Տնտեսություն

Վարչապետի պաշտոնում Նիկոլ Փաշինյանը շատ հաճախ է հայտարարություններ անում տարբեր երևույթների ու իրադարձությունների վերաբերյալ։ Սակայն, տարօրինակ զուգադիպությամբ, դրանք ոչ միայն չեն իրականանում, այլև կարճ ժամանակ հետո տեսնում ենք, որ հակառակն է եղել։ Ասում է մի բան, ունենում ենք բոլորովին այլ բան։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ Հրանտ Բագրատյանն է:

Միքայել Մինասյանը տելեգրամյան իր ալիքում տեսանյութ է տարածել՝ գրելով․ «Վտանգ կա, որ Հայաստանի տնտեսությունը կհայտնվի դեֆոլտի շեմին: Օրեցօր աճում է պարտքի սպասարկումը՝ տոկոսների վճարումը: Սա նշանակում է, որ Հայաստանը ոչ միայն չի կարողանա նոր պարտքեր վերցնել, այլ միջազգային ֆինանսական հաստատությունները կարող են իրենց ուղղակի վերահսկողության տակ վերցնել Հայաստանի տնտեսությունը:

Արցախի Հանրապետության պետական բյուջե մուտքագրված հարկային եկամուտները և տուրքերը, նախնական տվյալներով, 2021 թվականի հունվար ամսվա ընթացքում կազմել են 1 միլիարդ 27,2 միլիոն դրամ, որը նախորդ տարվա նույն ցուցանիշից պակաս է 65.8 տոկոսով կամ 1 միլիարդ 972.3 մլն դրամով:

Պղնձի գինը Comex սակարանում (Նյու Յորքի ապրանքային սակարանի ստորաբաժանումը) սակարկությունների ընթացքում աճել է 3,49 տոկոսով՝ առավելակետին հասնելով մեկ տոննայի դիմաց 9,294 հազար դոլարի, վկայում են առեւտրական հարթակի տվյալները։

ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի և «Ֆոտոն» ՍՊԸ-ի համագործակցությունն ունի մի քանի տարվա պատմություն: Ընկերությունն ակտիվ սպասարկվում է Բանկում 2017թ-ից․ հաշվարկադրամարկղային ծառայությունների շրջանակներում, մասնավորապես՝ իրականացնում է միջբանկային փոխանցումներ, փոխարկման անկանխիկ գործարքներ, վճարումներ պետ․բյուջե: Իսկ 2020թ․-ից սկսած՝ ընկերությունն ակտիվորեն համագործակցում է ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի հետ փաստաթղթային բիզնեսի շրջանակներում․ Բանկը պարբերաբար, ելնելով ընկերության պահանջներից, տրամադրում է «Ֆոտոն» ՍՊԸ-ին բանկային երաշխիքներ՝ որպես գործընկեր կազմակերպությունների նկատմամբ պայմանագրային պարտավորությունների կատարման երաշխիք:

Մեր նախաձեռնող խումբը շարունակում է հարցազրույցների շարքը Ամուլսարի հանքի համայնքների բնակիչների հետ: Իհարկե, ոմանք դեռ շարունակում են պնդել, որ բնակիչները դեմ են հանքի շահագործմանը և իբր «կայացրել են իրենց որոշումը», բայց ամեն անգամ նման շփումների ընթացքում ակնհայտ է դառնում մարդկանց իրական դիրքորոշումը և օր առաջ հանքի աշխատանքների վերսկսման անհրաժեշտությունը մեր համայնքների համար:

Պետական եկամուտների կոմիտեի մաքսանենգության դեմ պայքարի վարչությունը շարունակում է հետևողական պայքարը Հայաստանի Հանրապետության տարածքով ապրանքների անօրինական ներմուծման դեպքերի բացահայտման և կանխման ուղղությամբ:

Ժամանակին, թե ինչպիսի մեծ հույսերով էին մարդիկ ճանապարհ հարթում Նիկոլ Փաշինյանին իշխանության բարձունքին հասցնելու համար, ասելու անհրաժեշտություն չկա։ Շատ-շատերը նրա հետ էին կապում ոչ միայն երկրի ապագան, այլև իրենց բարեկեցությունը։

Ներդրումների սղության պայմաններում Հայաստանի տնտեսության զարգացման հույսն իշխանությունները կապում էին վարկերի հետ։ Վարչապետը հայտարարում էր, որ բանկերի վարկերը պիտի դառնան «տնտեսական հեղափոխության» շարժիչ ուժը։ Ոչինչ, որ բանկային թանկ վարկերը չէին կարող շարժիչ ուժ լինել «տնտեսական հեղափոխության» համար, ինչն արդեն տեսնում ենք, հիմա տնտեսությունը կանգնած է անգամ վարկերից զրկվելու վտանգի առաջ։

Եվրասիական տնտեսական միությունում Հայաստանը հատկապես համավարակի շրջանում հանդես է եկել մի շարք հաջող նախաձեռնություններով՝ նպաստելով համավարակի ծանր շրջանում բժշկական նշանակության ապրանքների, առաջին անհրաժեշտության պարենային ապրանքների միության երկրներ առանց մաքսատուրքի ներմուծմանը:

Հայաստանի տնտեսությունը hետճգնաժամային վերականգնման առաջին նշաններն է ցուցադրում: Այս կարևոր ազդարարումն արեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը փետրվարի 18-ի կառավարության նիստում, ապա մեկնաբանեց. «Փետրվար ամսվա առաջին 15 օրերի տվյալներով հանրապետությունում հսկիչ-դրամարկղային կտրոններով և հաշվարկային փաստաթղթերով արձանագրվել է 604 հազար գործարքով ավելի, քան նախորդ տարվա փետրվարի առաջին 15 օրերին, իսկ դրամաշրջանառությունը նախորդ տարվա փետրվարի առաջին 15 օրերի համեմատ աճել է 12 տոկոսով կամ շուրջ 31,4 մլրդ դրամով»:

Անցած տարին ողբերգություն էր բոլոր առումներով: Սոցիալ-տնտեսական կյանքի ոչ մի ոլորտ դրական ոչինչ չարձանագրեց: Պատճառը պարտությունն էր, համավարակը և իշխանությունների ապաշնորհ կառավարումը:

Բիթքոին կրիպտոարժույթը շարունակում է պատմական առավելագույն արժեք սահմանել:

Անցած տարվա ծանր փորձություններից հետո՝ Հայաստանի տնտեսության մի շարք հատվածներ կանգնել են լրջագույն խնդիրների առաջ և հայտնվել փլուզման եզրին։ Որքան էլ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարի, որ կառավարությանը հաջողվել է ապահովել երկրի մակրոտնտեսական կայունությունը, դրանից տնտեսության իրական վիճակը չի փոխվում։

Բիթքոին կրիպտոարժույթի արժեքը կրկին ռեկորդ է սահմանել՝ անցնելով 56 հազար դոլարի շեմը:

Մի քանի օր առաջ Պետեկամուտների կոմիտեն հանկարծ որոշեց տեղեկատվություն տարածել փետրվարի առաջին 15 օրերին Հայաստանում դուրս գրված հաշվարկային փաստաթղթերի և դրանցով արձանագրված շրջանառությունների վերաբերյալ։ Նման բան անելը, այն էլ՝ ամսվա կեսի կտրվածքով, այնքան էլ լուրջ չէ։

SpaceX եւ Tesla ընկերությունների ղեկավար Իլոն Մասքը, որը կարճ ժամանակով աշխարհի ամենահարուստ մարդու կոչումը զիջել էր Amazon-ի հիմնադիր Ջեֆ Ջեզոսին, կրկին գլխավորել է միլիարդատերերի ցուցակը:

Այլ պետություններում հաշվառված և ժամանակավորապես ՀՀ ներմուծված տրանսպորտային միջոցների գտնվելու ժամկետը նախատեսվում է երկարաձգել:

2020 թվականին համավարակը, պատերազմը բացասական ազդեցություն են ունեցել մաքսային մարմինների կողմից պետական բյուջեի մուտքերի, ինչպես նաև ներմուծումների և արտահանումների միտումների վրա:

ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեն շարունակում է մաքսային աշխատակիցների ու քաղաքացիների շփումները նվազեցնելու քաղաքականությունը՝ ներդնելով «Մեկ պատուհան» համակարգը:

ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեն արձանագրել է թուրքական ապրանքների ներկրման փորձեր:

Հայաստանը Համաշխարհային բանկի մեթոդաբանությամբ դասակարգվել է միջինից բարձր եկամուտ ունեցող տնտեսություն ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով, որի արդյունքում տրված մեկ տարի անցումային շրջանի ավարտից հետո այլևս չի կարողանա օգտվել ԵՄ երկրներ ներմուծման մաքսային արտոնությունների համակարգից՝ «Արտոնությունների ընդհանրացված և համալրված համակարգ»-ից («GSP+»):

ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեն շրջանառության մեջ է դրել մի նախագիծ, ըստ որի օրինապահ հարկ վճարողների գործունեությունը կդիտարկվի ոչ միայն հարկային, այլև մասքային մարմինների կողմից:

Այսօր Հայաստանի աշխատուժի շուկայում ձևավորվել է կառուցվածքային լրջագույն դիսբալանս (անհավասարակշռություն) կամ կառուցվածքային գործազրկության խնդիր: Շատերն ունեն ինչ-որ մասնագիտություններ, որոնք, սակայն, պետք չեն կամ պահանջված չեն աշխատուժի շուկայում: Միևնույն ժամանակ, կան մասնագիտություններ, որոնք պահանջված են, բայց այդ մասնագիտությամբ ու պահանջվող որակավորումով աշխատողներ չկան:

Միջազգային առաջատար վարկանիշային գործակալություններից Moody’s Investors Service-ը վերահաստատել է «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերության Ba2 վարկանիշը՝ «կայուն» կարգավիճակով, այս անգամ երկարաժամկետ: Ընկերության վարկանշումն աննախադեպ է ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ տարածաշրջանում:

ԱՄՆ-ի նախագահի վարչակազմը փետրվարի 19-ին Կոնգրեսին կներկայացնի «Հյուսիսային հոսք – 2» գազատարի նկատմամբ լրացուցիչ պատժամիջոցների մասին զեկույցը:

Հակաճգնաժամային միջոցառումների շրջանակներում անցած տարի կառավարությունը հսկայական գումարներ է ծախսել բյուջեից՝ սուբսիդավորելու գյուղվարկերի տոկոսները։ Արդյունքում՝ ստացել ենք ընդամենը 1,4 տոկոս աճ։ Այն էլ դեռ հարց է՝ իրականում ա՞ճ է, թե՞ ոչ։ Հայտնի է, թե ինչպես են գյուղատնտեսության մեջ ցուցանիշներ նկարվում։

Ժամանակին համընթաց՝ ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը սպառողական վարկավորման շրջանակներում ֆիզիկական անձ հաճախորդներին առաջարկում է օգտվել վարկային գծերից:

Աշխատաշուկայի ներկայացվող ցուցանիշները վերցված են պաշտոնական վիճակագրության վերջին հրապարակումից: Աշխատաշուկան բնութագրող 2020 թ. ամբողջական տվյալները դեռևս հրապարակված չեն: