Աստծո արքայությունը բանաձևող առակներ
Հիսուս, խոսելով երկնքի արքայության մասին, իր խոսքը բանաձևում է առակների միջոցով:
Մանանեխի հատիկի նման
Երկնքի արքայությունը նման է մանանեխի հատիկի, որ մի մարդ առնելով այն սերմանում է իր արտի մեջ: Այն փոքր է քան բոլոր սերմերը, սակայն երբ աճում է, բոլոր բանջարներից ավելի է մեծանում, ծառ է դառնում ու արձակում այնքան մեծ ճյուղեր, որ երկնքի թռչունները կարողանում են գալ ու նրա ճյուղերի վրա հանգստանալ:
Թթխմորի նման
Երկնքի արքայությունը նման է թթխմորի, որ մի կին, առնելով՝ դրեց երեք չափ ալյուրի մեջ, մինչև որ ամբողջը խմորվեց:
Թաքցված գանձի նման
Երկնքի արքայությունը նման է մի արտի մեջ թաքնված գանձի, որ մի մարդ առնելով այն, նորից թաքցնում է, ապա վաճառում իր ունեցվածքը ու գնում այդ արտը:
Գեղեցիկ մարգարիտի նման
Երկնքի արքայությունը նման է մի վաճառականի, ով գեղեցիկ մարգարիտներ էր որոնում ու մի թանկարժեք մարգարիտ գտնելով՝ գնում վաճառում է իր ունեցվածքն ու գնում այդ մարգարիտը:
Ծովը նետված ուռկանի նման
Երկնքի արքայությունը նման է ծովը նետված ուռկանի, որ ամեն տեսակ բան էր հավաքել: Երբ լցվել էր, այն ցամաք հասնելով՝ լավերը մի առ մի հավաքեցին ամանների մեջ, իսկ խոտանը դուրս գցեցին: Այնպես էլ կլինի այս աշխարհի վախճանին: Հրեշտակները կելնեն ու չարերին արդարների միջից կբաժանեն ու կգցեն նրանց բոցավառ հնոցի մեջ, ուր կլինի լաց և ատամների կրճտում:
Գաղտնի կերպով աճող սերմի նման
Աստծո արքայությունը նման է մի սերմի, որին մի մարդ հողի մեջ ցանեց ու գնաց իր սովորական ապրուստի ետևից, իսկ նրա ցանած սերմերը սկսեցին բուսնել, աճել և պտուղ հասցնել . նախ՝ խոտը, ապա՝ հասկը, և հետո ատոք ցորենը՝ հասկի մեջ: Վերջապես հասնում է պտուղը և գալիս է հնձի ժամանակը, որով արտի տերն ուղարկում է հնձվորներ՝ հնձելու հասած արտը և շտեմարանելու հասույթը:
Մանանեխը նման է Հիսուսի աշակերտներին, որոնք թվով փոքր էին, սակայն իրենց առաքինություններով լցնելու էին աշխարհը: Աստվածապաշտության գաղափարը սկզբում փոքր է, թույլ, խոցելի ու վտանգի ենթակա, սակայն հետագայում կրում է համաշխարհային բնույթ: Նույնն է և Եկեղեցին, որ փոքր էր, թույլ, սակայն հետզհետե ծավալվելով՝ դառնում է աշխարհի ամենամեծ կառույցը, որի ճյուղերի մեջ ապաստան են գտնում անհամար «թռչուններ»: Նույնն է նաև թթխմորի օրինակում:
Թաքցված գանձը ավետարանի ճշմարտությունն է, որն արժե այնքան, որ մարդիկ իրենց ունեցվածքը տան՝ ձեռք բերելու այդ ճշմարտությունը, քանզի այն կապվում է երկնքի արքայության հետ: Եվ ինչպես որ մարդու հարստությունը կվերադառնա՝ երբ գտնվի թաքցված գանձը, այնպես էլ հատուցում կգտնի մարդու հավատքը, երբ իր ստացվածքը տա՝ երկնքի արքայությունը գտնելու համար: Նույնն է և մարգարիտի օրինակում:
Ուռկանը Քրիստոսնի Ավետարանն է: Աշխարհի դաշտում աճում են թե՛ բարի և թե՛ չար մարդիկ: Ուռկանին մոտենում են և՛ բարի և՛ չար անհատներ, լավերը փրկության համար, իսկ վատերը՝ կործանման:
Գաղտնի սերմի առակը ցույց է տալիս Աստծո և մարդու համագործակցությունը: Մարդը հերկում է հողը, մշակում, ցանում է սերմն ու հնձում ցանքը, իսկ Աստված տալիս է իր լույսը, անձրևը, հողը:
Արմեն Չաքմիշյան
