«Երբ վարակված եք կորոնավիրուսով և պատվաստվում եք, հիվանդությունը կարող է շատ ծանր ընթացք ունենալ». Լամարա Մանուկյան
Միջազգային մամուլում սկսել են հայտնվել բժշկական-մասնագիտական հոդվածներ այն մասին, որ եթե Covid-19-ի դեմ պատվաստման պահին մարդը վարակված է կորոնավիրուսով, ապա ակնկալվում է, որ հիվանդությունը ծանր ընթացք կունենա: Բժիշկ-թերապևտ, «Ներքին հիվանդությունների բժշկության հայկական ասոցիացիա»-ի նախագահ Լամարա Մանուկյանը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ դրա պատճառով խորհուրդ է տրվում նախօրոք թեստի միջոցով տեղեկանալ՝ անձը վարակվա՞ծ է, թե՞ ոչ:
«Երբ մենք վարակված ենք կորոնավիրուսով և պատվաստվում ենք, հիվանդությունը կարող է շատ ծանր ընթացք ունենալ: Հետազոտություններ են արվել, և բժիշկները խորհուրդ են տալիս մինչև պատվաստվելն անպայման ՊՇՌ թեստ հանձնել, կամ ստուգել հակամարմին M-ը (иммуноглобулин M (IgM)), տեսնել, որ մարդը վարակված չէ: Դուք կարող եք այսօր վարակված լինել, Ձեր ախտանիշները կարտահայտվեն մեկ շաբաթից, բայց Դուք եթե վարակված եք ու պատվաստվում եք, կարող եք հիվանդության ծանր ընթացք ունենալ, որովհետև լինում է իմուն համակարգի հիպերակտիվացիա, և այն ակտիվացումը, որ պետք է գնա հակամարմիններ արտադրելու, գնում է ակտիվացնելու վիրուսին, եթե ժողովրդական լեզվով բացատրեմ: Վիրուսն արդեն Ձեր մեջ է, վակցինացիան փոխարենը խթանի միայն հակամարմինների արտադրությունը, նաև խթանում է վիրուսի արագ բազմացումը և շատ արագ տարածումը: Եթե վակցինացված չեք, վիրուսը տարածվում է և ընթանում է իր հունով, ինչպես պետք է ընթանար: Վակցինացիայի հակացուցումների մեջ այդ կետը կա, որ սուր վիրուսային վարակների դեպքում չի կարելի պատվաստվել, այդ թվում՝ կովիդի դեպքում, սուր կովիդի ժամանակ վակցինացվել չի կարելի:
Ես այս հարցն էլի եմ բարձրացրել, չէ՞ որ մենք չգիտենք՝ մարդն առաջիկա 5 օրում վարակվե՞լ է, թե՞ ոչ, կովիդն ամենաշուտն արտահայտվում է 5 օր հետո: Այդ մարդկանց մասին է խոսքը, որոնք ավելի ծանր կովիդ կտանեն, եթե պատվաստվեն:
Սա լուրջ խնդիր է, ես որ ասում եմ, ըմբոստություն է առաջանում բժիշկների և նախարարության մոտ, իսկ հիմա դրսից մարդիկ հետազոտություն են արել»,- ասաց Մանուկյանը:
Բժիշկն ավելի վաղ մեզ հետ զրույցում պնդել էր, որ թեստավորումը միայն հաստատում է վարակված լինելու փաստը, սակայն թեստի բացասական պատասխանը չի բացառում, որ մարդը կարող է վարակված լինել: Հարցին, թե ստացվում է, որ անգամ ՊՇՌ թեստի բացասական պատասխանի դեպքում չենք կարո՞ղ վստահ լինել, որ հիվանդ չենք կորոնավիրուսով և կարող ենք պատվաստվել, Մանուկյանն արձագանքեց.
«Գոնե 60-70 տոկոսով վստահ կլինեք: Եթե ՊՇՌ թեստի պատասխանը բացասական է, ապա բժիշկները խորհուրդ են տալիս ստուգել հակամարմիններ M-ը: Եթե ՊՇՌ թեստը բացասական է, ուրեմն վիրուսը վաղուց է մեր մեջ և արդեն վերին շնչուղիներում չի հայտնաբերվում, իսկ եթե մեկ շաբաթ հետո վերին շնչուղիներից ներծծվել է արյան մեջ, ուրեմն սկսվել է հակամարմինների արտադրությունը, երակից արյուն կվերցնենք, հակամարմիններով կհայտնաբերենք»:
Բժիշկը հիշեցրեց, որ պատվաստումների սկզբնական շրջանում հակամարմինների շեմ էր սահմանվել, որի առկայության պարագայում պետք չէ պատվաստվել, սակայն այժմ դրա մասին մոռացել են:
«Ի սկզբանե այսպես էր, որ եթե բարձր հակամարմիններ կան, օրինակ, կրկնակի բարձր հակամարմիններ ունես, կարող ես մեկ դեղաչափով պատվաստվել, երեքից ավել հակամարմինների դեպքում առայժմ պետք չէ պատվաստվել, որովհետև դու պաշտպանված ես, և հակառակը, կան մարդիկ, եթե չեմ սխալվում, նրանք 7 տոկոս են կազմում, ում մոտ ընդհանրապես հակամարմիններ չեն արտադրվում, այսինքն՝ անգամ պատվաստումն իրենց համար պաշտպանիչ չէ:
Սկզբից կար այդպիսի բան, հետո դա ջնջվեց, որովհետև մենք չենք կարողանում որոշել, թե ո՞րն է հակամարմինների պաշտպանիչ չափը, որից բարձրի դեպքում մարդն իսպառ չի կարող վարակվել, բայց ես կարծում եմ, որ այդ չափն ի սկզբանե ճիշտ էր որոշված, որ եթե 3-5 անգամ բարձր են մեր հակամարմինները, ապա մենք արդեն պաշտպանված ենք, այդքան բարձրի դեպքում մարդը պետք է գոնե մեկ անգամ վակցինացվի: Բժշկական գիտությունների ռուսական ակադեմիայի ակադեմիկոս Զվերևը մասնագիտական քննարկման ժամանակ հարց է բարձրացրել, թե մենք գիտե՞նք, որ մեր այս կրկնակի, անգամ եռակի պատվաստումը արդյոք այլ իմունային հիվանդությունների տեսքով մեզ վրա չի անդրադառնա, քանի որ ավելորդ անգամ ներխուժում ենք իմունային համակարգ, որն արդեն մեզ պաշտպանել է»,- ասաց Մանուկյանը:
Քաղաքացիները դժգոհում են, որ Հայաստանում թեստավորումը սկսել են ավելի մակերեսային անել: Լամարա Մանուկյանը ներկայացրեց, որ բուն թեստն անում է ապարատը, մարդկային գործոն չկա.
«Այստեղ ուղղակի կենսաբանական նյութի վերցնելու տեխնիկան է՝ ճիշտ վերցնել, հիմա արդեն համատարած վերցնում են քթի խոռոչից, որովհետև բերանից ոչ միշտ է ճիշտ լինում՝ 4 ժամ սոված մնացած չեն լինում, խաբում են, այդ պատճառով վերցնում են քթի խոռոչից: Իմ կարծիքով՝ այս պարագայում թեստի դրական պատասխանի հավանականությունը պետք է նվազի, որովհետև նույնը չէ՝ ինչ մեկ հատվածից վերցնես, ինչ երկու հատվածից: Իսկ թեստը մարդը չի անում, «тест пробирка»-ն դրվում է ապարատի մեջ, և այն 24 ժամվա ընթացքում տալիս է պատասխան, որոնում է կորոնավիրուսի գենը և տալիս է պատասխան: Այստեղ մարդկային գործոն չկա, որ մակերեսային անեն, ուրիշ բան, որ տեխնիկապես կարող է լավ չվերցնեն, կամ այն փաստը, որ մի տեղից են վերցնում, արդեն մի քիչ կարող է նվազեցնի, չնայած որ հիմա թվերն ավելանում են»,- պարզաբանեց բժիշկ թերապևտ Լամարա Մանուկյանը:
