Հիմա, ցավոք, գնում ենք դեպի մեր սուվերենության, անկախության կորուստ, որովհետև իսկապես մենք դրան պատրաստ չէինք և հիմա էլ պատրաստ չենք. Պատմաբան
Հայաստանի Երրորդ Հանրապետությունը սեպտեմբերի 21-ին նշում է անկախության 30-րդ տարեդարձը: 30 տարի առաջ հայ ժողովուրդը հանրաքվեի միջոցով իր վճռական «այո»-ն ասաց Հայաստանի անկախությանը: Հայաստանի չափահաս բնակչության 95% մասնակցության պարագայում ընտրողների 99.5%-ը` «Համաձա՞յն եք, որ Հայաստանի Հանրապետությունը լինի ժողովրդավարական անկախ պետություն` ԽՍՀՄ կազմից դուրս» հարցին դրական պատասխան տվեց: Երկու օր անց` սեպտեմբերի 23-ին, երկրի Գերագույն խորհուրդը Հայաստանը հռչակեց անկախ, ինքնիշխան հանրապետություն:
Պատմաբան Գևորգ Մելքոնյանի կարծիքով՝ Անկախությանը մեր ժողովուրդը պատրաստ չէր, և այն մենք ստացանք, այսպես ասած՝ Խորհրդային Միության փլուզման արդյունքում:
«Այսինքն, դեպքերն ավելի արագ զարգացան, քան մեր ժողովուրդը պատրաստ էր: Եվ դա է պատճառը, որ մինչև հիմա անկախության գաղափարը մեզ մոտ արմատավորված չէ: Ցավոք, պատմության ողջ ընթացքում և հատկապես վերջին 100 տարում անընդհատ անկախությունն ավելի առաջ է ընկնում, քան մեր ժողովուրդն ավելի պատրաստ է լինում դրան: Բայց միշտ չէ, որ այդպես է լինելու, և հիմա, ցավոք, գնում ենք դեպի մեր սուվերենության, անկախության կորուստ, որովհետև իսկապես մենք դրան պատրաստ չէինք և հիմա էլ պատրաստ չենք: Առաջին հերթին տարածաշրջանում իրավիճակ է փոխվում, իսկ մեր սխալները, ինչպես միշտ, ուղեկցում են մեզ:
Դրա համար մենք գնում ենք սուվերենության կորստի: Ձևական անկախությունը միգուցե պահպանվի, բայց սուվերենությունը, ըստ էության, մենք արդեն վաղուց կորցրել ենք և այլևս տարածաշրջանում գործոն չենք: Հատկապես վերջին պատերազմի պարտությունից հետո, ցավոք, տարածաշրջանում մեր կարծիքը ոչ մեկը չի հարցնի»,- նշեց Գևորգ Մելքոնյանը՝ ընդգծելով, որ բոլոր դեպքերում և՛ ներքին, և՛ արտաքին խնդիրները միասին հանգեցրել են այս վիճակին:
«Մենք կարող ենք դիմադրել մի քիչ շատ, մի քիչ քիչ, բայց բոլոր դեպքերում և՛ ներքին, և՛ արտաքին խնդիրները միասին հանգեցրել են նրան, որ 21-րդ դարում մենք ունենում ենք և ականատես ենք լինում սուվերենության կորստի: 30 տարի մենք մսխեցինք այդ անկախությունը, տնտեսությունը, թալանեցինք, մսխեցինք, ու բոլորը միասին բերեցին, հանգեցրին սրան»,- եզրափակեց պատմաբանը: