Աստղաֆիզիկոսը պատմել է, թե երբ մարդկությունը կգտնի այլմոլորակային կյանք

Այս ուղենշային իրադարձությունը մոտեցվում է երկու խոստումնալից տիեզերական աստղադիտակների միջոցով: Իսկ դրանցից մեկն արդեն կառուցման փուլում է։

Շվեյցարիայի տեխնոլոգիական դաշնային ինստիտուտի աստղաֆիզիկոս Սաշա Քուանցն ասել է, որ մարդիկ մոտակա 25 տարվա ընթացքում կբացահայտեն այլմոլորակային կյանք։

Գիտնականի խոսքով՝ մարդուն արդեն հայտնի է ավելի քան 5000 էկզոմոլորակ, որոնցից տասնյակները, ամենայն հավանականությամբ, կյանք կունենան։ Միևնույն ժամանակ, գիտությունը կանգ չի առնում, և աստղագետներն ամեն օր նոր առարկաներ են գտնում մեր արեգակնային համակարգից շատ հեռու:

Հետազոտողները պետք է հայտնաբերեն ևս շատ էկզոմոլորակներ՝ գտնելու հենց «օտար Երկիրը», որտեղ կենդանի էակներ կան: Գիտնականների կարծիքով, Ծիր Կաթին գալակտիկայում կա ավելի քան 100 միլիարդ աստղ, և յուրաքանչյուրն ունի առնվազն մեկ ուղեկից մոլորակ: Նրանցից շատերը գտնվում են իրենց աստղերից նույն հեռավորության վրա, ինչ Երկիրը Արեգակից, ուստի կարող է լինել հեղուկ ջուր՝ կյանքի հիմնական պայմաններից մեկը:

Դեռևս դժվար է ասել, թե արդյո՞ք նման մոլորակները բնակելի մթնոլորտ ունեն, սակայն նորագույն տեխնոլոգիան, որի պսակն արդեն դարձել է Ջեյմս Ուեբ աստղադիտակը, շուտով կպատասխանի այս հարցին։

Ճիշտ է, այդպիսի մեկ աստղադիտակը բավարար չէ՝ սարքը սրված է ամենահին աստղերը որոնելու համար, և դրա օգնությամբ դժվար է հայտնաբերել Երկրի նման մոլորակները։ Այս թերությունը լրացնելու համար գիտնականներն արդեն մշակում են METIS միջին ինֆրակարմիր սպեկտրոգրաֆը, որը կդառնա Extremely Large Telescope (ELT) մի մասը։

ELT համակարգի ստեղծումը տեղի է ունենում հենց հիմա Չիլիում, նախագիծը կավարտվի մինչև 2020-ականների վերջը։ ELT-ը համալրված կլինի 39,3 մ տրամագծով սեգմենտային հայելիով՝ բաղկացած 798 վեցանկյուն մասերից։ Աստղադիտակի հիմնական նպատակը երկրային մոլորակների հայտնաբերումն է։

Նաև աստղաֆիզիկոս Քվանցը նշել է Արեգակնային համակարգից դուրս կյանք փնտրելու ևս մեկ խոստումնալից ծրագիր, որը կոչվում է LIFE (Էկզոմոլորակների մեծ ինտերֆերոմետր): Սա տիեզերական աստղադիտակ-ինտերֆերոմետր է, որը կուսումնասիրի հեռավոր էկզոմոլորակները և կփնտրի մոլեկուլներ, որոնք կարող են արտադրել այլմոլորակայինները:

Աստղաֆիզիկոսը կարծում է, որ անհրաժեշտ է ստանալ քիմիական ռեակցիաների և արտաքին պայմանների մանրամասն պատկեր, որոնք լավագույնս համապատասխանում են տիեզերքում կյանքի որոնման չափանիշներին։ Սա գիտնականներին հնարավորություն կտա ընտրել առավել առաջնահերթ ոլորտները խորը հետազոտության համար։

LIFE-ը դեռ զարգացման վաղ փուլում է, բայց հավանական է, որ այն կհաստատվի, կկառուցվի և շահագործման կհանձնվի աստղաֆիզիկոսի կողմից նշանակված 25 տարում:

Սիրարփի Աղաբաբյան