«Երկրի հակառակ կողմը» պահպանում է դիրքը

«Արմենպրես» լրատվական գործակալության «Երևանյան բեսթսելեր» հեղինակային նախագիծն այս շաբաթ ներկայացնում է հայ գրողների գեղարվեստական ստեղծագործությունների լավագույն տասնյակը՝ ըստ դեկտեմբերի վաճառքի տվյալների:

Վարկանիշային աղյուսակի առաջին հորիզոնականում է Նիկոլ Փաշինյանի «Երկրի հակառակ կողմը» վեպը: Գործը գրվել է 2008-2009 թթ. ընթացքում, երբ հեղինակը, քաղաքական հետապնդումներից խուսափելու նպատակով, ընդհատակում էր: Վեպի է վերածվել հոդվածաշարը, որը հրապարակվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթում 2008 թվականի մայիս-դեկտեմբեր ամիսներին: «2018 թվականի հունվարին ինձ մոտեցավ մի սկսնակ հրատարակիչ և առաջարկեց կազմակերպել «Երկրի հակառակ կողմը» վեպի տպագրությունը՝ առանձին գրքով։ Ես թերահավատությամբ վերաբերվեցի այդ գործը կազմակերպելու նրա հմտությանը, այնուամենայնիվ, ժամանակ խնդրեցի վեպը կարդալ-խմբագրելու համար։ Վեպի ընթերցումը 10 տարի անց ինձ տակնուվրա արեց պարզապես։ Իմ ներսում մի իսկական փոթորիկ սկսվեց, մի իսկական հեղափոխություն։ Ես հասկացա, որ ժողովրդի հաղթանակի ժամը եկել է…». Նիկոլ Փաշինյան:

Լևոն Նեսի (Հովհաննիսյան) «Բալզակ. մի շան պատմություն» գիրքը երկրորդ հորիզոնականում է: Բալզակը խոհեմ և իմաստուն շուն է: Անսովոր անուն է շան համար, բայց վերջինս օժտված է անժխտելի գրական ձիրքով, իսկ փաստերին դեմ գնալն անպտուղ գործ է: Հեղինակը փորձել է մարդուն նայել կենդանու`շան աչքերով: Հարցերն ու ոչ այնքան սփոփիչ հետևություններն անխուսափելի են. արդյո՞ք կենդանին երբեմն ավելի բանական չէ, քան մարդը: Գուցե վերջինս պարզապես յուրացրե՞լ է բանական արարածի իր բարձր տիտղոսը: Իսկ բանականությունը, որ մեր տեսակի կայացման նախապայմանն է, արդյոք թո՞ւյլ է տալիս անվերապահորեն արժանանալու մեր չորքոտանի բարեկամների անսահման նվիրվածությանն ու հավատարմությանը:

Երրորդ հորիզոնականում է երիտասարդ գրող Անահիտ Ղազախեցյանի «Դիլեմա» բանաստեղծությունների ժողովածուն: Այստեղ տեղ են գտել հեղինակի՝ շատերի կողմից արդեն իսկ սիրված ու ծանոթ գործերը։ «Դիլեմա»-ն Ղազախեցյանի առաջին գիրքն է։ Այն բաժանված է երկու մասին՝ «Երփեք» և «Երփեմն», իսկ այդ բաժիններն իրենց հերթին՝ ենթաբաժինների:

Աշոտ Աղաբաբյանի «Թակարդ» վեպը չորրորդ հորիզոնականում է: «Թակարդի» գլխավոր հերոսի անուն-ազգանունը հասկանալի պատճառով չի գրվում մամուլում, նա չի երևում հեռուստաէկրաններին: Նրա և նրա նմանների բացառիկ գործողությունների մասին սովորաբար լռում են կամ խոսում միայն տասնամյակներ անց: Երկրի համար ճակատագրական պահին հատուկ պատրաստություն անցած այս եզակի մարդիկ իրենց բացառիկ գործողություններով անուրանալի ծառայություններ են մատուցում հայրենիքին: Բայց սովորաբար նրանց «մոռանում են»:

Աշոտ Աղաբաբյանի հերոսը այդ բացառիկ անհատներից մեկն է՝ մեր կողքին ապրող հետախույզ «Ջոն Հանիսյանը», որի անհավանական թվացող գործողություներն ու դրամատիկ կյանքի պատմությունն է վեպի հիմքում՝ մեր օրերի հերոսամարտում:

Հինգերորդ հորիզոնականում է Անի Կարապետյանի «Հրաժեշտ» գիրքը: Վիպակի գործողությունները տեղի են ունենում ինչ-որ տեղ Երկիր մոլորակի վրա։ Սա պատմություն է, որը չի ճանաչում ազգություն և ոչ մի աշխարհագրական վայր։ Համամարդկային պատմություն՝ նվիրված բոլոր նրանց, ովքեր կյանքում գոնե մեկ անգամ հրաժեշտ են տվել… Հրաժեշտ… Սա մի բառ է, որի մեջ ամփոփվում է մի ողջ կյանք։ Մենք՝ բոլորս, երբեմն ստիպված ենք լինում հրաժեշտ տալ այն մարդկանց, ովքեր լցնում են մեր կյանքը իմաստով, ովքեր ապրելու ուժ են տալիս, կյանքին հաղորդում են գույներ։ Սակայն լինում են դեպքեր, երբ մեզ են հրաժեշտ տալիս անսպասելի և հրաժեշտ են տալիս ընդմիշտ։

Պարույր Սևակի «Ընտիր էջեր» բանաստեղծությունների ժողովածուն վեցերորդ հորիզոնականում է: Գրքում ընդգրկվել են «Հայաստան», «Երգ եռաձայն», «Քիչ ենք, բայց հայ ենք», «Հայրենիք», «Ու եթե հայր եմ», «Որդուս», «Վանք մեծաց», «Իբրև սկիզբ», «Միանգամից», «Ապրել» և այլ հայտնի գործեր:

Հովհաննես Երանյանի «Մահացու հյուրախաղ»-ը յոթերորդ հորիզոնականում է: Մեկամսյա հյուրախաղ, որի սկիզբն անցնում է թատերական, ավարտը՝ կյանքի օրենքներով: Սիրողական թատերախմբի տասը սովետական քաղաքացի՝ ջահել, ազնիվ ու արկածասեր, ճակատագրական այդ ամառ մայրաքաղաքից մեկնում են մարզային հյուրախաղի: Ակամա հատելով թշնամի դարձած հարևան պետության սահմանը՝ խումբը հյուրախաղի ավարտին բեմի փոխարեն ստիպված է խաղալ կյանքի ու մահվան եզրագծի վրա: Պայքարելով հանուն կյանքի՝ նրանցից յուրաքանչյուրը ժամանակ է գտնում քննելու իր ապրած տարիները: Նրանք միմյանց մեջ բացահայտում են քաջություն ու վախկոտություն, անձնվիրություն և ուրացում: Թեև տասից ինը վերադառնում են երկիր, բայց նրանց բոլորի ճակատագիրն արդեն անշտկելիորեն բեկված է:

Արմեն Նիազյանի «Բռնիր ձեռքս. ես վախենում եմ» գիրքը ութերորդ հորիզոնականում է: Այն բաղկացած է երեք մասից՝ պատմվածքներից, մտորումներից, բանաստեղծություններից, որոնց ասելիքը հետևյալն է՝ ուշադիր լինել մարդու նկատմամբ, չանտեսել ու չարհամարհել նրանց, ովքեր մեր կարիքն ունեն, բռնել նրանց ձեռքը, ովքեր հայտնվել են անդունդում, և փոխանցել հույսի ու լույսի շողեր։ Համամարդկային արժեքների փունջ ներկայացնող այս գիրքը հեղինակի վերջին տարիների մտորումների, խոհերի ու հաճախ ցավալի իրականության հետ առնչվելու արգասիքն է:

Իններորդ տեղում է Համո Սահյանի «Ընտրանի»-ն: Սահյանի ստեղծագործությունների ընտրանին մեծ բանաստեղծի տարբեր ժողովածուներից լավագույն ստեղծագործությունների մեկտեղումն է:

Տասներորդ հորիզոնականում է Համբարձում Համբարձումյանի «Կորեական դելիկատես» գիրքը: Այս ժողովածուն հեղինակի առաջին գիրքն է: Նրանում ընդգրկված պատմվածքները թեպետ գրվել են տարբեր ժամանակներում, բայց ամբողջացնում են Համբարձումի գրողական ձեռագրի յուրահատկությունները՝ պատումի անսեթևեթ ու անբռնազբոս ոճ, «մանկական զվարթախոհությամբ» լեցուն սյուժեներ, չափազանց կոլորիտային, տպավորող ու տեքստից տեքստ անցնող հերոսներ:

Վարկանիշային ցուցակի կազմման հարցումներին մասնակցել են «Բուկինիստ» (011-53-74-13), «Հայ գիրք» (56-80-38), «Զանգակ» (011-22-33-66) գրախանութների ցանցերը:

«Երևանյան բեսթսելերը» ներկայացրեց Ռոզա Գրիգորյանը
Աստղանիշով նշված գրքերը ցանկ վերադարձածներն են: