաղաքացիների աշխատավարձերի հետ»: Հավելենք, որ, պաշտոնական տվյալներով, 2020-ի համեմատ մարզերում բնակելի շենքերի բնակարանների միջին գները 1 մետր քառակուսի մակերեսի հաշվարկով աճել են 1,3, իսկ Երևանում՝ 0,02 տոկոսով»:
