Արտակ Բեգլարյանը ներկայացրել է այն ցուցակը, որը քննարկվում է պատանդներին ազատելուն ուղղված աշխատանքներում

Արցախի Հանրապետության նախկին ՄԻՊ, նախկին պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է.

«ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ. ՉՏԱՐԱԾԵԼ ՀԱՅ ՊԱՏԱՆԴՆԵՐԻ ՉՃՇՏՎԱԾ ՑՈՒՑԱԿՆԵՐ ԵՎ ՀԱՇՎԻ ԱՌՆԵԼ ՊԱՇՏՈՆԱՊԵՍ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ ԱՅՍ ՑՈՒՑԱԿԸ…

Վերջին օրերին կրկին ակտիվացել է Բաքվում պահվող հայ պատանդների (գերիների) թեման, և տարբեր տեղեկատվական հարթակներ և օգտատերեր տարածում են նրանց չճշտված ցուցակներ՝ հանգեցնելով պատանդների և մի խումբ անհայտ կորած անձանց հարազատների լրացուցիչ տառապանքների:

Ստորև ներկայացնում եմ այն 23 հայերի անուններն ու կարգավիճակները, որոնց գերեվարության (ազատազրկման) հանգամանքը պաշտոնապես հաստատել է Ադրբեջանը: Բնականաբար, հենց այս ցուցակն էլ քննարկվում է պատանդներին ազատելուն ուղղված աշխատանքներում:

Քաղաքացիական գերիներ՝

1. Վիգէն Էօլճեքճեան, ծնվել է 1979թ․: Առևանգվել ու գերեվարվել է 2020թ․ նոյեմբերի 10-ին՝ Շուշի քաղաքի մոտակայքում՝ իր հետ ճամփորդող Մարալ Նաջարյանի հետ միասին։ 2021թ. Էուլջեքյանը դատապարտվել է 20 տարվա ազատազրկման՝ ահաբեկչության ու վարձկանության շինծու մեղադրանքներով։

2. Դավիթ Դավթյան, ծնվել է 1993թ․: Առևանգվել ու գերեվարվել է (իր համախոհ Գևորգ Սուջյանի հետ) 2020 թ․ նոյեմբերի 11-ին՝ Բերձոր-Շուշի ճանապարհով մարդասիրական օժանդակություն մատակարարելու ընթացքում։ 2021թ․ Դավթյանն ու Սուջյանը դատապարտվել են 15 տարվա ազատազրկման՝ լրտեսության շինծու մեղադրանքով։

3. Գևորգ Սուջյան, ծնվել է 1989թ․: Առևանգվել ու գերեվարվել է (իր համախոհ Դավիթ Դավթյանի հետ) 2020 թ․ նոյեմբերի 11-ին՝ Բերձոր-Շուշի ճանապարհով մարդասիրական օժանդակություն մատակարարելու ընթացքում։ 2021թ․ Սուջյանն ու Դավթյանը դատապարտվել են 15 տարվա ազատազրկման՝ լրտեսության շինծու մեղադրանքով։

4. Վագիֆ Խաչատրյան, ծնվել է 1955թ․: Առևանգվել ու գերեվարվել է 2023թ. հուլիսի 29-ին՝ Լաչինի միջանցքի ապօրինի ադրբեջանական անցակետի մոտակայքից՝ շտապ բուժօգնության նպատակով Կարմիր խաչի մեքենայով տարհանվելու ընթացքում: 2023թ. Խաչատրյանը դատապարտվել է 15 տարվա ազատազրկման՝ 1990-ականներին «ցեղասպանություն իրականացնելու» շինծու մեղադրանքով:

5. Ռաշիդ Բեգլարյան, ծնվել է 1962թ․: Գերեվարվել է 2023թ․ օգոստոսի 1-ին՝ Արցախի ադրբեջանական շրջափակման ընթացքում, երբ մոլորվել էր Աղավնո գյուղի մոտակայքում: 2024թ.-ին դատապարտվել է 1990-ականներին «ռազմական հանցագործություններ կատարելու» շինծու մեղադրանքներով:

6. Մադաթ Բաբայան, ծնվել է 1952թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի ադրբեջանական ագրեսիայի ժամանակ՝ Մարտակերտի շրջանի Գետավան գյուղում: Այժմ շինծու դատավարության մեջ է գտնվում՝ «ցեղասպանություն իրականացնելու» կեղծ մեղադրանքով:

Ռազմագերիներ՝

7. Ալյոշա Խոսրովյան, ծնվել է մոտ 1968թ.: Գերեվարվել է 2020թ․ հոկտեմբերի 3-ին՝ ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: 2021թ. դատապարտվել է 20 տարվա ազատազրկման ՝ 1990-ականներին Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ «ադրբեջանցի գերիներին խոշտանգելու» շինծու մեղադրանքով:

8. Լյուդվիգ Մկրտչյան, ծնվել է մոտ 1970թ.: Գերեվարվել է 2020թ․ հոկտեմբերի 20-ին՝ ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: 2021թ. դատապարտվել է 20 տարվա ազատազրկման ՝ 1990-ականներին Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ «ադրբեջանցի գերիներին խոշտանգելու» շինծու մեղադրանքով:

9. Դավիթ Ալավերդյան, ծնվել է մոտ 1988թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: Այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ «ահաբեկչության» ու հարակից կեղծ մեղադրանքներով:

10. Լևոն Բալայան, ծնվել է մոտ 1978թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: Այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ «ահաբեկչության» ու հարակից կեղծ մեղադրանքներով:

11. Վասիլի Բեգլարյան, ծնվել է մոտ 1993թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: Այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ «ահաբեկչության» ու հարակից կեղծ մեղադրանքներով:

12. Էրիկ Ղազարյան, ծնվել է մոտ 1983թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: Այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ «ահաբեկչության» ու հարակից կեղծ մեղադրանքներով:

13. Գարիկ Մարտիրոսյան, ծնվել է մոտ 1972թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: Այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ «ահաբեկչության» ու հարակից կեղծ մեղադրանքներով:

14. Մելիքսեթ Փաշայան, ծնվել է մոտ 1971թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: Այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ «ահաբեկչության» ու հարակից կեղծ մեղադրանքներով:

15. Գուրգեն Ստեփանյան, ծնվել է մոտ 1987թ.: Գերեվարվել է 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ին ադրբեջանական ագրեսիայի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանությանը մասնակցելու ժամանակ: Այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ «ահաբեկչության» ու հարակից կեղծ մեղադրանքներով:

Նշում. Ոմանց պարագայում ծննդյան տարեթիվը մոտ է նշված, քանի որ նրանց տարիքն էր հայտնի, որից ենթադրվել է ծննդյան տարեթիվը:

Քաղաքական բանտարկյալներ՝

16. Ռուբեն Վարդանյան, ծնվել է 1968թ․: ԱՀ նախկին պետական նախարար (2022թ. նոյեմբերից մինչև 2023թ. փետրվար), ձեռներեց, բարերար, «Ավրորա» մարդասիրական նախաձեռնության համահիմնադիր։ Վարդանյանը առևանգվել է 2023թ․ սեպտեմբերի 27-ին՝ Լաչինի միջանցքում տեղադրված ադրբեջանական ապօրինի անցակետի մոտ՝ Արցախի քաղաքացիական այլ բնակիչների հետ Հայաստան տեղահանվելիս։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

17. Դավիթ Մանուկյան, ծնվել է 1965թ․: Պաշտոնաթող գեներալ և ԱՀ Պաշտպանության բանակի նախկին փոխհրամանատար։ Առևանգվել է 2023թ․ սեպտեմբերի 27-ին՝ Լաչինի միջանցքում տեղադրված ադրբեջանական ապօրինի անցակետի մոտ՝ Ռուբեն Վարդանյանի հետ միասին։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

18. Դավիթ Բաբայան, ծնվել է 1973թ․: ԱՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար (2021-2023թթ.։ Իմանալով, որ Ադրբեջանի կողմից հետախուզման մեջ է և հստակ սպառնալիքների ազդեցությամբ՝ Բաբայանը 2023թ. սեպտեմբերի 28-ին ինքնակամ հանձնվել է։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

19. Լևոն Մնացականյան, ծնվել է 1955թ.: Պաշտոնաթող գեներալ և ԱՀ Պաշտպանության նախկին նախարար – բանակի հրամանատար 2015-2018թթ․։ Մնացականյանը առևանգվել է 2023թ․ սեպտեմբերի 29-ին՝ Լաչինի միջանցքում տեղադրված ադրբեջանական ապօրինի անցակետի մոտ՝ Արցախի քաղաքացիական այլ բնակիչների հետ Հայաստան տեղահանվելիս։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

20. Արկադի Ղուկասյան, ծնվել է 1957թ․: Ղուկասյանը եղել է Արցախի Հանրապետության երկրորդ նախագահը (1997-2007թթ․) Առևանգվել է 2023թ․ հոկտեմբերի 3-ին, Ստեփանակերտում։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

21. Բակո Սահակյան, ծնվել է 1960թ․: Սահակյանը եղել է Արցախի Հանրապետության երրորդ նախագահը (2007-2020թթ.): Առևանգվել է 2023թ․ հոկտեմբերի 3-ին, Ստեփանակերտում։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

22. Արայիկ Հարությունյան, ծնվել է 1973թ․: Հարությունյանը եղել է Արցախի Հանրապետության չորրորդ նախագահը (2020-2023թթ․): Առևանգվել է 2023թ․ հոկտեմբերի 3-ին, Ստեփանակերտում։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

23. Դավիթ Իշխանյան, ծնվել է 1968թ․: Իշխանյանը եղել է Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախագահ (2023թ. օգոստոսից մինչև 2025թ. մայիս): Առևանգվել է 2023թ․ հոկտեմբերի 3-ին, Ստեփանակերտում։ Նա այժմ գտնվում է շինծու դատավարության մեջ՝ անհիմն ու կեղծ մեղադրանքներով:

Ամփոփում

• Թվերը. Մենք ունենք 23 հաստատված հայ պատանդ Ադրբեջանում, որոնցից 6-ը քաղաքացիական գերիներ են, 9-ը՝ ռազմագերիներ և 8-ը՝ քաղաքական բանտարկյալներ: 23-ից 7-ն արդեն շինծու կերպով դատապարտված են և կրում են իրենց անհիմն «պատիժը», իսկ 16-ն այժմ շինծու դատավարության փուլում են՝ բազմազան անհիմն մեղադրանքներով:

• Եզրութաբանությունը. Իրականում բոլորի վերաբերյալ կարելի է կիրառել թե՛ «պատանդ» և թե՛ «գերի» եզրույթները. Պատանդ, քանի որ ալիևյան ռեժիմն իրենց ազատելու համար պահանջում է տարաբնույթ զիջումներ Հայաստանից և հնարավոր միջնորդներից, իսկ գերի, քանի որ բոլորն էլ ազատազրկվել են հակամարտության պատճառով ու պայմաններում՝ հակամարտության մյուս կողմից լինելու հիմքով: Սակայն, ինչպես վերևում գրեցի, իրենք բաժանվում են երեք կարգավիճակային ենթախմբի՝ քաղաքացիական գերիներ, ռազմագերիներ և քաղաքական բանտարկյալներ:

• Այլ կարգավիճակները. 2020-2023թթ. ադրբեջանական ագրեսիաների հետևանքով մենք ունենք շուրջ 80 բռնի անհետացած անձինք, որոնց գերեվարման հանգամանքը ապացուցվում է անառարկելի փաստերով, բայց Ադրբեջանը չի հաստատում նրանց գերեվարումը: Ունենք նաև ավելի քան 200 անհայտ կորած անձինք, որոնց թիվը ես ճշգրիտ չգիտեմ, քանի որ պետական մարմինները, Կարմիր խաչը և իրավապաշտպան համայնքը տարբեր թվեր են ներկայացնում: Այս թվերը չեն ներառում 1990-ականներին անհայտ կորած ու բռնի անհետացած անձանց:

Ուստի, հորդորում եմ բոլորին (հատկապես՝ լրագրողներին ու տեղեկատվական դաշտում ակտիվ անձանց) իրենց հրապարակումներում հաշվի առնել վերոնշյալ ցուցակը և եզրութաբանական առանձնահատկությունները»: