«Հայաստանում տեղի է ունեցել պետական հեղաշրջում». Դավիթ Շահնազարյան

168.am-ի զրուցակիցն է ՀՀԿ նախընտրական ցուցակի երրորդ համարի պատգամավորության թեկնածու Դավիթ Շահնազարյանը։

– Պարոն Շահնազարյան երեկ Հանրային հեռուստաընկերության եթերում տեղի ունեցավ բանավեճ՝ խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող 11 քաղաքական ուժերի նախընտրական ցուցակը գլխավորող գործիչների միջև։ Ձեր կարծիքն այդ բանավեճի մասին, ի՞նչ տվեց այն ընտրողներին, արդյո՞ք նրանք կողմնորոշվեցին, թե որ քաղաքական ուժին պետք է տան իրենց վստահության քվեն։

– Առաջին՝ անընդունելի ձևաչափ է՝ հավասար բանավեճային կարգավիճակում դնել ընդհանրապես անհայտ, ընտրություններից մի քանի օր առաջ գրանցված ուժերի։ Չգիտեմ, որևէ ժողովրդավարական կամ նույնիսկ ոչ ժողովրդավարական երկիր, որ այդպես է արվում, դա Նիկոլ Փաշինյանի ուզածն էր։ Այնտեղ կար Վիգեն Սարգսյան և հեղափոխականներ՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ։ Մենք տեսանք, որ այդ հեղափոխականների 1+9 ձևաչափը, մեկի բացառությամբ, մյուսները ոչ միայն հեղափոխականեր էին, այլև ակնհայտ Փաշինյանին ընդունում էին՝ որպես իրենց առաջնորդ։ Մի քանիսն ընդհանրապես բացահայտ սկսեցին ուղիղ եթերում քծնել։

Այդ բանավեճում շատ հստակ մեկ անգամ ևս ընդգծվեց, որ կա Հանրապետական կուսակցություն և հեղափոխականներ, իսկ դրանց մեջտեղի այն սպիտակ-գորշ զանգվածը ընդհանրապես քաղաքական բովանդակություն չունի, դա վերաբերում է նաև Փաշինյանին։ Նրանց խնդիրն է՝ խնդրել Նիկոլ Փաշինյանին, որպեսզի իրենց օգնի՝ մի կերպ սողոսկեն խորհրդարան, նրանք այնտեղ ընդհանրապես այլ խնդիր չէին դնում։

Երկրորդ՝ ըստ էության միայն Վիգեն Սարգսյանն էր, որը պատրաստ էր ցույց տալու և շատ բարձր մասնագիտական մակարդակով պատասխանելու բոլոր ոլորտներին առնչվող հարցերին, քանի որ ներկաների մեծ մասը նույնիսկ չէին հասկանում այդ հարցերը։ Ըստ էության, գրպանային ընդդիմության կարգավիճակ ունենալն է այսօրվա նրանց նպատակը։

Մի քանի պահ ընդգծեմ.

առաջին՝ կապված Արցախի հարցի հետ, Փաշինյանը մեկ անգամ ևս ցույց տվեց, որ բացարձակապես չի տիրապետում այդ հարցին, քանի որ բանավիճողներից մեկն ուղղակի հարց դրեց, որ մի քանի պայմաններով՝ համաձայն Արցախի Սահմանադրության է խոստացել լուծել հարցը։ Մյուս կողմից՝ նա ուղղակիորեն նույնիսկ չհասկացավ, երբ Վիգեն Սարգսյանը հարցրեց, թե որտե՞ղ է անելու, ո՞ր ժողովրդով, որտե՞ղ են հավաքվելու, նույնիսկ չհասկացավ, որ այն, ինչ ասաց, որ, այո՛, ամբողջ Հայաստանով պետք է ամեն ինչ արվի, կոպտորեն ոտնահարեց Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը, և դրա կողքին ասել, որ Արցախն ինքնուրույն է՝ տրամաբանական հակասություններ են, ինչը մեկ անգամ ևս ապացուցում է այն, ինչը բազմիցս ասել եմ՝ նա բացարձակ չի տիրապետում այդ հարցին։

Ուղղակի աղետալի է, որ նման անձնավորությունը ղեկավարելու է Արցախի բանակցությունները։ Սա նույն բանն է, որ 2 տարեկան երեխան խաղա նռնակի հետ։ Շատ հետաքրքիր է, որ նա մի քանի անգամ անդրադարձավ ինձ. լրջագույն փաստեր էի բերել, որով ուղղակի ապացուցում էի, որ ներկայիս կառավարությունը եկել է իշխանության՝ իրականացնելու իշխանություն՝ հանուն Արցախի գործարքը։ Ծիծաղելի է, որ այդ իմ մեղադրանքներին տվեց իրավական գնահատական, նշելով, որ իրեն մեղադրում ենք պետական դավաճանության մեջ, այսինքն՝ ինքն իրեն մեղադրեց, այնուհետև ասաց՝ Շահնազարյանը թող դա ապացուցի։ Այդ ամենի վերաբերյալ որևէ բովանդակային պատասխան չեմ ստացել։ Երկու օր առաջ հրավիրված մամուլի ասուլիսին ներկայացրած իմ բոլոր կետերը, այս պահին չկրկնեմ, համապատասխանում են իրականությանը և ապացուցում այն, ինչը կրկնեցի։ Ավելացնեմ նաև մեկ այլ կետ՝ Փաշինյանն ազատեց այն անձանց, որոնք 2 տարի առաջ Երևանում իրականացրել էին ահաբեկչական գործողություններ, այնուհետև այդ մարդիկ գրանցեցին կուսակցություն, և ինքն այդ մարդկանց ուղարկեց Արցախ, որտեղ բացեցին իրենց՝ «Սասնա ծռեր» կուսակցության բաժանմունքը։ Բոլորին հայտնի է, որ Ադրբեջանը, հատկապես վերջին 8-10 տարիների ընթացքում, միջազգային բոլոր ատյաններում հայտարարում է, որ Արցախի Հանրապետություն չկա, այնտեղ իշխանություններ չկան, ահաբեկիչներ են, և մեղադրում է ահաբեկչության մեջ։ Պնդում եմ, որ սա միտումնավոր է արել և «Սասնա ծռեր» կոչվող կազմակերպության անդամներին բանտերից ազատել և Արցախ է ուղարկել նրա համար, որպեսզի նոր ու ծանրակշիռ փաստարկ տա Ադրբեջանին՝ Արցախի Հանրապետության և ժողովրդի դեմ, և Ադրբեջանն այն կիրառելու է միջազգային հանրությունում։ Այս փաստարկի մասին չէի խոսի, որովհետև ինչ-որ տհասներ կմեղադրեին ինձ, որ Ադրբեջանին հուշում եմ, բայց նման հրապարակումներ, արդեն քանի օր է՝ հայտնվել են ադրբեջանական մամուլում։

Հաջորդը. չունենալով որևէ բովանդակային պատասխան այն մեղադրանքներին, որոնք ներկայացրել եմ, Փաշինյանն իր, քաղաքական իմաստով՝ խղճուկ, այդ թիմով և իր ղեկավարությամբ՝ երկու օր է՝ հերյուրանքներ և ստեր է տարածում իմ մասին, անընդհատ հանդես է գալիս ինչ-որ ստահոդ հարցադրումներով, և իրենց թվում է, թե այդ ամենով կարող են ինձ շեղել իմ հիմնական թեմայից, այն է՝ իրեն մերկացնելուց։ Զրահաբաճկոններն արդեն գոյություն չունեն, դրանք ջախջախված են, և հիմա բոլոր հարվածները նրանք ընդունելու են իրենց մերկ մարմնի վրա։ Կանդրադառնամ միայն այդ հերյուրանքներից մեկին, քանի որ դա անձամբ իր հրահանգով է գցվել իր, այսպես ասած, «թավշյա մամուլում», որ իբր իմ որդին ԱՄՆ-ում քաղաքական ապաստան է խնդրել։ Իմ որդին ԱՄՆ-ում է բնակվում արդեն 2,5 տարի՝ զուտ ընտանեկան պատճառներով, և քաղաքական ապաստան խնդրելու իրենց այդ տարածած լուրը նույնքան ստահոդ է, ինչպես մյուս բոլոր լուրերը։ Հին իմաստությունն ասում է՝ «Եթե ամեն շան վրա քար գցես, տեղ չես հասնի». նման բան իրենց չի հաջողվի։

Բայց պատահական չէ, որ հենց հիմա Փաշինյանի մտքով քաղաքական ապաստան է անցնում, ամենայն լրջությամբ եմ ասում, որովհետև իմ ասուլիսում՝ կապված ինձ ԱԱԾ հրավիրելու հետ, հայտարարել եմ, որ հեռու չէ այն ժամանակը, երբ Փաշինյանը ցուցմունքներ է տալու մեղադրյալի կարգավիճակով։ Իր վրա մեղադրանքներ շատ կան, մեկը կարող եմ ասել՝ այն, ինչ Հայաստանում տեղի է ունեցել ապրիլ-մայիս ամիսներին, ինչն իրենք կոչում են հեղափոխություն, առիթ ունեցել եմ ասել, որ այն հեղափոխություն էր բառիս բուն իմաստով լատիներենից թագմանած, այսինքն՝ հեղաշրջում։ Հայաստանում տեղի է ունեցել պետական հեղաշրջում, սա արդեն իրավական գնահատական է, և նա արդեն մտածում է որևէ երկրում քաղաքական ապաստարանի մասին։ Ամենայն պատասխանատվությամբ հայտարարում եմ, որ ցանկացած երկրում, որտեղ նա քաղաքական ապաստարան կստանա՝ բերվելու է Հայաստան, այնտեղը, որտեղ կարող է դա անել, հավանաբար Ադրբեջանն է։

Երեկ նա հայտարարեց, որ Հայաստանում մամուլն ազատ է, դատարաններն անկախ են, ճիշտ նույն բառերով խոսում է իր «կիրթ» գործընկեր Իլհամ Ալիևը, և իր ասածներն այնքան են համապատասխանում իրականությանը Հայաստանում՝ թե՛ մամուլի, թե՛ ժողովրդավարության հետ կապված, որքան Ալիևի ասածներն իրականություն են Ադրբեջանում։

Եվս մեկ բան ավելացնեմ՝ չգիտես ինչո՞ւ՝ երեկ Փաշինյանը փորձեց մեղադրել Վիգեն Սարգսյանին ԼԳԲՏ ակտիվիստ լինելու մեջ. սա պարզապես ծիծաղելի է։ Իմ ազատականությունը սահմանափակվում է այնտեղ, որտեղ սեռական փոքրամասնությունը կամ բոլոր այլ տիպի փոքրամասնությունները պետք է ունենան արտոնյալ իրավունքներ, այսինքն՝ ավելի շատ իրավունքներ, քան մենք միասին ունենք։ Ի՞նչ է կատարվել վերջերս, ըստ ոստիկանության պաշտոնական հաղորդագրության, սեռական փոքրամասնության մոտ 10 ներկայացուցիչներ հարձակվել էին Կենտրոնի ոստիկանական բաժանմունքի վրա, և երկու ոստիկան ստացել էին մարմնական վնասվածքներ։ Չգիտեմ, քրեական գործ հարուցվե՞լ է. Փաշինյանն իրականացնում է այդ փոքրամասնություններին լրացուցիչ լիազորություններ տալու, օրենքից վեր լինելու լիազորություններ տալու գործը, սա փաստ է։

Չեմ ուզում խոսել այն մասին, թե ինչ խորհրդանիշներ էին իրենք օգտագործում իրենց այն չկայացած երթի ժամանակ։ Մինչև հիմա իրենց թվում է, թե աշխատում են ինչ-որ միջազգային կազմակերպությունում և բացարձակապես չեն հասկանում, որ իրենք իշխանություն են։

Երեկ տեղի ունեցավ ևս մեկ դեպք, որն ուղղակի խայտառակություն է մեր պետության համար։ Բազմիցս ասել եմ, երեկ Վիգեն Սարգսյանը նույնպես ասաց, որ այս 8 ամիսների ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանն ավելի է ստել, քան բոլոր նախորդ երեք իշխանություններն այդ ամբողջ տարիների ընթացքում։ Երեկ նա ձեռք բերեց միջազգային ստախոսի կարգավիճակ՝ կապված Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի խորհրդական Ուշակովի հայտարարության հետ, որ ՀԱՊԿ նիստը Հայաստանի խնդրանքով է հետաձգվել, որը պետք է կայանար Սանկտ Պետերբուրգում, որտեղ այժմ Փաշինյանը գտնվում է՝ ԵԱՏՄ գագաթաժողովին մասնակցելու համար։ Նրա խոսնակը հերքեց Ուշակովին, որից հետո ՌԴ արտգործնախարարության խոսնակ Մ. Զախարովան հանդես եկավ նույն հայտարարությամբ, եթե Ուշակովին ամբողջ աշխարհում չեն կարդում, ապա Զախարովային կարդում են։ Այսօր Փաշինյանը Սանկտ Պետերբուրգում է արդեն միջազգային ստախոսի խարանով, սա ահավոր է մեր պետության համար, բայց սա է իրականությունը։ Օր առաջ, իմ առջև այդ խնդիրը դրել եմ, պետք է ազատվենք նման իշխանությունից և նրա կողքի կցորդներից, որոնք իրենց անվանում են հեղափոխական։

– Արցախի հարցի հետ կապված Ձեր հայտարարությունից հետո Ձեզ հրավիրեցին ԱԱԾ, որին ի պատասխան՝ հայտարարեցիք, որ չեք գնալու, դրանից հետո ԱԱԾ-ն կրկին կանչե՞լ է։

– Ոչինչ չի եղել, վստահ եմ, որ ԱԱԾ-ից կրկին հրավեր չի լինելու։ Նրանք կարող են ուղարկել ծանուցագիր, ձերբակալել կամ կալանավորել, կրկնում եմ՝ այսօր Հայաստանում իրավապահ մարմիններ չկան, կան պատժիչ մարմիններ, սա է այն իրականությունը, որն ունենք։ Մինչև ընտրություններ դեռ ժամանակ ունենք, այդ հարցին ավելի մանրամասն կանդրադառնամ։ Վաղը պատրաստվում եմ կոչով հանդես գալ, որով կդիմեմ նաև ԱԱԾ և ոստիկանության ղեկավարներին։

– Երեկ համացանցում հայտնվեց ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի և ԱԱԾ պետի հեռախոսազրույցի գաղտնալսումը, ի՞նչ է սա նշանակում, ինչո՞ւ այն համացանցում հայտնվեց ընտրություններից երկու օր առաջ։

– Նախ ասեմ, որ սա արդեն երկրորդ նման գաղտնալսումն է։ Ցանկացած այլ երկրում՝ ժողովրդավար, ավտորիտար թե ամբողջատիրական, նման դեպքից հետո այդ երեք պաշտոնյաները պետք է անմիջապես հրաժարական տային և ըստ էության վերցվեին կալանքի։ Այս պահին նման պահանջ չեմ դնում, վաղն իմ ուղերձում կասեմ՝ ինչու չեմ դնում։ Սա նշանակում է, որ Հայաստանի անվտանգությունն այնքան է խոցված, որ անվտանգությունից ուղղակի փշրանքներ են մնացել։ Եվ նման անվտանգությամբ ինչպե՞ս է Հայաստանն ապահովելու Արցախի անվտանգությունը։ Արդեն ասացի, որ Հայաստանում տեղի է ունեցել պետական հեղաշրջում, և Փաշինյանն իր մերձավորներով այժմ ծրագրավորում է պետական հեղաշրջում իրականացնել նաև Արցախի Հանրապետությունում, և նա ծրագրում է դա անել խորհրդարանական ընտրություններից անմիջապես հետո։ Արցախի Հանարապետության ղեկավարությունը նա ուզում է ունենալ իր կառավարությունում, ոչ թե նախարարության, այլ առավելագույնը մի վարչության կարգավիճակով։ Այո, նախազգուշացնում եմ, որ պատրաստվում է այսպիսի գործողություն։
Համացանցում գաղտնի ձայնագրության հայտնվելուց հետո դիտեցի նաև Փաշինյանի լայվը։

Նա չի պատկերացնում, թե ինչ աստիճանի է խոցված ՀՀ անվտանգությունը, անվտանգության ծառայության պետի և վարչապետի հեռախոսազրույցը պետք է սուրբ սրբոց լինի, բայց վերահսկվում է ինչ-որ այլ ուժերի կողմից, և այդ ամենին՝ բացարձակապես ոչ համարժեք գնահատական. սա պարզապես սարսափելի վիճակ է։ Մենք այնքան թուլացած պետականություն ունենք, որ ուղղակի թշնամին կերազեր, որ այսպես լինի։ Երկու-երեք օր անց ՀՀ քաղաքացին պետք է կատարի ընտրություն, կոչ եմ անում բոլորին՝ ակտիվորեն մասնակցել ընտրությանը, սա չափազանց պատասխանատու քայլ է։ Խնդրում եմ, ով իրեն համարում է ՀՀ քաղաքացի, ժամանակ հատկացնի և գնա ընտրության և հասկանա, որ այսօր կա ընտրություն՝ պատասխանատվության և բացարձակ անպատասխանատվության միջև։ Կա ընտրություն՝ Հայաստանի և Արցախի անվտանգության և չարիքի միջև, որն այսօրվա իշխանությունն է։ Այն գորշ հույզերը, որ կան՝ ուղղակի ձայնի կորուստ է, այդ ձայնը կորած ձայն է, և այդ ուժերը որևէ կերպ չեն կարող որևէ բանի վրա ազդել, սա իրենք ապացուցեցին այս քարոզարշավի ընթացքում, որ բացարձակ ասելիք չունեին, բացի ՀՀԿ-ի վրա հարձակվելուց։ Ընտրությունը հետևյալն է՝ ներկայիս չարի՞քը, թե՞ նորացվող Հանրապետական կուսակցությունը։

– Պարոն Շահնազարյան, Ձեր կարծիքով՝ հասարակությունն ինչպե՞ս կմասնակցի ընտրություններին, կլինի՞ակտիվ։

– Այսօր փողոցում ինձ մոտեցավ միջին տարիքի շատ կիրթ մի կին, շնորհակալություն եմ հայտնում այդ կնոջը, ինձ հետևյալն ասաց՝ Նիկոլ Փաշինյանը ոչ թե ժողովրդի, այլ ամբոխի առաջնորդն է, և մեջբերեց մեծն Թումանյանի խոսքերը, որ ամբոխն ու ժողովուրդն իրար հետ հակասության մեջ են։ Հաճախ են մեզ մեղադրում, թե ինչու հանրահավաքներ չենք անում։ Նման հանրահավաքներ, որ անում է Փաշինյանը՝ մի քանի տասնյակով կամ մի քանի հարյուր հոգով շրջելով ամբողջ Հայաստանով, ցույց է տալիս, թե իբրև ունի ժողովրդի վստահություն, սա ցանկացած կուսակցություն կարող էր անել։ Որևէ մեկը չի հարցնում, թե ինչո՞ւ այդ տապալված երթից հետո դա չի անում։ Նա գտնվում է բավականին ծանր վիճակում, սա է պատճառը, որ նման ջղագրգիռ և ներվային հակադարձումներ է անում։ Իր թիմի ներսում հսկայական խառնաշփոթ է, որը նույնպես ստեղծել է Փաշինյանը։ Հիշեցնեմ նրա մի ելույթը, երբ նա բացատրում էր, թե ինչպես պետք է քվեարկեն։ Այս ընտրությունները բացասական իմաստով աննախադեպ են ՀՀ ողջ պատմության ընթացքում՝ նկատի ունեմ ուժային կառույցների գործունեությունը, և Փաշինյանն իր գործողություններով արդեն լուրջ լեգիտիմության խնդիր է առաջացրել այս ընտրությունների նկատմամբ։

– Ձեր կարծիքով՝ ընտրություններին կլինի՞ երկրորդ փուլ։

– Այսօր դրա հավանականությունը քիչ է, բայց քանի որ իրավիճակը ժամ առ ժամ փոխվում է, այդ մասին կխոսենք նաև վաղը։

Զվարթ Խաչատրյան