Հայերը և հրեաները՝ աշխարհի 20 ամենահանելուկային ժողովուրդների շարքում

Պատմությանը հայտնի են կայսրությունների և քաղաքակրթությունների վերելքներ և վայրէջքներ, և ժամանակակից պատմաբաններն ու ազգագրագետները ձգտում են այսօր վերականգնել իրադարձությունների ընթացքը և բացահայտել տարբեր ժողովուրդների գաղտնիքները: Բայց չնայած նրանց ջանքերին, դա միշտ չէ, որ հնարավոր է լինում: Մարդկության պատմության մեջ կան ժողովուրդներ, որոնց առեղծվածը լուծելն այնքան էլ հեշտ չէ:

1. Ռուսներ

Ռուս ժողովուրդը բաղկացած է 3 ազգակցական ճյուղերից` վելիկոռոսներից, մալոռոսներից և բելոռուսներից, որոնք առաջացել են հին ռուսական ժողովուրդներից` ձևավորված արևելասլավոնական ցեղերից: 

2. Մայաներ

Հնդկացիական ժողովուրդներ, որոնք մինչև իսպանացիների կողմից Կենտրոնական Ամերիկայի զավթումն ապրում էին մշակութաաշխարհագրական մի շրջանում, որը կոչվում էր Մեզոամերիկա: Այս ժողովրդին էին պատկանում յուկատեկի, չոլի, լականդոն, չոնտալի, չորտի, չուխի, ցելտալի, ցոցիլի, տոտիկի, խաուստեկի, կիչե, պակոման և պոկոմչի հնդկացիները: 

3. Լապլանդցիներ

Գոյություն ունեցող հինավուրց ժողովուրդներից մեկը, որ առաջացել են առաջնային հյուսիսեվրոպական ժողովուրդների մեծ ճյուղից: 

4. Պրուսներ

Բալթիկ ծովի հարավային ափերին, Վիսլա և Նեման գետերի ստորին հոսանքների միջև հնուց բնակված ցեղերի խումբ: Տվյալ պահին հին պրուսների սերունդներ են իրենց համարում մոտ 1 մլն մարդ, որոնք հիմնականում ապրում են Գերմանիայում: 

5. Կազակներ

Կազակների հայրենիքը գտնվում է և՛ Հյուսիսային Կովկասում, և՛ Մերձազովում, և՛ Արևմտյան Թուրքեստանում: Այսօր կազակները բազմաէթնիկ ընդհանրություն են, բայց նրանք սիրում են պնդել, որ կազակներն առանձին ժողովուրդ են: 

6. Պարսեր

Հնդկաստանում և Պակիստանում զրադաշտականության հետևորդների էթնիկ խումբ, որն ունի պարսկական ծագում: Թվաքանակը` 110 հազար մարդ: Որպեսզի չապականվի բնության տարերքներից և ոչ մեկը` կրակը, ջուրը, օդը և հողը, մահացածներին հանձնում են անգղներին հոշոտման, այսպես կոչված, լռության աշտարակում: 

7. Գուցուլներ

Ուկրաինացիների էթնիկական խումբ, որոնք մյուսներից տարբերվում են խոսելաձևով, հագուստով, տների ձևերով և այլն: 

8. Խեթեր

Խեթական թագավորությունը Հին աշխարհի ամենաազդեցիկ ուժերից մեկն էր: Այստեղ առաջացել է առաջին սահմանադրությունը, խեթերն առաջինն են օգտագործել ռազմական կառքերը և պաշտել են երկգլխանի արծվին: 

9. Շումերներ

Հնագույն ժողովուրդ Հարավային Միջագետքում, որն այդտեղ բնակվել է դեռևս մ.թ.ա. 5-րդ հազարամյակում: Մարդաբանորեն պատկանել են եվրոպոիդ ռասայի արմենոիդ խմբին: Այս տարածքի վրա է գտնվում ժամանակակից Իրանի հարավային մասը: 

10. Էտրուսկներ

Հին ժողովուրդ, որոնք բնակվել են Ապենինյան թերակղզու հյուսիս-արևմտյան մասում և ստեղծել են այնտեղ բավականին զարգացած քաղաքակրթություն: Հենց էտրուսկներն են առաջինը քաղաքներ ստեղծել Իտալիայի տարածքում: 

11. Հայեր

Ամենահին ազգերից մեկը: Այս ժողովուրդն ունի մի քանի հազարամյակների պատմություն: Երբեմնի հզոր պետությունից այսօր նրանք կարողացել են պահպանել իրենց կայսրության միայն մի փոքր մասը: Լինելով երկար ժամանակ թուրքական և պարսկական լծի տակ` կարողացել են, այնուամենայնիվ, պահպանել ոչ՝ միայն իրենց կրոնն ու մշակույթը, այլ նաև՝ լեզուն: 

12. Գնչուներ

Գնչուների նախնիները հեռացել են Հնդկաստանից` լինելով ոչ ավելի հազար հոգուց: Այսօր աշխարհում կա մոտ 10 մլն գնչու: 

13. Հրեաներ

Այսօր գոյություն ունեցող ամենահանելուկային ժողովուրդներից մեկը: Սեմական ծագումով ազգ է, որի արմատները գնում են դեպի հին Իսրայել և Հրեաստան: Հրեաների ավանդական կրոնը հուդայականությունն է, ազգային լեզուները` իվրիտը, յիդիշը և լադինոն: 

14. Գունաչի

Կանարյան կղզիների բնիկները: Այն բանի գաղտնիքը, թե նրանք ինչպես են հայտնվել Կանարյան կղզիներում, մինչև հիմա բացահայտված չէ, քանի որ նրանք չեն ունեցել նավատորմ և չեն տիրապետել ծովագնացության գիտելիքներին: 

15. Խազարներ

Թուրքական լեզվաընտանիքին պատկանող ժողովուրդ, որոնք ի սկզբանե բնակվել են արևելյան Կովկասում` ստեղծելով Խազարական խանություն: 

16. Բասկեր

Ազգություն, որը բնակվում է բասկյան հողերում` Իսպանիայի հյուսիսային և Ֆրանսիայի հարավարևմտյան մասերում: Բասկերը խոսում են յուրահատուկ վերապրուկային էուսկարա լեզվով, որի նմանը չի հանդիպում ոչ մի այլ տեղում: Այս լեզուն չի պատկանում ոչ մի ժամանակակից լեզվախմբի ինչպես նաև բասկերն իրնք չեն պատկանում ոչ մեկի. նրանց գեների հավաքածուն խիստ տարբերվում էայն ժողովուրդներից, որոնք ապրում են նրանց հարևանությամբ: 

17. Քաղդեացիներ

Սեմական ցեղեր, որոնք մ.թ.ա. առաջին հազարամյակի առաջին կեսին տարաբնակվել են Բաբելոնիայի ծայրագավառներում: Ենթադրվում է, որ ունեն արամեական ծագում: Մ.թ.ա. 626-538-ին Բաբելոնում կառավարել է քաղդեական դինաստիա, որը ստեղծել է Նոր Բաբելոնյան հզոր թագավորությունը: 

18. Սարմատներ

Մ.թ.ա. 3-րդ-մ.թ. 4-րդ դարերում Տոբոլ և Դանուբ գետերի միջև ընկած տափաստաններում սփռված իրանալեզու ցեղերի ընդհանուր անվանումը: 

19. Կալաշներ

Փոքրաթիվ ժողովուրդ, որոնք ապրում են Պակիստանի հյուսիսի Հինդուկուշա լեռներում: 

20. Փղշտացիներ

Հնագույն ժողովուրդ, Միջերկրականի արևելյան ծովեզերքում՝ Քանան երկրամասի հարավ-արևմուտքում: 

Պատրաստեց Անի Գաբուզյանը